George Pelecanos- The cut (ΤΟ μερτικό) Εκδ.Πατακη

George Pelecanos- The cut (Το μερτικό)-Η προμήθεια Εκδ.Πατακη

Ένα χρόνο και κάτι, έχω το νέο βιβλίο, του πελεκάνου στα χέρια μου, στην αγγλική του έκδοση. Δυστυχώς πολλά πράγματα, δεν γίνονται, όπως και όταν τα θέλουμε. Η ανάγνωση του βιβλίου, των βιβλίων του συγκεκριμένου συγγραφέα, είναι για εμένα σαν να ακούω τη νέα δουλειά των  LYNYRD SKYNYRD, DEEP PURPLE, NEW MODEL ARMY. Απαιτεί τη κατάλληλη ψυχική κατάσταση,  γιατί πρόκειται, για μια μικρή αλλά πραγματικά , απολαυστική διαδικασία.

Αυτή τη φορά το έναυσμα, να προσπεράσει τα βιβλία που υπολείπονταν , ήταν η κυκλοφορία του σε Ελληνική μετάφραση. Έχοντας διαβάσει στην  περίληψη, για τον νέο του ήρωα, τον Ελληνοαμερικανό και πάλι, ιδιωτικό ερευνητή,  Spero Lucas, είχα την περιέργεια πως θα διαφοροποιούνταν. Το πρόσφατο ταξίδι μου στην  Washington DC, το 2011, είχε δώσει ζωή και κάνει πραγματικά, τα τοπία που περιέγραφε. Έτσι αυτή την φορά, η εισαγωγή, στο βιβλίο μου φαίνονταν ακόμα πιο γνώριμη.  Αυτό  που με ξένισε ευχάριστα, ήταν οτι ο Πελεκάνος δημιουργεί έναν ηρώα, μοντέρνο, βασισμένο στα δικά του οικογενειακά βιώματα. Πατέρας και ο ίδιος υιοθετημένων παιδιών, διαφορετικών φυλών, που μεγαλώνουν όμως κοντά στην Ελληνική παράδοση, μας συστήνει τον Spero Lucas,  πρώην  πεζοναύτη  με Ελληνική καταγωγή, υπηρεσία  στο Ιράκ, οπαδό της άθλησης, με επιτυχίες στο ωραίο φύλο και ελαχιστοποιημένη την εξάρτηση του από την κλασσική ηθική, όπου το καλό αποτελεί τον κύριο γενεσιουργό παράγοντα, για τις πράξεις και σκέψεις μας. Για τον νεαρό ήρωα, οτι δεν είχε να κάνει άμεσα με την βια, αλλά εξυπηρετεί τους σκοπούς του  και τη ζωή της οικογένειας του, αποτελεί τον παράγοντα, που  του δίνει το κίνητρο για να κινηθεί.

Μέσα από μια καλοστημένη ιστορία, ο ήρωας, βρίσκεται μπλεγμένο σε ένα παιχνίδι, μεταξύ εμπόρων ναρκωτικών, πρώην αστυνομικών και διεφθαρμένων αστυνομικών από το τμήμα δίωξης, εγκαταλελειμμένων παιδιών και υποκριτικών γονιών. μικρές παράπλευρες ιστορίες και χαρακτήρες, χτίζουν δυναμικά , την πλοκή, με γραφικούς χαρακτήρες, σαν τον κομπλεξικό λευκό εκτελεστή, τον νεαρό μαύρο που ονειρεύεται να σπουδάσει κινηματογράφο , όλα δωσμένα  μέσα από τη γεμάτη μαεστρία πένα του Πελεκάνου. Αυτή τη φορά η μουσική σκηνή, είναι πιο ροκ και εναλλακτική, οι μαύροι ήρωες, είναι περισσότερο προσανατολισμένοι στην μοντέρνα  μαύρη κουλτούρα και η κορύφωση, που ως συνήθως ορίζει τα βιβλία του Πελεκάνου, δεν θα λείψει, με μερικές παράπλευρες λεπτομέρειες, που θα οδηγήσουν στην λύση των υποθέσεων, αλλά όχι και στην κάθαρση. Ο ιδιωτικός ερευνητής, δεν έχει σχέση με τον Derek  Strange, τον  μαύρο ερευνητή των προηγούμενων βιβλίων του, με την αγάπη στην σόουλ μουσική και την απέχθεια του στα όπλα . Αποτελεί ένα αποκύημα, μίας πολυφυλετικής οικογένειας, που η μητριαρχία την κρατά ακόμα ενωμένη, με μαύρα και λευκά αδέλφια, να συνασπίζονται, γύρω από Ελληνικές λέξεις και συνήθειες. Ο κοινωνικός σχολιασμός του Πελεκάνου, για το ντύσιμο, τα αυτοκίνητα και την επιλογή της διασκέδασης, ακόμα μια φορά, μιλά στον κάθε Ευρωπαίο, που δεν έχει μάτια μόνο για την τηλεόραση, η γενιά του  Iphone  των SUV και όλης της κουλτούρας, της τεχνολογίας και της επώνυμης κατανάλωσης, είναι εδώ, πασπαλισμένη, με λίγο ”χόρτο” και μια συμπεριφορά αμοραλιστική, κυνική και πάνω από όλα ανθρώπινη, όσο και απόμακρη. Μοναχικός αλλά και προκλητικά αξιαγάπητος, ο νέος του ήρωας, φερνει μια πνοή 00ς στο συγγραφικό του έργο και ταυτόχρονα, αποτελεί τον επίσημο απαχαιρετισμό, στους ιδεαλιστές ήρωες των προηγούμενων βιβλίων του, μιας και έχει γευτεί την ενηλικίωση, στα χαμόσπιτα της Φαλούτζα, όταν οι συνομίλικοι του, διασκέδαζαν σε πάρτυ με SLIPKNOT και hip hop. 

Ένα βιβλίο που έρχεται να προστεθεί στα ήδη επιτυχημένα προηγούμενα και ανανεώνει την δυναμική του συγγραφέα, μέσα από έναν ήρωα, που κουβαλά τα τραύματα του βετεράνου σε ένα σιωπηλό αγώνα επιβίωσης και αυτο προσδιορισμού, σε μια Αμερική, που το όνειρο, έχει πλέον ξεθωριάσει. Κλασικός και πάντα επιτυχημένος...Πελεκάνος rocks

«Το σύντομο καλοκαίρι της αναρχίας» Χανς Μάγκνους Έντσενμπέρκερ (Εστία)

«Το σύντομο καλοκαίρι της αναρχίας» Χανς Μάγκνους Έντσενμπέρκερ (Εστία)

 

Ο Γερμανός συγγραφέας Χ.Μ.Ε αποφασίζει να γράψει μια μυθιστορηματική βιογραφία για την τραγικότερη ίσως μορφή του Ισπανικου εμφυλίου. Τον άτυπο ηγέτη των Καταλανών αναρχικών του Μπουεναβεντουρα Ντουρούτι. Ενός ανθρώπου που ακόμη και ο θάνατος του, ως γεγονός, αλλοιώθηκε για να εξυπηρετήσει τις ιστορικές συνθήκες και να υπηρετήσει το αναρχικό κίνημα και τον Εμφύλιο, αφήνοντας υπόνοιες και ηρωοποιώντας, μια μάλλον άτυχη στιγμή.

Το μυστικό που κρατά τον αναγνώστη καθηλωμένο, είναι η συλλογή πληροφοριών που παρατίθενται, σαν ένα καλά δομημένο κολλάζ ή ακόμα καλύτερα ,σαν τα πρακτικά μις δίκης, με τρόπο που όχι μόνο συμπληρώνουν αλλά και αντιπαραθέτουν απόψεις για τον Ισπανό αναρχικό. Ξεκινώντας από την παιδική του ηλικία και την αγωνία για την επιβίωση, γνωρίζουμε τον Ντουρούτι, μέσα από τα μάτια των συντρόφων του, σαν μια μορφή που από τα πολύ νεαρά του χρόνια, εντάχθηκε στο αναρχικό κίνημα, ενάντια σε ιδιοκτήτες, καπιταλιστές αλλά και κομουνιστές, έχοντας βιώσει το ιστορικό μάθημα της Ρωσικής επανάστασης και της εξόντωσης των αναρχικών. Πιστός στην ιδεολογία του και άνθρωπος της δράσης, σε μικρό διάστημα, άρχισε τις μετακινήσεις εντός της Ισπανίας αλλά και στην Ευρώπη, την Γαλλία κυρίως, για να αποφύγει τις διώξεις του Κράτους και να ενισχύσει το αναρχικό κίνημα. Αυτοδίδακτος, αλλά χαρισματικός, θεληματικός και πρακτικός, έγινε αγαπητός σε κάθε χώρα και έδωσε λύσεις, στους γνωστούς «θεωρητικούς», προσδίδοντας την δέουσα σημασία στην πράξη, που θα εφαρμόσει τις θεωρίες και θα τις προσαρμόσει στην πραγματικότητα.

Ο Ντουρούτι, ηγείται εν μέσω συλλογικών διαδικασιών που αποκλείουν την προσωποπαγή δικτατορία, βλπ Σοβιετική δικτατορία ενός κινήματος, που θέλει να ισοπεδώσει τον αστικό κόσμο και τον καπιταλισμό και να δώσει τα μέσα παραγωγής στους εργάτες και αγρότες με σκοπό την αυτοδιαχείριση. Οργανώνει τους συντρόφους του και απαντάνε στις επιθέσεις εργοδοτών και Ισπανικού κράτους, ενώ αφουγκράζεται τον διεθνή πόλεμο που θα ξεκινήσει στην Ισπανία, με αντιπάλους τους δύο φασισμούς, τον Κομμουνισμό και τον Εθνικοσοσιαλισμό. Αναγνωρίζει τον άμεσο κίνδυνο του δευτέρου λόγω του Φράνκο, αλλά προσπαθεί να αποφύγει τις συνέπειες της συνεργασίας με τον πρώτο. Στην Ισπανία εξάλλου οι Σοσιαλιστές και Κομμουνιστές είναι σχεδόν ανύπαρκτοι, μπροστά σε ένα έντονα και ένοπλα οργανωμένο αναρχικό κίνημα, που βασίζεται στους Ρώσους θεωρητικούς και επαναστάτες  αναρχικούς του 19^ου αιώνα και έχει σκοπό την υλοποίηση των σχεδίων τους.

Ο Χ.Μ.Ε δεν καταγράφει μόνο το πολιτικό καζάνι της εποχής στην Ισπανία. Από τις διηγήσεις των στενών συνεργατών του και της Γαλλίδας γυναίκας του, μαθαίνουμε για τον άνθρωπο Ντουρούτι. Για την φαλλοκρατική στάση των Ισπανών αναρχικών και μη, με τη γυναίκα στο σπίτι. Τον Ντουρούτι, που αναλαμβάνει το νοικοκυριό και την μικρή κόρη του, όσο η γυναίκα του εργάζεται ως ταξιθέτρια. Τις πολιτισμικές διαφορές της Ισπανίας με την υπόλοιπη Ευρώπη τη δεκαετία του 30, που δείχνουν μια Ισπανία, που σχεδόν δεν έχει γνωρίσει τον Διαφωτισμό και έχει μείνει στην επιρροή του Ανώτερου Κλήρου και των γαιοκτημόνων και βιομηχάνων. Τις διάφορες Βαρκελώνης, Μαδρίτης και πάνω από ΄όλα την καταστολή, την ένοπλη εξέγερση και το καζάνι που κοχλάζει.

