Ερνάν Ριβέρα Λετελιέρ- «Αφηγήτρια ταινιών» (Αντίποδες)

Ερνάν Ριβέρα Λετελιέρ- «Αφηγήτρια ταινιών» (Αντίποδες)

« Σ ένα μικρό χωριό στην έρημο Ατακάμα της Χιλής, όπου οι περισσότεροι κάτοικοι δουλεύουν στα ορυχεία του νίτρου, ένα χαρισματικό κορίτσι αποκτά απρόσμενα το ρόλο της αφηγήτριας ταινιών. Οι άνθρωποι προτιμούν να ακούν εκείνη να αφηγείται και να ζωντανεύει μπροστά τους τις ταινίες παρά να τις βλέπουν στο σινεμά του οικισμού, και στριμώχνονται στο σπίτι της για να παρακολουθήσουν τις αυτοσχέδιες παραστάσεις της. Μέσα από την πορεία της μικρής αφηγήτριας, μεταφερόμαστε στο άνυδρο τοπίο της πάμπας, όπου η ζωή είναι σκληρή και απογυμνωμένη από κάθε κίνητρο να τη ζήσεις.»

Μια οικογένεια, μέλος της κοινότητας των εργατών στα ορυχεία του νίτρου,  επιλέγει την κόρη της να πηγαίνει στον κινηματογράφο για να παρακολουθεί τις ταινίες και να τις μεταφέρει στην υπόλοιπη οικογένεια. Η εσωτερική σύγκρουση για την επιλογή του καλύτερου αφηγητή ταινιών , θα αναδείξει ταλέντα αλλά και φόβους. Αυτό που στον μέσο δυτικό φαίνεται σαν επιλογή του Σαββατόβραδου, στην απομακρυσμένη κοινότητα, αποτελεί τίτλο τιμής και δικαίωμα που κερδίζεται. 

Στα ορυχεία η ζωή είναι δύσκολη, ο τοκογλύφος του μικρού οικισμού, στην ουσία ελέγχει τους πάντες και η αφήγηση των ταινιών είναι ο δρόμος για την ανεξαρτησία της αφηγήτριας αλλά και ο δρόμος για την έστω και μικρή διαφυγή όσων ακούν. Η ταλαντούχα νεαρή θα κάνει την αφήγηση επάγγελμα. Θα μεταφέρει τη μαγεία μέσα από τα μάτια της και την ματιά της. Θα ανασυνθέσει, προσθέσει ,αφαιρέσει , θα δημιουργήσει. Το μικρό σαλόνι, θα γίνει ένας νέος κινηματογράφος, ενώ θα έχει και κατ οίκον επισκέψεις, για να μεταφέρει με τον δικό της τροπο, τις ταινίες που παίζει ο συνοικιακός κινηματογράφος. Το οικογενειακό δράμα που παίζεται παράλληλα με το δράμα και την κωμωδία στην λευκή οθόνη του κινηματογράφου, ο ανάπηρος πατέρας, η μητέρα που έφυγε, εγκαταλείποντας της οικογένεια , η ανεργία, όλα θα στομώσουν την μικρή αφηγήτρια, αλλά τίποτα όσο η επαφή της, με τον τοκογλύφο και τις διαθέσεις του, να έχει τα πάντα στην κατοχή του.

Όπως σε κάθε κοινωνία, η τεχνολογία αλλάζει το περιβάλλον, την εικόνα, τους ανθρώπους. Η έλευση της τηλεόρασης θα κάνει την αφηγήτρια ένα πρόσωπο δίχως ιδιότητες, που θα επιζήσει χάρη στην φιλανθρωπία του Γιάνκη διευθυντή του ορυχείου, που θα διεκδικήσει και αυτός το κομμάτι του, από την αφηγήτρια, στερώντας την κάθε από οδό διαφυγής πέραν του ονείρου, να αφηγείται στον κάθε ενδιαφερόμενο ταινίες.

Το τέλος βαθιά λυρικό. Θα φέρει στο νου, ταινίες γουέστερν με τα χωριά φάντασμα αλλά ταυτόχρονα, θα μας θυμίσει καθώς διαβάζουμε από την οθόνη μας, την αξία της ανθρώπινης επαφής. Ποσό σημαντικό και διαφορετικό είναι να μεσολαβεί ο άνθρωπος, σε πείσμα των καιρών, που τον απαξιώνουν, μέχρι να τον χρειαστούν.

Βαθιά λυρικό όσο και δραματικό το βιβλίο, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μελό, αν δεν περιείχε την ίδια ψυχή που έδωσε και τα ποιήματα του Νερούδα και έκανε τις Άνδεις τόπο προορισμού και προσκυνήματος  για πολλούς από εμάς. Ανισότητα, εκμετάλλευση, οικογενειακή βία, διαλυμένα όνειρα, σκληρή δουλειά, όλα αυτά γίνονται η βάση για την αφηγήτρια, να τα ζυμώσει με την πραγματική ταινία μαζί  με την ελπίδα, την φαντασία, την επικοινωνία και να δώσει ένα κόσμο που ακόμη και όταν η τεχνολογία τον οδηγεί στη εξατομίκευση και απομόνωση, κάποιοι ρομαντικοί σαν και αυτή επιμένουν στη επικοινωνία, το βλέμμα, την εικόνα. Μια ιστορία που τελικά μιλά σε προσωπικό όσο και συλλογικό επίπεδο με απλά λόγια, χαμηλούς τόνους, αλλά υψηλά μηνύματα.

Θα διαβαστεί σε μια μέρα, θα εντυπωθεί για χρόνια. Εκεί που ο άνθρωπος χάνει και ξαναβρίσκει τον άνθρωπο, στην γη, με τα άλατα και τη σκόνη, μακριά από καλώδια, κεραίες και «εκπολιτισμό». Εκεί που μετρά το συναίσθημα και η επικοινωνία.