Ο εμφύλιος πόλεμος, είναι γεγονός και ο Ντουρούτι, αποδεικνύει έμπρακτα ότι είναι αρχηγός στο δρόμο ,εκτός από φλογερός ομιλητής και απεργός. Η αλλαγή στην Βαρκελώνη, με την νίκη των αναρχικών, θα φέρει τον ίδιο και τους συντρόφους του, προ των ευθυνών τους. Το κράτος, το νέο κράτος, πρέπει να λειτουργήσει. Η συλλογική συνείδηση και ο σεβασμός στις ανάγκες του συνόλου, η βιομηχανία, τα νοσοκομεία, πρέπει να μείνουν ενεργά. Ταυτόχρονα ο εμφύλιος που πλέον έχει ξεκινήσει, ζητά απαντήσεις, στρατό, συνέχιση της επανάστασης. Η επαφή του με τους «κεντρώους» και «αριστερούς» πολίτικούς, ανύπαρκτους στο λαϊκό έρεισμα μέχρι την επανάσταση, είναι επώδυνη. Ζωσμένος ο ίδιος και οι σύντροφοι του με τα όπλα, είναι η πρώτη αλλαγή στον τρόπο συνομιλίας, με αστούς πολιτικούς. Η επαφή με τους Σοβιετικούς συμβούλους και δημοσιογράφους και οι διάλογοι για την ανάγκη ρεαλισμού στην μετάβαση από το παλιό καθεστώς στην αυτοδιάθεση , η άλλη αλλαγή. Κολεκτιβοποίηση ή ατομική ιδιοκτησία σε ακτήμονες, συζητήσεις στα χωριά που εντάσσονται στην ‘Δημοκρατική’ Ισπανία, δολοφονίες ιερέων, αντιφρονούντων, γαιοκτημόνων, αντεκδικήσεις. Εκεί θα φανεί ακόμη μια φορά ο Ντουρούτι, σαν ηγέτης με πολιτική ευστροφία και ανθρωπιά. Σταματά τους φόνους, αποδέχεται τον προσηλυτισμό, όσων αποδέχονται την νέα κατάσταση. Αλλά σύντομα, θα αλλάξει και ο ίδιος. Απογοητευμένος από την κεντρική εξουσία, το γραφείο και τις καρέκλες, ξεκινά για το μέτωπο, με εθελοντές και μηδενική αντίληψη τι σημαίνει τακτικός πόλεμος.

 

Το τελευταίο μέρος του βιβλίου έχει δύο τμήματα. Την ιστορία της ταξιαρχίας Ντουρούτι στο μέτωπο της Σαραγόσα. Τον επαναστάτη Ντουρούτι, που παίρνει ως γραμματέα, έναν παπά, που σώνει ο ίδιος από βέβαιο θάνατο. Την προσωπική του ανάμιξη στον κάθε πολιτοφύλακα, που θέλει να σταματήσει να πολεμά και αυτός συνομιλεί μαζί του για το αξιακό σύστημα της επανάστασης και το φιλότιμο, του μεσογειακού άνδρα. Είναι μια ιστορία, που ταυτόχρονα αναδεικνύει πως στα μετόπισθεν το έως τότε ανύπαρκτο ΚΚΙ με τη βοήθεια των Σοβιετικών αναδεικνύεται σε σημαντικό παίκτη, που καπηλεύεται την επανάσταση και εξουδετερώνει έντεχνα όπου μπορεί τους αναρχικούς, που είναι μια ομάδα επαναστατών αιθεροβαμόνων μεν, αλλά πιστών στα αταξικά επαναστατικά ιδανικά τους. Ο Ντουρούτι πολεμά. Οργανώνει, επανεκπαιδεύει, αλλά πάνω και πριν από όλα σέβεται τον άνθρωπο. Δεν αντεκδικείται, παραμένει Ισπανός σεξιστής, στέλνοντάς τη γυναίκα του σπίτι, γιατί δεν θεωρεί ότι οι γυναίκες έχουν θέση στον αγώνα, στην πρώτη γραμμή. Συνομιλεί πολίτικά με τους Σοβιετικούς που έρχονται ως δημοσιογράφοι, να του δείξουν τα τρωτά σημεία της επαναστατικής λογικής του. Αναγκάζεται να συμβιβαστεί. Οργανώνει τους πολιτοφύλακες με στρατιωτικό τρόπο στο τέλος, γιατί πρέπει κάποια στιγμή το αίμα που χύνουν να γίνει αποδοτικό. Συμβιβάζεται, σε διεκδικήσεις. Αναγνωρίζει την εμβληματική προσωπικότητα του, την επιρροή στον απλό Ισπανό και τη χρησιμοποιεί , άδολα προς όφελος της επανάστασης, αφήνοτνας τα πολικά ξεκαθαρίσματα με τα ΄φίλια κόμματα, παρατάξεις στο τέλος του αγώνα.

Οι δηλώσεις όσων έζησαν τον πόλεμο κοντά του, αλλά και τον ίδιο, δείχνουν πόσο αιματοβαμμένος, γεμάτος μίσος είναι ο Ισπανικός εμφύλιος, ειδικά η Σιμόν Βειλ. Ταυτόχρονα δείχνουν τον ίδιο τον Ντουρούτι, αεικίνητο αλλά και σε αδιέξοδο, να αφήνει πίσω του τον καθαρόαιμο επαναστάτη εαυτό του, σε μια προσπάθεια, απέλπιδα (?) να οδηγήσει την τελματωμένη επανάσταση στην τελική νίκη, συμμαχώντας με το πιο αστικό , συντηρητικό κόμμα, που προέκυψε από την επανάσταση, το Κομμουνιστικό. Η συμμαχία  με τον διάβολο, που θα κοστίσει μετά το θάνατο του Ντουρούτι, στους αναρχικούς τα πάντα. Πιστός ιδεολόγος, δέχεται να πάει στην Μαδρίτη για να βοηθήσει. Εκεί θα γνωρίσει και θα αποδεχτεί και την στρατιωτική αποτυχία, μιας και οι δυνάμεις του βασίζονται στην δημοκρατική συμμετοχικότητα και σε έναν πόλεμο με στρατιωτικές δυνάμεις πειθαρχημένες, δεν επαρκεί το θάρρος. Χρειάζεται και η τακτική σκέψη, που δεν έχει το αναρχικός συνονθύλευμα, που υπακούει στις διαταγές εθελοντικά και τις αμφισβητεί εξίσου εύκολα. Κάπου εκεί αναγνωρίζουμε τα γιατί της αποτυχίας της κοινωνικής επανάστασης, να αποκτήσει τον έλεγχο της Ισπανίας. Οι αναρχικοί στο πρόσωπο του Ντουρούτι, εκφράζουν τον ιδεαλισμό του 19^ου αιώνα, την πίστη στον άνθρωπο και αποτυγχάνουν ακριβώς εξαιτίας αυτής της πίστης. Αντίπαλοι τους, φίλοι και εχθροί, φτιαγμένοι στο καλούπι του μαζάνθρωπου των ακραίων συστημάτων. Δεν θα επιτρέψουν ποτέ στην ελεύθερη σκέψη έστω και αν τελικά είναι μια σκέψη που δολιχοδρομεί και υπαναχωρεί παγιδευμένη στο ίδιο το εγγενές δημοκρατικό υπόβαθρο της, να γίνει κυρίαρχος τρόπος λήψης αποφάσεων. Η δικτατορία του προλεταριάτου, έχει σκοπό να αντικαταστήσει την δικτατορία του κλήρου και του Βασιλιά /Βιομηχάνων, γαιοκτημόνων.

Ο Ντουρούτι στέκεται ανάμεσα τους, προστατεύοντας τον απλό άνθρωπο, όπως έμαθε από τα μηχανουργεία και την καθημερινότητα της βιοπάλης. Εμπνέει και τελικά χάνεται, δέσμιος της εικόνας του. Ακάλυπτος πλησιάζει την πρώτη γραμμή, για να επιθεωρήσει, εμψυχώσει, και πεθαίνει. Βολή από τον εχθρό…. Ο πιο άδοξος θάνατος όπως θα αποδειχθεί αργότερα. Το αυτόματο του, εκπυρσοκροτεί, καθώς βγαίνει από το αυτοκίνητο με τους συντρόφους του, να επιθεωρήσει την πρώτη γραμμή του μετώπου. Ο θάνατος του, μετατρέπεται σε πολιτικό παιχνίδι. Πρέπει να ηρωοποιηθεί, να συνεχίσει να προσφέρει στην επανάσταση, πιστός στην Ισπανική παράδοση του Ελ Σιντ. Το ατύχημα, ανθρώπινο αλλά τραγικό και ανάρμοστο για ένα ήρωα, πρέπει να κρατηθεί κρυφό.

Μαρτυρίες που ξεκινούν από την κηδεία του, όπως και το βιβλίο και φτάνουν στους συντρόφους του που έφυγαν εξόριστοι στη Γαλλία να περιμένουν την πτώση του Φράνκο. Ένα βιβλίο γεμάτο από μαρτυρίες φίλων αλλά και εχθρών, για έναν άνθρωπο που η μοίρα τίμησε με το θάνατο, πριν αναγκαστεί να κάνει υποχωρήσεις που θα καταρράκωναν τον επαναστάτη, προς όφελος της επιβίωσης της επανάστασης.

Έντονο σαν το κεντρικό πρόσωπο που αποτελεί το θέμα του, καλογραμμένο, ένα κολλάζ με ελάχιστα κενά. Γεμάτο από τον Ισπανικό ήλιο, την μικρή εκείνη στιγμή στον Ιστορικό χρόνο που ο πραγματικός αναρχισμός λειτούργησε αλλά και γεμάτο ρωτήματα, για την παθογένεια των μαζικών επαναστατικών κινημάτων όταν καταλάβουν την εξουσία. ‘Ένα βιβλίο για ένα χαρισματικό άνδρα, που παρέμεινε Ισπανός αλλά και αναρχικός, με τα ελαττώματα και τα προτερήματα του. Μια μορφή που όπως και μερικές δεκαετίες αργότερα ο Τσε Γκεβάρα, γλύτωσε την φθορά του χρόνου και της εξουσίας, μέσα από το θάνατο. Χωρίς να απαλείψει τις νύξεις για τα εγκλήματα κατά των αντιπάλων στον εμφύλιο, επικεντρώνεται στον Ντουρούτι, ιδεαλιστή, αφελή αλλά και πραγματιστή ταυτόχρονα και στο άδοξο τέλος του. Αξίζει του χρόνου και της προσοχής σας.

Αμερικάνικη σκουριά- Φίλιπ Μάγιερ (Καστανιώτης)

Αμερικάνικη σκουριά- Φίλιπ Μάγιερ (Καστανιώτης)

Περιμένεις ανάμεσα στα δέντρα, τον παλιό σου φίλο από το Λύκειο. Περιμένεις στις όχθες του ποταμιού, που έχει μολυνθεί ανεπανόρθωτα από τα λύματα των εργοστασίων που έκαναν την πόλη σου και ολόκληρη την πολιτεία περήφανη, μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 70, πριν οι Ιάπωνες και η οικονομική κρίση κυριαρχήσουν στην άλλοτε κραταιά βαριά βιομηχανία της πατρίδας σου. Περιμένεις και ο αέρας είναι πυκνός, είναι στυφός, έχει την αίσθηση από την αποσύνθεση του μετάλλου από τους γερανούς και τα βαγόνια των χαλυβουργείων, που μεγάλωσαν την οικογένεια σου και τώρα την τραβάνε σαν άγκυρα στον βυθό του ποταμού, που έχει γίνει μολυσμένος και τοξικός σαν τη ζωή στην πόλη σου. Οι καλύτεροι φίλοι σου έφυγαν για το κολέγιο, όσοι μείνατε ζείτε με μικρο δουλειές, επιδόματα, παράνομο κυνήγι και μπίρες καθώς συναντιέστε στα παρακμιακά μπάρ της πόλης και στις αίθουσες των τοπικών δικαστηρίων, για ασήμαντα συνήθως παραπτώματα.

Πρώτο πρόσωπο σε μια περιγραφή, που ουσιαστικά αποτελεί και την ουσία αυτού του βιβλίου. Αν τοποθετήσετε στο πικ απ την δισκογραφία του Springsteen  από το Born to run μέχρι το Born in the USA, θα έχετε το απόλυτο μουσικό υπόβαθρο για ένα ταξίδι στην Αμερική που πεθαίνει, παραδομένη στον  αγώνα του μεγάλου κεφαλαίου για περισσότερα κέρδη. Η δράση επικεντρώνεται σε ένα πολυεπίπεδο πάντα βιβλίο, στην  Πενσυλβάνια, στην Μπιουλ. Οι ήρωες της τραγικοί, σαν άλλοι ήρωες αρχαίας τραγωδίας, ο Άιζακ, μια μικρή διάνοια, που έχει μείνει στην πόλη να φροντίζει τον ανάπηρο από εργατικό ατύχημα, βιομηχανικό εργάτη πατέρα του. Η αδελφή του που έχει ξεφύγει, για να σπουδάσει Νομική και να απαγκιστρωθεί, με τη βοήθεια ενός συμβατικού γάμου με ένα εύπορο νέο με καταθλιπτικές τάσεις. Ο πρώην αστέρας του σχολικού ποδοσφαίρου, που δεν έκανε ποτέ το βήμα για το κολέγιο με την υποτροφία ο Μπίλλυ Πόε, θηριώδης, εριστικός, αλλά κατά βάση ένας άνθρωπος που έχει εγκαταλείψει τα πάντα πολύ πριν γεννηθεί. Το ποδόσφαιρο απετέλεσε τον μόνο λόγο που τον έκανε να υπάρχει και να νιώθει ξεχωριστός ,αλλά ταυτόχρονα τον έδεσε με τον Αιζακ με μια βαθιά και δυνατή φιλία, ο σπασίκλας και ο αθλητής, δύο όψεις στο ίδιο νόμισα. Ο σερίφης της πόλης, Χάρις, που έχει μια μακροχρόνια αλλά ανεκπλήρωτη σχέση με την μητέρα του Πόε, ένα ακόμα ερείπιο, που βούλιαξε στις υποσχέσεις ενός γάμου, που ναυάγησε και δεν τόλμησε ποτέ να κάνει κάτι παραπάνω για αυτή και το παιδί της.

Η πόλη υγρή, παρηκμασμένη, με τις επιδοτήσεις να μειώνονται, τα πάντα να σβήνουν, εργοστάσια, μπαρ, αστυνομική δύναμη, δημόσια κτίρια, όλα συρρικνώνονται, λες και η υγρασία που ροκανίζει τα παλιά εργοστάσια, εισχωρεί και διαβρώνει και τους κατοίκους που παραμένουν, υπομένοντας στωικά την φθορά.

Η απόφαση του Άιζακ, να ξεφύγει τον οδηγεί σε μια απόπειρα φυγής, που θα προκαλέσει τον θάνατο ενός περιπλανώμενου, που θα προσπαθήσει με την παρέα του να βιάσουν τον σύντροφο του στην απόδραση Μπίλι Πόε . Ο Άιζακ θα συνεχίσει μια πορεία, αναζήτησης, αυτογνωσίας, οριοθέτησης των θέλω και των μπορώ του, με την Καλιφόρνια, μυθικό τόπο απόδρασης και καταφύγιο για τους απανταχού φυγάδες, με τον ήλιο και το εύκρατο κλίμα της, δέλεαρ για τα παιδιά των βιομηχανικών πόλεων. Την ίδια στιγμή, ο φίλος του θα επωμιστεί την ευθύνη του φόνου του άστεγου και σαν παλιά καλή Αμερικάνικη ταινία, θα αρνηθεί να προδώσει τον φίλο του, παίρνοντας όλο το βάρος επάνω του. Η φυλάκιση του και η αναμέτρηση του με την φυλακή και τις ρατσιστικές συμμορίες και την βία, θα τον αλλάξει μόνο σε οτι αφορά την προσέγγιση του στη βία. Η ηθική του θα παραμείνει ακλόνητη και παλιομοδίτικη ακόμα και όταν θα του κοστίσει ένα σοβαρό μαχαίρωμα και σχεδόν την ίδια του τη ζωή.

Ταυτόχρονα ο διανοούμενος Άιζακ, θα διασχίσει πολύ λιγότερο χώρο από όσο νόμιζε και θα ματαιώσει τα σχέδια του για την Καλιφόρνια , μέσα από μια σειρά αναμετρήσεων με την πραγματική ζωή, τους περιπλανώμενους αλλά και τον ίδιο τον εαυτό του.

Στην πόλη, η μητέρα του Πόε, ο πατέρας και η αδελφή του Άιζακ, θα αντιμετωπίσουν τους προσωπικούς τους δαίμονες. Την αποτυχία όσων έμειναν, τον φόβο όσων έμειναν, την ανάγκη για αγάπη, που δείχνει στον σερίφη η μητέρα του Πόε, αλλά και τις υποχρεώσεις που βασιζόμενους σε αρχέγονους κώδικες ηθικής θα αναλάβει απεναντι της ο Σερίφης Χάρις. Στον απόηχο των γεγονότων, η αυτοκτονία της μητέρας του Άιζακ, θα δώσει απαντήσεις, για τον δεσποτικό πατέρα, την αδερφή που ήθελε να ξεφύγει, τον γιο, που θυσιάζεται προσέχοντας τον ανάπηρο πατέρα.

Η ατμόσφαιρα μυρίζει σκουριά, διαβρωμένο μέταλλο, ταξίδι σε βρώμικα βαγόνια τρένων και την ανάγκη για ελπίδα έστω και αν έρθει με τη μορφή μιας βουτιάς στα παγωμένα νερά του ποταμού. Οι κώδικες τιμής δεσμεύουν τους κεντρικούς ήρωες και είναι οι ίδιοι κώδικες που τους λυτρώνουν. Η επιστροφή του Άιζακ, απλά θα αποτελέσει μια ακόμα αναφορά στην ομερτά μεταξύ των ξεχασμένων του κόσμου, εκεί που το έγκλημα τιμωρείται, όταν θίγει την ομάδα και ο απόκληρος, έχει λιγότερα δικαιώματα ,από τον παρία που ακόμη ανήκει στην ομάδα.

Από το Nebraska στο Glory days  και τελικά στο The river, ο Springsteen, στοιχειώνει με τα τραγούδια του ένα βιβλίο, με χρώμα βαθυκάστανο, σαν τη σκουριά που αποδομεί οικονομίες αλλά και ζωές. Ο Μάγιερ γράφει ένα πρωτοεπίπεδο μυθιστόρημα δρόμου, με ήρωες που αναζητούν την ολοκλήρωση μέσα από την θυσία ή τη φυγή, δεχόμενοι το ζοφερό παρελθόν αλλά αρνούμενοι έστω και τμηματικά να δεχτούν ένα αντίστοιχο μέλλον.

Σε μια δεύτερη ανάγνωση το βιβλίο του είναι ένα σχόλιο και μια περιγραφή, μιας θνήσκουσας Αμερικής, ενός Αμερικάνικου ονείρου, που αποδομείται από τη σκουριά, των εγκαταλελειμμένων εργοστασίων και των νέων ανθρώπων που προσκολλούνται στο τίποτα, γιατί αυτό τους προσφέρεται. Σε μια τρίτη ανάγνωση, ένα βαθιά  υπαρξιακό μυθιστόρημα, για το θάρρος του καθενός να κυνηγήσει τα όνειρα του, να παλέψει αλλά και να παραδοθεί, όταν οι δεσμοί φιλίας και αίματος υπερβαίνουν τις ανθρώπινες συμβάσεις και νόμους. Ένα ταξίδι αυτογνωσίας, μέσα από την βία, το θάνατο, την αποδοχή της μοίρας, την μοιρολατρία, το αδιέξοδο και τη φυγή.

Βιβλίο πλούσιο σε συναισθήματα, γεμάτο σκοτεινά χρώματα, ανθρώπινο και δυναμικό, σε καθηλώνει σαν τον Boss, μέσα από τις παράλληλες ιστορίες, του με πλοκή αληθοφανή και την αίσθηση οτι κανείς δεν είναι αρκετά αθώος αλλά και αρκετά ένοχος σε μια κοινωνία, που διαλύεται καθώς την κατατρώει η σκουριά της...

Σώτη Τριανταφύλλου- «Το τέλος του κόσμου σε Αγγλικό κήπο» (Πατάκης)

Το νεότερο πόνημα μυθιστόρημα της πολυγραφότατης και πολυαγαπημένης συγγραφέως, που δείχνει οτι το ιστορικό μυθιστόρημα αποτελεί τον χώρο που ξεδιπλώνει καλύτερα το ταλέντο της. Η ιστορία είναι τοποθετημένη την εποχή του Αγγλικού εμφυλίου, μεταξύ των Βασιλικών και των Κοινοβουλευτικών και ως συνήθως αποτελείται από ένα πολύχρωμο γαϊτανάκι χαρακτήρων και γεγονότων που ξεδιπλώνεται γύρω από τον Λούσιους Πρέσκοτ ράφτη και στρατιώτη στον Αγγλικό εμφύλιο. Ιστορικό μυθιστόρημα και ταυτόχρονα σχόλιο σε μια εποχή που ο εχθρός είχε χρώμα και μορφή από μια συγγραφέα που η μανιέρα της είναι και πιο δυνατό της σημείο. Αυτή τη φορά υπηρετεί μια ιστορία που η πλοκή της θα σας κρατήσει το ενδιαφέρον αμείωτο. Ένας ράφτης που οδηγείται στον πόλεμο (θρησκευτικό- οι αναφορές στην σημερινή κατάσταση στην Ευρώπη και Μ.Ανατολή και οι παραλληλισμοί είναι παραπάνω από εμφανείς).

Ο Πρέσκοτ, ερωτευμένος με την ίδια γυναίκα, τη Σουζάννα Χάρλευ, με τον αφηγητή Βενέδικτο Σίλκοξ, φίλοι και οι δύο από την νεαρή ηλικία τους, ζει μια ζωή αντίστροφα περιπετειώδη από τον ήπιο και μειλίχιο χαρακτήρα του. Πολεμώντας με τους κοινοβουλευτικούς (γιατί δεν είχε κάτι καλύτερο, όταν όλα όσα γνώριζε και κατείχε είχαν γίνει στάχτη από την πυρκαγιά του Λονδίνου) ή καλύτερα ακολουθώντας τους ως στρατιωτικός ράφτης, θα γνωρίσει το μίσος, την βία και τον φανατισμό του θρησκευτικού εμφύλιου πολέμου. Θα επιστρέψει στο Λονδίνο, για να ζήσει το φονταμενταλιστικό καθεστώς των Κοινοβουλευτικών που θα τον οδηγήσει σε μια ζωή, ημιπαρανομίας σε μια Αγγλία που ασφυκτιά, ανάμεσα στην Ευρώπη που αλλάζει και το θρησκευτικό μίσος που δημιουργεί μια Οργουελική ατμόσφαιρα, καταδοτών και ζηλωτών. Ο έρωτας του Πρέσκοτ, από τα νιάτα του, για την Σουζάννα που θα χάσει , κύρια γιατί ο ίδιος ζει, σε μια κατάσταση μετριοπάθειας, αιθεροβάμων σε ένα κόσμο, που σκληραίνει, θα σημαδέψει την ζωή του αλλά και αυτή του καλύτερου φίλου του και αντίζηλου.

Το πραγματικό σημείο που κάνει το βιβλίο να ξεχωρίζει είναι οι συνεχείς βιβλιοφιλικές αναφορές, από τον ίδιο τον «συγγραφέα» και τον «εκδότη» του. Ουσιαστικά ένα πανέξυπνο παιχνίδι της Τριανταφύλλου που καθιστούν το «Τέλος του κόσμου» , ένα βιβλίο μέσα στο βιβλίο, απόλαυση για τους γνώστες της λογοτεχνίας και των εκδόσεων του 17ου αιώνα και φίλους της ανάγνωσης γενικά.

Σε μια Αγγλία που η θρησκεία προσωρινά αντικαθιστά την επιστήμη και την λογοτεχνία ως φάρος πίστης και ελπίδας, ένας άνθρωπος, προσπαθεί να επιζήσει από το Λονδίνο ως την Σκωτία, αλλάζοντας στολές, με μοναδική αναζήτηση ,την ηρεμία και την επιβίωση. Μια βιογραφία, του μέσου ανθρώπου, που είναι έρμαιο των εποχών των συγκρούσεων και των αλλαγών. Ενός ανθρώπου δίχως το κίνητρο, να τοποθετηθεί. Κάποιου που βρίσκεται ανάμεσα σε στρατόπεδα με σημαίες χρωματισμένες από το αίμα, την χολή και την απολυτότητα των απόψεων. Ο Πρέσκοτ θα μπορούσε να είναι ένας Σύριος που ζει ανάμεσα στα ερείπια στο Χαλέπι, ένας Κούρδος που προσπαθεί να επιβιώσει μεταξύ Τουρκίας και Ισλαμικού Κράτους, ένας Γερμανός που βλέπει τους Εβραίους γείτονες του να οδηγούνται στην φυλακή και ο ίδιος σέρνεται με τη στολή της Βέρμαχτ στο Ανατολικό μέτωπο, δίχως καμία πίστη στον ανώτερο σκοπό. Παράλληλοι βίοι, που αναδεικνύουν το μεγαλείο αλλά και την μικρότητα της ανθρώπινης φύσης, μαζί με την αγάπη για την ζωή, άσχετα με τα πάθη και τα λάθη του καθενός. Αποκτά ακόμα πιο μεγάλο ενδιαφέρον και επικαιροποιείται με την έλευση των αντι Ευρωπαϊστών στην εξουσία στην Μ.Βρετανία.

Διαβάζεται συνοδεία του Jonah’s Ark των Skyclad

Το παλιοκόριτσο» Μάριο Βάργκας Λιόσα (Καστανιώτης)









Υπάρχουν πολλά βιβλία με θέμα για τον έρωτα. Μυθιστορήματα, σονέτα, έπη, λίγα όμως έχουν την αίσθηση, ότι ο πρωταγωνιστής είναι ηρωικότερος του αντικειμένου του πόθου του. Ο Λιόσα ρεαλιστικά μιλώντας, αποκαθηλώνει την μούσα, το αντικείμενο του πόθου και μετατρέπει τον «ήρωα» Ρικάρντο σε επίκεντρο μιας ιστορίας, κατάχρησης και απόλυτου έρωτα.
Αν είστε της ψυχαναλυτικής σχολής, που θέλει πίσω από τα πάντα να υπάρχει ένα πρόβλημα, ακόμη και αν είναι απλά ο τρόπος που ζούμε, γιατί χρειάζεται και να ζούμε ο Λιόσα έγραψε το τέλειο βιβλίο για να σας εκνευρίσει. Αν όμως είστε της σχολής Neil Young “better to burn out than to fade away”,  της σχολής Coverdale κτλπ ή στο πιο λαϊκό Καρας, Χριστοδουλόπουλος ή στο πιο κλασικό Βέρντι, Πουτσίνι ο Λιόσα θα σας μιλήσει μέχρι τα πιο σκοτεινά βάθη της καρδιάς σας, εκεί που φυλάσσονται απογοητεύσεις ύψιστου βαθμού.




Η ιστορία συνοπτικά ξεκινά με έναν άνευρο, άοσμο νεαρό, ένα σπασίκλα στη Λίμα που ερωτεύεται μια κοπέλα. Η ζωή της ηρωίδας θα αποδειχτεί οτι βασίζεται στις εναλλαγές ρόλων και το ψέμα. Η πρώτη απογοήτευση όταν αποκαλυφθεί δεν είναι από τη Χιλή, θα τον σημαδέψει , ως ο ανεκπλήρωτος εφηβικός έρωτας. Η επόμενη συνάντηση στο Παρίσι, ενώ το αντάρτικο στο Περού έχει αρχίσει να κάνει αισθητή την εμφάνιση του, θα τον περάσει στην φάση της ενηλικίωσης. Η εξαφανισμένη έφηβη, το «παλιοκόριτσο» θα επιστρέψει ως εν δυνάμει επαναστάτρια , που ακόμη μια φορά θα επιλέξει την Κούβα και τους κομαντάντε, από τον ήρωα, που έχει επιλέξει τον πιο "συντηρητικό" δρόμο του μεταφραστή σε συνέδρια, εκδηλώσεις, κτλπ.
Η ηρωίδα θα επιστρέψει και θα συνεχίσει να απομυζεί ηθικά, σωματικά τον ευαίσθητο και παθιασμένα ερωτευμένο Ρικάρντο. Αλλάζοντας ονόματα συζύγους και συμπεριφορές, θα μετακινηθεί από το Παρίσι, στο Λονδίνο και στη Ανατολή. Ο ήρωας μας, θα δοκιμάσει να την ξεχάσει, θα απορρίψει την ανθρώπινη φύση του και θα επικεντρωθεί στη δουλειά, θέλοντας να ξορκίσει τον μοναδικό έρωτα της ζωής του. Θα δοκιμάσει σχέσεις, αλλά θα καταλάβει ότι το λάθος του είναι ότι έχει γνωρίσει (?) τον έρωτα της ζωής του.






Ο χρόνος θα περάσει και θα συναντηθεί μαζί του ξανά, με κορυφαία την ισοπεδωτικού ψυχολογικά συνάντηση στο Τόκιο, όταν Γιακούζα και βίτσια θα τον καταρρακώσουν και θα τον κάνουν να χωθεί στην πιο βαθιά τρύπα, εκεί που τα συναισθήματα χτυπάν στους τοίχους του λαγουμιού και επιστρέφουν στον άντρα που θέλει να προχωρήσει με τα κομμάτια του, διάσπαρτα από όπου έχει περάσει το «παλιοκόριτσο».
Μια ακόμη συνάντηση στο Παρίσι, θα κάνει τον Ρικάρντο, να αναθεωρήσει, γιατί ο έρωτας του είναι δυνατότερος από τις αναστολές που θέτει ο ίδιος, όπως και κάθε μεγάλος, αυτοκτονικός έρωτας. Θα ζήσουν μια «φυσιολογική» ζωή, με μια γυναίκα, τυραννισμένη. Το παρελθόν της θα αποκαλυφθεί μέσα από υπερβάσεις και έρευνες του Ρικάρντο, που θα την βοηθήσει να αναρρώσει από τος φοβίες της και αυτή με τη σειρά της θα χαρίσει την επικοινωνία σε ένα μικρό αγόρι, γιο της πιο στενά συνδεδεμένη με τον Ρικάρντο οικογένειας φίλων, δείχνοντας ένα άλλο πρόσωπο, ελάχιστα εγωκεντρικό, μια αντίφαση σε σχέση με την ως τότε εικόνα της.

Όμως ο έρωτας είναι βασανιστήριο και οι παλιές συνήθειες δεν ξεχνιούνται. Η εγκατάλειψη του Ρικάρντο, με στόχο την καλύτερη ζωή, θα είναι γεγονός ακόμη μια φορά και ο μεταφραστής, θα χαθεί στη λήθη της λησμονιάς, που αρνείται να τον ηρεμήσει, σε άλλες αγκαλιές που θα απεμπολήσει τόσο εύκολα, όσο τις γνωρίζει και σε μια ζωή συμβατική, φτωχική αφού θα τον έχει απομυζήσει με κάθε τρόπο αλλά πριν και πάνω από όλα σε μια συναισθηματική έρημο.






Έρωτας είναι η υπέρβαση, έρωτας είναι σε κάθε όχι που έχεις πει, να λες ναι, όταν έρθει ο άνθρωπος σου κοντά σου ακόμη και αν η μετάνοια του είναι λόγω ανάγκης. Ο έρωτας εμπεριέχει τον εμπαιγμό, την απάτη αλλά και την απόλυτη αφοσίωση, δίχως να εξετάζεις τα κίνητρα του εραστή σου, όταν για εσένα ο μικρός φτερωτός θεός, έχει διαγράψει την πορεία σου. Η τελευταία συνάντηση τους, θα έχει τον χαρακτήρα του απολογισμού και οριστικού αποχωρισμού, όμως θα είναι και το πιο όμορφο κομμάτι μιας ερωτικής ιστορίας που δεν ήταν ποτέ για αδύναμους ανθρώπους. Στο τέλος του ταξιδιού, οι μάσκες πέφτουν και το πεπρωμένο αναγνωρίζει τις καλές στιγμές, γιατί αυτές είναι το υλικό του έρωτα. Ματαιώσεις, απογοητεύσεις, φυγές, δάκρυα, όλα γίνανε ένα τίποτα μπροστά στο τέλος…




Ο Λιόσα συγκλονίζει με μια ιστορία της διπλανής πόρτας, μια ιστορία για εφήβους που κυνηγούν το όνειρο ακόμη και όταν αποδεικνύεται εφιάλτης, μια ιστορία για το άλμα πίστης που απαιτεί, που είναι ο έρωτας. Για τις απογοητεύσεις που κρύβει και για την αξία αυτής της στιγμής που πραγματώνεται, όταν σε πείσμα των καιρών και της αντιξοότητας, όλα βρίσκονται σε εναρμόνιση…Ένα μεγάλο ερωτικό μυθιστόρημα, γεμάτο από τα αποκαΐδια μιας αγάπης που δεν κατάφερε να σβήσει ο χρόνος, η απόσταση, το ψέμα, αλλά την δυνάμωσαν μέχρι να έρθει το πλήρωμα του βιολογικού χρόνου. Απλά μαγευτικό.


«Επειδή πάντα ήθελες να γίνεις συγγραφέας και δεν τολμούσες. ….Τουλάχιστον παραδέξου πως σου έδωσα το θέμα για ένα μυθιστόρημα. Έτσι δεν είναι καλόπαιδο?»




Ακούγεται με παρέα την δισκογραφία των Whitesnake


Αφιερωμένο στην Δήμητρα Τσαπόγα, το αυθεντικό παλιοκόριτσο
• 
  

«Το τραγούδι του χιλμπίλη» Τζέιμς Ντέιβιντ Βανς (Δώμα)

«Το τραγούδι του χιλμπίλη» Τζέιμς Ντέιβιντ Βανς (Δώμα)

Τους αποκαλούν «λευκά σκουπίδια», «καθυστερημένους», «αιμομίκτες», «εξαρτημένους από συνταγογραφούμενα» και μια σειρά από χαρακτηρισμούς που τιμούν κάθε μεσοαστό, προοδευτικό, που ο φόβος του είναι αν θα αγοράσει το νεότερο μοντέλο κινητού και θα δώσει τον οβολό του στον ανθρωπιστικό έρανο της ΜΚΟ της επιλογής του. Ο Τ.Ν. Βανς είναι ένας από αυτή την μεγάλη ανθρώπινη μάζα των λευκών προλετάριων και μεσοαστών, που κατάφερε να ανέβει στο επόμενο σκαλί της κοινωνικής «εξέλιξης». Κατάφερε να αποφοιτήσει από το Λύκειο και στη συνέχεια από το Πανεπιστήμιο του Οχάιο και τη Νομική σχολή του Γέιλ. Για να φτάσει εκεί, χρειάστηκε πολλά περισσότερα από τα επιδόματα, που σπάνια δίνονταν στους λευκούς των Απαλαχίων, σαν και αυτών. Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στον συνεκτικό κρίκο, που με τόσο έξυπνο τρόπο λοιδορούν οι μεταμοντέρνοι προοδευτικοί του Δυτικού κόσμου ,την οικογένεια.

Ο Τ.Ν. Βανς, μεγάλωσε με μια μητέρα νοσοκόμα, που σύντομα εκτός από τα διαζύγια και τους περιστασιακούς πατριούς, έφερε στην ζωή του, το προσωπικό της πρόβλημα, τον εθισμό στα συνταγογραφουμενα φάρμακα. Άλλα παιδιά στην θέση του, θα γίνονταν αντικοινωνικά, θα παρατούσαν τα πάντα και θα μετακινούνταν από την μία ανάδοχη οικογένεια στην επόμενη. Στην περίπτωση του, όμως, η Χιλμπίλικη παράδοση, που τα θέματα της οικογένειας τα επιλύει εντός του σπιτιού, με τη μορφή της Γιαγιάς του και λιγότερο του παππού του εργάτη στην βιομηχανία της περιοχής ,του έδωσαν τη διέξοδο. Στοργή και φροντίδα, έναυσμα να είναι ο πρώτος από την οικογένεια που θα ξεπεράσει τη μητέρα του, που τελείωσε τη σχολή νοσηλευτικής, αλλά και σκληρή αντιμετώπιση, όταν θεωρούσε ότι η νεανική παραβατικότητα ήταν η λύση. Όπλα και βωμολοχίες, άρνηση των αρχών, αστυνομία ,πολιτεία κτλπ αλλά και βαθιά πίστη στο Αμερικάνικο ιδεώδες της ατομικής εξέλιξης και προόδου. Τα «λευκά σκουπίδια» μαθαίνουν από μικρά την αγάπη προς την οικογένεια, την αλληλοϋποστήριξη και την αγάπη στην σκληρή δουλειά. Σε πολλούς από αυτούς δεν αποδίδει, αλλά όλοι προσπαθούν. Ο Τ.Ν. Βανς, θα βρει την διέξοδο, μέσα από προγράμματα για τους ασθενείς πληθυσμούς που δίνουν τα καλά πανεπιστήμια, που θα ψάξει, με τη βοήθεια του σώματος των Πεζοναυτών, που θα γίνει το δεύτερο σπίτι του, μαζί με τη θητεία του στο Ιράκ. Διαβάζοντας το βιβλίο, δεν θα βρείτε τους διθυράμβους για τον Αμερικάνικο τρόπο ζωής, αλλά την καταγραφή μιας οικογένειας, με προβλήματα, χαμηλού επιπέδου εγκληματικότητα, επιθυμίας για ζωή, κοινωνική καταξίωση και ένα αξιακό σύστημα, παλιομοδίτικο, αλλά τόσο κοντινό στην Ελλάδα του 50 και 60 που βασίζεται στην τιμιότητα και την εργασιακή ηθική.

Ο Χιλμπίλης, περνά το κατώφλι του Πανεπιστήμιου του Οχάιο και μετά του Γέηλ, μαθαίνει το παιχνίδι και το παίζει με τους κανόνες που βρίσκει να ισχύουν. Διακρίνεται, παντρεύεται, αλλά το κομμάτι του, που τον διαχωρίζει είναι εκεί στα Απαλάχια και τη ζώνη της Σκουριάς. Γυρνά στην παλιά του πόλη, για να δει τους κατοίκους βουτηγμένους στα συνταγογραφούμενα ναρκωτικά και την ανεργία και ξέρει, ότι την ώθηση προς τα επάνω την έδωσε, μια θρησκόληπτη νοικοκυρά, γιαγιά και ένας εργάτης της βιομηχανίας, με όραμα ,την κοινωνική ανέλιξη με όπλο την εργασία και την προσπάθεια σε συνδυασμό με την ευφυία.

Δίχως καλλωπισμούς, ο Βανς μας οδηγεί σε ένα ταξίδι από την φτώχεια και την περιθωριοποίηση στην επιτυχία, για μια μεγάλη μερίδα του Αμερικάνικου πληθυσμού που την απομονώνουν και σνομπάρουν οι λευκοί αστοί των μεγαλουπόλεων, γιατί ακριβώς, είναι οι ρίζες τους, που θέλουν να ξεκόψουν. Στην χώρα των επιδομάτων για την μαύρη κοινότητα, τα ανθρώπινα δικαιώματα για κάθε μειονότητα φυλετικής ή σεξουαλικής προέλευσης ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού από το οποίο προέρχεται ο Βανς, περιθωριοποιείται, όσο η τεχνολογία το καθιστά άχρηστο. Το κύτταρο που λέγεται οικογένεια δίνει τη λύση και ο Βανς είναι ζωντανή απόδειξη, ότι τα στερεότυπα λειτουργούν, μόνο όταν θέλουμε να τα δούμε όπως μας έχουν μάθει, δίχως κριτική σκέψη. Ένα τραγούδι για την επιβίωση σε ένα κόσμο που έχει γίνει σκληρός για την λευκή πλειοψηφία, στην ίδια της την χώρα και εξηγεί ακριβώς τα φαινόμενα εκλογής προέδρων όπως ο Ν.Τραμπ. Χρήσιμο ειδικά στην Ευρώπη της παγκοσμιοποίησης και των «προσφύγων» για τα αναχώματα απέναντι στην ηθική ισοπέδωση, από τους «προοδευτικούς» των ΜΚΟ και των σαλονιών.

Ο μουγκός Ουζμπέκος και άλλες ιστορίες παρανομίας –Λούις Σεπουλβέδα (Όπερα)

 Ο μουγκός Ουζμπέκος και άλλες ιστορίες παρανομίας –Λούις Σεπουλβέδα (Όπερα)

 

Όσοι γνωρίζετε, παρακολουθείτε την συγγραφική δραστηριότητα του Σεπουλβεδα, γνωρίζετε ότι πρόκειται για ένα συγγραφέα, με ηθικές αρχές, δυνατή πένα και έντονο συναισθηματικό κόσμο αλλά και μια ουσιαστική πολιτική δραστηριότητα, που στοιχειώνει τα τελευταία βιβλία του. Σε αυτή τη συλλογή σύντομων διηγημάτων, το χιούμορ, γλυκόπικρο, συναντά την ιστορική μυθοπλασία και τις κομματικές/πολιτικές οριοθετήσεις, που έχουν κάνει τον Σεπουλβέδα τον άνθρωπο που είναι σήμερα.

Τα διηγήματα είναι άνισα, αλλά από το πολύ καλό, ως το μέτριο, δεν σταματά ούτε στιγμή να μεταφέρει τον αναγνώστη, στις λεωφόρους των πόλεων που έχτισαν οι Ισπανοί και Πορτογάλοι, πάνω στα πτώματα των αυτοχθόνων Ιθαγενών, για να γεμίσουν με αίμα οι στρατιωτικές δικτατορίες των χωρών της Κεντρικής και Λατινικής Αμερικής. Στρατευμένος, αλλά με χιούμορ και δίχως παρωπίδες μιλά για τη γνωριμία με τη δημοκρατία της Β.Κορέας στο απολαυστικό «Έτος 59 Τζούτσε» αλλά και την κομματική γελοιότητα της στρατευμένης αριστεράς στο «Ο άλλος θάνατος του Τσε». Σοβαρεύει στον «Λιποτάκτη» και συγκλονίζει με την περιγραφή του ξυπνήματος του κυβερνητικού στρατιώτη, που γίνεται αντάρτης, όταν γνωρίζει τον ετοιμοθάνατο και «αγιοποιημένο» Τσε.

Η χιουμοριστική πλευρά του Σεπουλβέδα, έχει μέσα της, πάντα, κάτι από την αναζήτηση και το ανικανοποίητο των εφηβικών ονείρων, που δεν πραγματώθηκαν, γιατί η πραγματικότητα είναι πολύ πιο άτεγκτη από οτι νομίζουμε ή γιατί το κατεστημένο που παλεύουμε να ξεφύγουμε, μας οδηγεί σε μια καινούργια, πιο ανελαστική δικτατορία, μέσα από τον διδακτισμό της εκάστοτε επανάστασης. Δείγματα ανάλογης γραφής θα δούμε στο «Ο στρατιώτης Τσαπάγιεφ...», το «Η τελευταία μάχη του Πέπε Σοντερλέγιε» με την Ταραντινική αίσθηση και το “Blue velvet”.  Αντίστοιχα στον «Μουγκό Ουζμπέκο» το άρωμα του Τσέχωφ κατακλύζει το διήγημα, ενώ το «Θαυμαστή επιχείρηση», απομυθοποιεί και εξανθρωπίζει την επαναστατική πράξη, με τον πιο προσγειωμένο και βατό τρόπο, μιλώντας στα συναισθήματα και λιγότερο στην λογική.

Ένα ακόμα βιβλίο του Σεπουλβέδα, που θα συνοδέψει τις μέρες μας, γεμάτο συναισθήματα, αγάπη για την ζωή, για την κοινωνική δικαιοσύνη και τον ίδιο τον άνθρωπο αλλά και με τις αναμνήσεις, να δίνουν άλλο χρώμα στο «ηρωικό» παρελθόν. Για όσους πολέμησαν, νικήθηκαν αλλά δεν παραδόθηκαν, κέρδισαν αλλά δεν άλλαξαν, αναγκαίο ανάγνωσμα

Luis Sepulveda- Το λυχνάρι του Αλαντίν – εκδ.Οπερα

Luis Sepulveda- Το λυχνάρι του Αλαντίν – εκδ.Οπερα

Ο Λούις Σεπουλβέδα είναι ίσως ότι καλύτερο έχει να επιδείξει η Λατινική Αμερική μετά τον Μαρκες. Ναι ναι ναι το ξέρω υπερβάλλω. Διατηρεί όλη την μαγεία των Λατινοαμερικάνων, με μια αίσθηση του αστυνομικού μυθιστορήματος  που έδειξαν συγγραφείς τύπου Ελροι, χιούμορ Μπουκοφσκικού τόνου κ χρωματισμών.

Πολιτικός εξόριστος κ ακτιβιστής, πολιτικοποιημένος κ ποδοσφαιρόφιλος, άντρας με πάθη, απογοητεύσεις, χαρές κ λύπες, γράφει με μια αίσθηση αντίστοιχη με αυτή του Καπετάν Μιχάλη του Καζαντζάκη. Ανθρώπινα πάθη και ιστορίες, φιλίες και μικρά γεγονότα, που παραπέμπουν σε εποχές αδελφικής επανάστασης στο «Δείπνο με νεκρούς ποιητές». Επανάσταση, έρωτας κ ατελείωτες ιστορίες στο «Ντινγ, ντονγκ έτσι είναι η αγάπη».

Μικρές ελεγείες στην ανδρική φιλία, την πίστη, το όνειρο , το φόβο, το θάρρος και την αδυναμία, του ανθρώπου να ξεφύγει από τις μικροαστικές συμβάσεις και να ακολουθήσει το όνειρο στο «Το νησί», φαντάσματα άλλων εποχών – Καβάφης κ Fame fatale  στο “Café Miramar”

Βάλτε στο πικ απ, το LED ZEPPELIN I,ΙΙ,”physical graffiti” στο cd το “Paco De Lucia plays Astor Piazolla” , ανοίξτε ένα μπουκάλι κόκκινο κρασί κ χαθείτε σε αυτό που οι Νοτιαμερικανοί ξέρουν να κάνουν καλύτερα από τον καθένα, να ζουν ανάμεσα στους νεκρούς, να ανασταίνουν συναισθήματα, να κάνουν την λύπη τραγούδι, που φτάνει στα αυτιά σαν γέλιο νεαρού παιδιού, που ανακαλύπτει για πρώτη φορά τον κόσμο.

Ο Σεπουλβέδα είναι ένας λυρικός τροβαδούρος, χαμένων φίλων, πατρίδων, ονείρων κ ακόμα και όταν παρωδεί το αστυνομικό μυθιστόρημα, όπως στο «Ο Άγγελος τιμωρός»  η πένα του στάζει σαρκασμό, υπαινιγμούς κ δάκρυ.

Ένας συγγραφέας, που μπορεί να αυτοβιογραφείται συνεχώς, αλλά δύσκολα τον βαριέσαι και ακόμα πιο δύσκολα δεν θα τον απολαύσεις

Λουίς Σεπουλβέδα- «Τελευταία νέα από το νότο» (Opera)

Λουίς  Σεπουλβέδα- «Τελευταία νέα από το νότο»  (Opera)  

 

 

Στην λατινοαμερικάνικη λογοτεχνία, το τι σου αρέσει είναι δυνατό να καλύπτει πολλές επιλογές. Από τον οραματιστή και λυρικό Μάρκες στον ρεαλιστή Λιόσα, την πιο «γυναίκα» Αλιέντε ή τον «μοντερνιστή» Ρονκαλιόνκο, τον Ρούλφο δεν τον αναφέρω, γιατί απλά ο όγκος της δουλειας του δεν του επιτρέπει να μπει σε μια τέτοια σύγκριση, αλλά στο ίδιο μοτίβο θα έβαζα τον Κοέλιο, με τις ανθρωποκεντρικές-συμπαντικές αναφορές του και έναν μακρινό συγγενή τους, τον Πορτογάλο Σαραμάγκο που η κουλτορα των λατινόφωνων χωρών, με τον μαγικό ρεαλισμό τους έχει διαποτίσει το έργο του και έχει δώσει μοναδικές στιγμές αναγνωστικής απόλαυσης. 

Από όσους συγγραφείς έχω διαβάσει από τη συγκεκριμένη περιοχή, αυτός που ακολουθώ πιστά ακόμη και στις πιο κουρασμένες περιηγήσεις του είναι ο Σεπουλβέδα. Η ματιά του αιχμηρή και μακριά από συμβούλους επιχειρήσεων και συνδικαλιστοπατέρες, έχει μια γνησιότητα και μια ομορφιά, που έχει χαθεί εδώ και καιρό απο τη Δυτική λογοτεχνία. Αυτό που με συναρπάζει περισσότερο στη δουλειά του , είναι η ενασχόληση του με την Παταγωνία. Ένας μυθικός τόπος ακόμα  ανέγγιχτος από την Δυτική λαίλαπα, ένας τόπος μαγικών συναντήσεων. Στο τελευταίο του πόνημα, μια ταξιδιωτική ελεγεία για τον απέραντο ορίζοντα και τον μοναδικό γαλάζιο ουρανό της Παταγωνίας, σε συνδυασμό με τις φωτογραφίες του συνταξιδιώτη Ντάνιελ Μορτζίνσκι, δημιουργεί ένα χαρμάνι, που απαιτεί να το καπνίσεις σαν καλό πούρο. Σε κλειστό χώρο, συνοδεία καλού κονιάκ, με τους PINK FLOYD, να σε ταξιδεύουν στην καρδιά του ήλιου.

 Μια μικρή συλλογή ιστοριών άνισων μεταξύ τους, που παρουσιάζει μια Αργεντινή και πιο πολύ μια Χιλή παραδομένη στα κοράκια του Δυτικού καπιταλισμού και τους μύθους. Ιστορίες για αποίκους που έστησαν κινηματογράφους στα στενά του Μαγγελάνου και για ταινίες χρησιμοποιησαν τη ζωή τους. Μετανάστες από την γερασμένη ήπειρο, που έδωσαν πνοή σε έναν τόπο, που δεν θα θυμόταν κανείς, αν δεν υπήρχε το μαλί των προβάτων και η ανάγκη να τον εκμεταλλευτούν οι Άγγλοι έμποροι και να τον εξορίσουν στην αφάνεια, με την ίδια ευκολία που τον απομύζησαν. Ιστορίες για παράνομους της άγριας Δύσης Σαντανσ Κιντ και Μπουτς Κασιντι και τους διώκτες τους που αποφάσισαν μαγεμένοι από τον τόπο, να αφήσουν τις ΗΠΑ και τη διαφθορά του βιομηχανικού βορά και να χαθούν στις έρημες κοιλάδες της Παταγωνίας.

Η ποίηση του λόγου του Χιλιανού εξόριστου, σε μαγεύει, σε σαγηνεύει και σαν σειρήνα, σε τραβά στο άνυδρο και ξερακιανό τοπίο της Παταγωνίας ή στις πάμπες και τους γκαούτσος, να γευτείς τη χαρά να συναναστραφείς τους εργάτες της γης, όπως στο «Γκαούτσο της Παταγωνίας». Σε τραβάνε σε ένα  κόσμο που ο Τόλκιν δεν τόλμησε να περιγράψει στον «καλικάντζαρο» και σε κάνουν και εσένα τον αγνωστικιστή άπιστο, τεχνοκράτη , μηχανικό (χημικό η μη) να πιστέψεις και να δακρύσεις με την απλότητα και τη δύναμη της καρδιάς στην «Κυρά των θαυμάτων». Διαβάστε το «Τάνο» και νιώστε τη δύναμη της μουσικής, ως κινητήριου μοχλού που πραγματοποιεί όνειρα και κάνει την Παταγωνία, τόπο πραγμάτωσης ονείρων.

Το «Τελευταία νέα από το νότο» είναι απο τα πιο αδύναμα βιβλία του Σεπουλβέδα,αλλά εχει κάτι που εδώ και καιρό λείπει από τους Έλληνες συγγραφείς. Διάθεση για ταξίδι και όνειρο, ζωή μεσα στην κακουχία και αναγνώριση των μικρών πραγμάτων, που τόσο βολικά όλοι μας θεωρούσαμε δεδομένα. Διαβάζετε μονοκοπανιά και στη συνέχεια μαζεύουμε χρήματα για το ταξίδι στη δική μας Παταγωνία, όσο αντέχουμε. Απλά ακόμη μια μαγευτική διήγηση για όσα τον περιτριγυρίζουν, απο τον σύγχρονο παραμυθά Σεπουλβέδα.

«Μέρες δίχως τέλος» Σεμπάστιαν Μπάρι

«Μέρες δίχως τέλος»  Σεμπάστιαν Μπάρι

Πόσο ριζοσπαστικός συγγραφέας μπορεί να είναι κάποιος και με ποιο τρόπο. Τελειώνοντας το μυθιστόρημα του Μπάρι , ήξερα ο,τι είχα διαβάσει ένα βιβλίο που ανατρέπει τις μανιέρες, θίγοντας όχι στις άκρες των δαχτύλων, αλλά βυθιζόμενο , θέματα ταμπού για εποχές ηρωικές, βάρβαρες, ανδρικές. Εποχές συνυφασμένες με την γέννηση του σύγχρονου Αμερικάνικου Έθνους.

Το βιβλίο ξεκινά με την ιστορία δύο εγκαταλελειμμένων παιδιών, προσφυγόπουλων για να χρησιμοποιήσω τις εκφράσεις του συρμού της εποχής. Ο ένας από την Ιρλανδία της πείνας και του λοιμού θα γνωρίσει τον άλλο, κρυμμένοι πίσω από ένα θάμνο. Εκεί θα αναπτυχθεί μια αγάπη για την ζωή, με τον ένα σύντροφο του άλλου. Πρώτη δουλειά τους, να αντικαθιστούν τις λιγοστές γυναίκες στα σαλούν της Δύσης, των χρυσορυχείων και να αποσπούν με χαμόγελα και χορό το δύσκολα κερδισμένο χρυσάφι αυτών των ανδρών. Η ενηλικίωση θα τους βρει να κατατάσσονται στο Αμερικανικό ιππικό και να γνωρίζουν, αυτό που έκανε τις Ηνωμένες πολιτείες μεγάλες και τους Αμερικάνους μικρούς, την εξόντωση των ιθαγενών , με συμφωνίες που σιγά σιγά τους εξεδίωξαν από τα πατρογονικά εδάφη, τους ώθησαν στην αντίσταση και τελικά στην φυσική εξόντωση ή τον εγκλεισμό σε άθλιους καταυλισμούς.

Ο Μπάρι δεν τσουβαλιάζει τους πάντες ως εγκληματίες πολέμου, αντίθετα δείχνει ότι όπως σε κάθε πόλεμο, υπάρχουν σκεπτόμενοι και από τις δυο πλευρές, αλλά δείχνει και την σκληρή πραγματικότητα, την αδυναμία των μονάδων να αλλάξουν τις συνθήκες, όταν αυτές κινούνται από τα συμφέροντα που εκπροσωπεί το κέρδος. Εδώ η ιστορία αποκτά μια τροπή διαφορετική, καθώς με λεπτεπίλεπτο τρόπο, αναγνωρίζουμε πια τους δύο συντρόφους σαν εραστές, αλλά ταυτόχρονα και ως σκεπτόμενους ανθρώπους που καταφέρνουν να γλυτώσουν ένα μικρό κορίτσι Ινδιάνα από βέβαιη σφαγή, τολμώντας αυτός που αποτελεί το «θηλυκό» μέλος του ζευγαριού, να σκοτώσει τον αιμοδιψή συνάδελφο του που την έχει προς εκτέλεση.

Η απόλυση τους από το στράτευμα και η μετακίνηση τους θα δημιουργήσει μια ιδιόρρυθμη οικογένεια, σε μια συντηρητική ανδροκρατούμενη δύση. Μια οικογένεια που θα βρει στήριξη και προστασία από περιθωριακούς και μαύρους, αλλά θα λειτουργήσει με βάση την πανανθρώπινη αξία της αγάπης. Ταυτόχρονα θα απελευθερώσει τον άνδρα/γυναίκα, που θα αποδεχθεί την ταυτότητα του, κυκλοφορώντας ως γυναίκα, πράγμα με το οποίο και αισθάνεται άνετα, ενώ έτσι θα το αποδεχτεί και η μικρή Ινδιάνα, ως μητέρα.

 Ο αδελφοκτόνος εμφύλιος και η πίστη τους στον αξιωματικό που τους έσωσε στον πόλεμο των Ινδιάνων ,θα τους υποχρεώσει να ξαναπάρουν τα όπλα και να εμπλακούν στον παραλογισμό που είναι κάθε εμφύλιος. Δίχως αντιπολεμικές κορώνες, ο Μπάρι σκιαγραφεί τις μέρες πριν τον θάνατο , χιλιάδων νέων Αμερικάνων, μεταναστών κυρίως, Ιρλανδών εναντίων Ιρλανδών , με την ελπίδα του δικαιώματος για ένα κομμάτι γης και μιας καλύτερης ζωής. Νέοι άνθρωποι βορά στα κανόνια του Βιομηχανικού Βορά και της αδυναμίας του, να συναναστραφεί με πολιτικούς όρους τον αγροτικό Νότο και να αναστρέψει τις προκαταλήψεις του με πολιτικά μέσα. Η εμφύλια σύγκρουση, θα τους βρει ζωντανούς, να συναντάνε την μικρή κόρη τους, σε ένα επικίνδυνο ταξίδι προς το Νότο, για να επανενωθούν με ένα πρώην σύντροφο στο χωράφι του. Μία νέα λειτουργική οικογένεια με τον φιλελεύθερο Νότιο, τους απελεύθερους πρώην σκλάβους του και το ομόφυλο ζευγάρι και την Ινδιάνα κόρη του, θα δημιουργήσει ένα δημιουργικό πυρήνα, που θα κάνει την γη να αναγεννηθεί. Δεν θα λείψουν οι συγκρούσεις, με Νότιους λιποτάκτες, αλλά το τέλος είναι πάντα το παρελθόν που ζητά το τίμημα του.

Ο Αμερικανικός στρατός σε μια ένδειξη παρανοϊκής γραφειοκρατίας,, θα ανακινήσει τον θανάτου του συναδέλφου τους στην επίθεση στο Ινδιάνικο χωρίο, χρόνια πριν και θα επαναφέρει την γυναίκα- άνδρα στον αρχικό της ρόλο μπροστά στο στρατοδικείο. Εκεί παλαιά μυστικά και άνθρωποι από το παρελθόν θα αποκαλυφθούν καθώς και θα ανατρέψουν καταστάσεις , για να οδηγήσουν σε ένα τέλος απρόβλεπτο, όπως και όλη η θεματική του βιβλίου.

Ο Μπάρι με αυτό το βιβλίο, αποτολμά μια αλληγορία για τις επεμβάσεις των Η.Π.Α , την αποδοχή της διαφορετικότητας, τις φυλετικές διακρίσεις, τον εμφύλιο που βίωσαν οι Η.Π.Α αλλά βιώνουν ακόμη και σήμερα στις πόλεις, με ευθύνη όλων και τέλος την ανάγκη για φωτεινά μυαλά, που αποδέχονται τα λάθη τους και από θέσεις ισχύος θυσιάζουν το προσωπικό τους συμφέρον προς όφελος της κοινότητας, ενώ την ίδια στιγμή μιλά χωρίς να ωραιοποιεί, όπως τα γουέστερν του Φορντ, για το πως πραγματικά χτίστηκε η Δύση. Ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα, αλληγορικό αλλά ταυτόχρονα βαθιά ανθρώπινο και ρομαντικό, που αξίζει τον χρόνο σας , είτε το συνδέσετε με το σήμερα, είτε το αφήσετε να εκτυλιχθεί σαν μυθιστόρημα εποχής, που όμως , τολμά και πραγματεύεται η ζωή όσων διάλεξαν λόγω διαφορετικότητας, να ζήσουν μακριά από τα φώτα, αλλά να ζήσουν και μάλιστα ευτυχισμένοι. 

Ευφυές, δυνατό, ανθρώπινο, ισοπεδώνει τις προκαταλήψεις και δίνει φωτεινά παραδείγματα ήθους κι αγάπης ακόμη και όταν το μόνο που υπάρχει γύρω μας είναι η ομίχλη από την πυρίτιδα των όπλων.

«Το τέλος της ιστορίας» - Λούις Σεπουλβέδα (Όπερα)

   «Το τέλος της ιστορίας» - Λούις Σεπουλβέδα (Όπερα)

   Την εποχή που οι ιδεολογίες έχουν εκπέσει και η σύγκρουση είναι ανάμεσα σε οικονομικές θεωρίες ή  ακόμα καλύτερα σε κρατιστές εναντίων αντικρατιστών, ένας γνώριμος συγγραφέας και αθεράπευτα ιδεολόγος, γράφει για το τέλος της εποχής του. Ο Σεπουλβέδα επαναφέρει τον αριστερό «επαναστάτη» και στη συνέχεια πράκτορα των Σοβιετικών, Χουάν Μπελμόντε, που έχει αποχωρήσει από το προσκήνιο για χρόνια. Τον είχαμε γνωρίσει στο «όνομα ταυρομάχου»

Ανακαλείται, υποχρεωτικά από ένα απομεινάρι της χρυσής εποχής της ΕΣΣΔ, που θέλει να προλάβει τις αλλαγές στις επιχειρηματικές του δραστηριότητες, που έχουν ανέβει ριζικά, με την νίκη του καπιταλισμού. Εχθροί των δραστηριοτήτων του, τρεις πρώην «επαναστάτες» και αυτοί, εκπαιδευμένοι πράκτορες στις σχολές ανταρτοπολέμου της ΕΣΣΔ, που κινούνται από καθαρά προσωπικά κίνητρα.

   Συνδετικός κρίκος όλων, τα αλυτρωτικά εθνικιστικά κινήματα του σήμερα και πιο συγκεκριμένα αυτό των Κοζάκων, που στο πρόσωπο του βασανιστή της Χιλιανής χούντας Κρασνόφ, έχουν βρει τον συνεχιστή της ιστορίας του που διακόπηκε άδοξα από το Στάλιν, όταν τους εξόντωσε, γιατί συντάχθηκαν με τους Γερμανούς εναντίον του, ελπίζοντας να ανεξαρτητοποιηθούν από την μητέρα πατρίδα. Ο Κρασνόφ, εγγονός του αντικομουνιστή και εθνικιστή αταμάνου που πέθανε με την λήξη του Β ΠΠ, βρίσκεται φυλακισμένος σε μια φυλακή πολυτελείας, καταδικασμένος για τα βασανιστήρια που επέβαλλε χιλιάδες ανθρώπων στη διάρκεια της δικτατορίας του Πινοσέτ.

   Οι πρώην σύντροφοι στις ακαδημίες ανταρτοπολέμου της ΕΣΣΔ, θα βρεθούν αντιμέτωποι. Η σύντροφος του Μπελμόντε, Βερόνικα, που έχει επιζήσει των βασανιστηρίων, θα γίνει το όπλο των τριών εξόριστων «αγωνιστών», που με την ιδεολογία τους να έχει γίνει σκόνη στο Αφγανιστάν και σε άλλες επεμβάσεις των ιδεολόγων της  πρώην ΕΣΣΔ, έχουν μετατραπεί σε επαγγελματίες, που ζητούν πλέον προσωπική εκδίκηση. Αναγνωρίζοντας στον Μπελμόντε, το ψύχραιμο χέρι του σκοπευτή, ενώνονται σε μια τελευταία αποστολή, με σκοπό να στείλουν τον Κρασνόφ, να συναντήσει τους προγόνους του και τα θύματα του.

   Ο Σεπουλβέδα, χειρίζεται με μαεστρία  (όπως πάντα) τον γραπτό λόγο, το «κατασκοπευτικό» μυθιστόρημα, αλλά περισσότερο από όλα την ιδεολογική γύμνια των «αριστερών» ηρώων του. Το τέλος της ιστορίας, τους έχει αφήσει χωρίς στόχους, χωρίς την επανάσταση που έλπιζαν οτι θα ισοπεδώσει τις δομές του κόσμου, για να αναδυθεί η δικτατορία του προλεταριάτου. Αναγκασμένοι να ζουν με τη βία που έχει διαποτίσει η ιδεολογία τους, το μυαλό τους, βρίσκουν νέο στόχο την προσωπική εκδίκηση. Ανίκανοι να αισθανθούν άλλα συναισθήματα, εκβιάζουν τον Μπελμόντε, που έχει βρει την λύτρωση στην άκρη του κόσμου με τη σύντροφο του και τον πιστό του, φίλο, να γίνει συνένοχος τους.

   Η ιστορία έχει έντονα τα χαρακτηριστικά της  αρχαίας τραγωδίας. Οι Ερινύες ακολουθούν τους ήρωες, ενώ αφήνουν τον θύτη Κρασνόφ, αδιάφορο, στην χρυσή φυλακή του. Το αίμα ρέει άφθονο, η επιθυμία για εκδίκηση, ξεπερνά τους ανθρώπινους νόμους. Η ιδεολογία αποδεικνύεται αδύναμη, μικρή μπροστά στα ανθρώπινα πάθη. Ο εκβιασμός των επαναστατών στον πρώην σύντροφο, δείχνει ΟΤΙ το ρητό «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα», ξεπερνά κατά πολύ το ουμανιστικό πλαίσιο που γαλουχήθηκαν οι  αριστεροί επαναστάτες. Εικόνες από μητέρες, αδέλφια, γυναίκες, παιδιά, που βασανίστηκαν στη Βίλα Γκριμάλντι, το ορμητήριο του Κρασνόφ, είναι οτι έχει απομείνει σε αυτούς, τους άκαμπτους ιδεολόγους, της κόκκινης πλευράς του φασισμού.

  

   Η αυτοδικία εγείρει το κεφάλι της σαν λύση, επιλογή ανθρώπινη, πάνω από τον νόμο, που έχει καταδικάσει τον Κρασνόφ σε φυλάκιση, έστω και σε φυλακή πολυτελείας. Οι φωνές των θυμάτων του, ζητούν δικαίωση, αλλά η έννοια του νόμου, καταστρατηγείται από την προαιώνια προσέγγιση του Μωσαϊκού δικαίου. Το οφθαλμόν αντί οφθαλμού, είναι εδώ πιο δυνατό από ποτέ, μέσα από το χέρι ενός ανθρώπου, που αρνείται να συνεργήσει, αλλά εκβιάζεται να γίνει ο εκδικητής, με αντικείμενο εκβιασμού, τη σύντροφο του, θύμα και αυτή του βασανιστή. Λεπτές ψυχολογικές διακυμάνσεις σε ένα τέλος, με γωνία, αντάξια των καλύτερων συγγραφέων του είδους.

   Ο Σεπουλβέδα, δεν έχει απάντηση. Δίνει ένα τέλος, που πραγματικά ο από μηχανής θεός, είναι έμπνευση βγαλμένη από αρχαία Ελληνική τραγωδία, αλλά αφήνει τον αναγνώστη να σκέφτεται. Το σωστό και το λάθος έχουν προ πολλού χαθεί, όπως και η όποια αίσθηση ιδεολογίας. Η εκδίκηση, η βία, η εξιλέωση μέσω της σφαίρας, ο θρήνος για τους αγαπημένους και η ειρωνεία των αποφάσεων, που χαϊδεύουν τους θύτες, μέσα στην τελευταία παράγραφο του βιβλίου του, ορθώνονται, πύλες που θα χρειαστεί να περάσει ο καθένας, που γαλουχήθηκε με ιδεολογίες και οράματα ,μέχρι την δεκαετία του 80 και την πτώση του τείχους.

   Η πτώση που έδωσε γενιές πολιτικών προσφύγων, ανθρώπων δίχως ηθικά και ιδεολογικά ερείσματα, που είδαν το εκάστοτε (για αυτούς ) κακό να θριαμβεύει. Άλλοι συνέχισαν, απομονωμένοι, αρνούμενοι τον «θαυμαστό» νέο κόσμο, άλλοι προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν τη γνώση του παρελθόντος, αλλά για τους πάντες το παρελθόν είναι η πυξίδα. Ο Σεπουλβέδα μιλά για τους χαμένους του δίπολου, του ψυχρού πολέμου, με ειλικρίνεια, σκληρότητα και την ευαισθησία που έχει πάντα για του απόκληρους αυτού του κόσμου, χωρίς να ξεχνά την στάση του , του αρνητή της βίας, με έντιμο τρόπο, μπροστά πάντα στις πραγματικές συνθήκες. «Το τέλος της ιστορίας», έχει συγγραφέα της τελευταίας γραμμής τον αναγνώστη, αλλά είναι και ένα βιβλίο που θα έπρεπε, να διαβάσει ο κάθε  «ιδεολόγος» των άκρων ( αριστερών και δεξιών), αν μπορεί χωρίς παρωπίδες.

Διαβάζεται με υπόκρουση το  “Sandinistas”  των The clash

Ερνάν Ριβέρα Λετελιέρ- «Αφηγήτρια ταινιών» (Αντίποδες)

Ερνάν Ριβέρα Λετελιέρ- «Αφηγήτρια ταινιών» (Αντίποδες)

« Σ ένα μικρό χωριό στην έρημο Ατακάμα της Χιλής, όπου οι περισσότεροι κάτοικοι δουλεύουν στα ορυχεία του νίτρου, ένα χαρισματικό κορίτσι αποκτά απρόσμενα το ρόλο της αφηγήτριας ταινιών. Οι άνθρωποι προτιμούν να ακούν εκείνη να αφηγείται και να ζωντανεύει μπροστά τους τις ταινίες παρά να τις βλέπουν στο σινεμά του οικισμού, και στριμώχνονται στο σπίτι της για να παρακολουθήσουν τις αυτοσχέδιες παραστάσεις της. Μέσα από την πορεία της μικρής αφηγήτριας, μεταφερόμαστε στο άνυδρο τοπίο της πάμπας, όπου η ζωή είναι σκληρή και απογυμνωμένη από κάθε κίνητρο να τη ζήσεις.»

Μια οικογένεια, μέλος της κοινότητας των εργατών στα ορυχεία του νίτρου,  επιλέγει την κόρη της να πηγαίνει στον κινηματογράφο για να παρακολουθεί τις ταινίες και να τις μεταφέρει στην υπόλοιπη οικογένεια. Η εσωτερική σύγκρουση για την επιλογή του καλύτερου αφηγητή ταινιών , θα αναδείξει ταλέντα αλλά και φόβους. Αυτό που στον μέσο δυτικό φαίνεται σαν επιλογή του Σαββατόβραδου, στην απομακρυσμένη κοινότητα, αποτελεί τίτλο τιμής και δικαίωμα που κερδίζεται. 

Στα ορυχεία η ζωή είναι δύσκολη, ο τοκογλύφος του μικρού οικισμού, στην ουσία ελέγχει τους πάντες και η αφήγηση των ταινιών είναι ο δρόμος για την ανεξαρτησία της αφηγήτριας αλλά και ο δρόμος για την έστω και μικρή διαφυγή όσων ακούν. Η ταλαντούχα νεαρή θα κάνει την αφήγηση επάγγελμα. Θα μεταφέρει τη μαγεία μέσα από τα μάτια της και την ματιά της. Θα ανασυνθέσει, προσθέσει ,αφαιρέσει , θα δημιουργήσει. Το μικρό σαλόνι, θα γίνει ένας νέος κινηματογράφος, ενώ θα έχει και κατ οίκον επισκέψεις, για να μεταφέρει με τον δικό της τροπο, τις ταινίες που παίζει ο συνοικιακός κινηματογράφος. Το οικογενειακό δράμα που παίζεται παράλληλα με το δράμα και την κωμωδία στην λευκή οθόνη του κινηματογράφου, ο ανάπηρος πατέρας, η μητέρα που έφυγε, εγκαταλείποντας της οικογένεια , η ανεργία, όλα θα στομώσουν την μικρή αφηγήτρια, αλλά τίποτα όσο η επαφή της, με τον τοκογλύφο και τις διαθέσεις του, να έχει τα πάντα στην κατοχή του.

Όπως σε κάθε κοινωνία, η τεχνολογία αλλάζει το περιβάλλον, την εικόνα, τους ανθρώπους. Η έλευση της τηλεόρασης θα κάνει την αφηγήτρια ένα πρόσωπο δίχως ιδιότητες, που θα επιζήσει χάρη στην φιλανθρωπία του Γιάνκη διευθυντή του ορυχείου, που θα διεκδικήσει και αυτός το κομμάτι του, από την αφηγήτρια, στερώντας την κάθε από οδό διαφυγής πέραν του ονείρου, να αφηγείται στον κάθε ενδιαφερόμενο ταινίες.

Το τέλος βαθιά λυρικό. Θα φέρει στο νου, ταινίες γουέστερν με τα χωριά φάντασμα αλλά ταυτόχρονα, θα μας θυμίσει καθώς διαβάζουμε από την οθόνη μας, την αξία της ανθρώπινης επαφής. Ποσό σημαντικό και διαφορετικό είναι να μεσολαβεί ο άνθρωπος, σε πείσμα των καιρών, που τον απαξιώνουν, μέχρι να τον χρειαστούν.

Βαθιά λυρικό όσο και δραματικό το βιβλίο, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μελό, αν δεν περιείχε την ίδια ψυχή που έδωσε και τα ποιήματα του Νερούδα και έκανε τις Άνδεις τόπο προορισμού και προσκυνήματος  για πολλούς από εμάς. Ανισότητα, εκμετάλλευση, οικογενειακή βία, διαλυμένα όνειρα, σκληρή δουλειά, όλα αυτά γίνονται η βάση για την αφηγήτρια, να τα ζυμώσει με την πραγματική ταινία μαζί  με την ελπίδα, την φαντασία, την επικοινωνία και να δώσει ένα κόσμο που ακόμη και όταν η τεχνολογία τον οδηγεί στη εξατομίκευση και απομόνωση, κάποιοι ρομαντικοί σαν και αυτή επιμένουν στη επικοινωνία, το βλέμμα, την εικόνα. Μια ιστορία που τελικά μιλά σε προσωπικό όσο και συλλογικό επίπεδο με απλά λόγια, χαμηλούς τόνους, αλλά υψηλά μηνύματα.

Θα διαβαστεί σε μια μέρα, θα εντυπωθεί για χρόνια. Εκεί που ο άνθρωπος χάνει και ξαναβρίσκει τον άνθρωπο, στην γη, με τα άλατα και τη σκόνη, μακριά από καλώδια, κεραίες και «εκπολιτισμό». Εκεί που μετρά το συναίσθημα και η επικοινωνία.

«Ἡ τελευταία διάλεξη» - Ράντυ Πάους (Πατάκης)

«Ἡ τελευταία διάλεξη» - Ράντυ Πάους (Πατάκης)

«Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τα χαρτιά που μας μοιράζουν, μόνο το πώς θα παίξουμε την παρτίδα». 

Πόσα βιβλία μπορούν να σας συγκλονίσουν με τη μυθοπλασία τους, πολλά, πάρα πολλά. Πόσα όμως μπορούν να σας διδάξουν μέσα από την πραγματική ζωή, το θάρρος, το σθένος, τη δύναμη. Λίγα, ειδικά όταν δεν μιλάς για καταστάσεις έκτακτες, ειδικές, πολέμους καταστροφές, αλλά καθημερνές στιγμές. Ο Ράντυ Πάους ήταν καθηγητής Επιστήμης Υπολογιστών (µε ειδίκευση σε Human Computer Interaction and Design, διαγνώστηκε με καρκίνο του παγκρέατος το 2006. Ακολούθησε τις συμβουλές των γιατρών του, υπέμεινε με παρρησία τις χημειοθεραπείες και στην επανεκτίμηση που πήγε όλο χαρά και ελπίδα, το 2007 του ανακοινώθηκε, ότι οι θεραπείες δεν απέδωσαν και είχε να αντιμετωπίσει το αναπόφευκτο.

Νέος σε ηλικία, διορισμένος υπεύθυνος εντός ελπιδοφόρου τμήματος, με μια υπέροχη γυναίκα, δυο μικρά παιδιά στην κορυφή του κόσμου. Είδε τον κόσμο του να γκρεμίζεται σε μερικά μόλις δευτερόλεπτα. Η απελπισία , κέρδισε τον πρώτο σύντομο γύρο του συναισθηματικού αγώνα, για να νικηθεί στη συνέχεια από τον ορθολογισμό, του καθηγητή της πληροφορικής, την αγάπη του για τον κόσμο, την οικογένεια του και το δυνατό χαρακτήρα του. Σε αντίθεση με πολλούς από εμάς, εμένα σχεδόν σίγουρα, αυτός αποφάσισε, να αφήσει μια κληρονομιά στον κόσμο και στα πολύ νεαρά παιδιά του. Μια διαθήκη, παρακαταθήκη για το ποιος ήταν, πώς πολέμησε με τις αντιξοότητες και πώς θα ήθελα να συνεχίσουν οι οικείοι του να αντιμετωπίζουν τον κόσμο μετά το θάνατο του.

Η τελευταία διάλεξη είναι ουσιαστικά ένα βιβλίο που παραθέτει τη διάλεξη που έδωσε στο Πανεπιστήμιο που δίδασκε, σαν απολογισμό ζωής. Μια διάλεξη τιμητική που δινόταν από ανθρώπους που είχαν θεωρηθεί επιτυχημένοι στον τομέα τους. Εκεί ανάμεσα σε συμφοιτητές και δασκάλους, μιλάει για τον ελέφαντα στο δωμάτιο τη νόσο τελικού σταδίου που τον οδηγεί στο θάνατο και όλοι κάνουν σαν να μην υπάρχει  από λύπηση, φιλανθρωπία ή αδυναμία να το διαχειριστούν. Ο .. δίνει μαθήματα ζωής καθώς εξιστορεί την πορεία του. Τον αγώνα του να διεκδικήσει τη θέση του, αλλάζοντας το χαρακτήρα του, βελτιώνοντας τα αδύνατα του σημεία, αποτυγχάνοντας αλλά προσπαθώντας.

Μιλάει με συγκινητικό τρόπο για το πως γνώρισε τη γυναίκα του, το κυνήγι της, την πολιορκία της, την αδυναμία του να επικοινωνήσει μαζί της και την τελική προσπάθεια να γίνουν ζευγάρι, σαν ένα αγώνα πίστης. Μιλάει για την οικογένεια του, τους μεταπτυχιακούς φοιτητές του, πως τους επέλεγε και πως ενθάρρυνε αυτούς που έδειχναν ζήλο να βελτιωθούν και λιγότερο τους χαρισματικούς που αναπαύονταν στις ικανότητες του. Μιλάει για τα παιδικά του όνειρα και πως πραγματοποίησε τα περισσότερα από αυτά, με πολύ προσπάθεια και λίγη τύχη ή τα τροποποίησε να ταιριάζουν με τον κόσμο που συνάντησε και τις δεξιότητες που απέκτησε. Για την ζωή του σαν ένα αγώνα να πραγματώσει τα δικά του θέλω αλλά και να σταθεί αντάξιος στα θέλω των άλλων, αυτών που ο ίδια αξιολόγησε ο,τι αξίζουν της προσοχής του ή τον τίμησαν με το ενδιαφέρον και τη βοήθεια τους, ανιδιοτελώς, γιατί τον εκτίμησαν. Μας παρουσιάζει ένα αξιακό κώδικα, βασισμένο στην προσπάθεια, την τιμιότητα ,την αυτοκριτική, αλλά και την αποδοχή της ατέλειας και της αδυναμίας, του λάθους.

Όταν φτάνει στο σημείο που θα μιλήσει για τα παιδιά του, λυγίζεις με έναν πατέρα που αφήνει παρακαταθήκη στην αδελφή του, να περνά χρόνο με τα τρία παιδιά του και να τους μάθει ποιος ήταν ο πατέρας που. Ένα πατέρας που δεν θα δει ποτέ τον χορό της αποφοίτησης, δεν θα δει τα γενέθλια, τις μικρές στιγμές των παιδιών του και το γνωρίζει, ο,τι μετρά αντίστροφα ο χρόνος για αυτόν.

Ο Ράντυ Πάους, έχασε τη μάχη με τον καρκίνο το 2008, σε ηλικία 47 ετών. Η  τελευταία διάλεξη του στο Πανεπιστήμιο Carnegie Mellon υπάρχει και στο διαδίκτυο, αλλά είναι πριν και πάνω από όλα ένα δυνατό αφήγημα ενός ανθρώπου, που αποφασίζει στους τελευταίους μήνες της ζωή του, να μην αποκοπεί από τον κόσμο όσο είναι ενεργός, αλλά να μας χαρίσει ένα μάθημα ζωής. Καθημερινά σε ογκολογικά νοσοκομεία, υπάρχουν τέτοιες ιστορίες που δεν θα βρουν το δρόμο της δημοσιότητας. Για αυτό το λόγο, διαβάστε αυτό το βιβλίο  εκτιμήστε λίγο περισσότερο το δώρο της ζωής και αναλογιστείτε αν επιστρέφετε αρκετά στον κόσμο που σας περιτριγυρίζει. Ένα βιβλίο που προσωπικά εμένα μου άλλαξε αρκετά μέρος της προσωπικής μου θεώρησης των πραγμάτων.