Χάβιερ Θέρκας- «Ο απατεώνας» (Πατάκης)

Ένα μυθιστόρημα, αυτοβιογραφία του Ενρίκ Μάρκος. Ενός Ισπανού αντιστασιακού, αντιφασίστα, με δράση που θυμίζει αυτή των δικών μας εκατοντάδων χιλιάδων «αντιστασιακών». Σχεδόν ανύπαρκτη, αλλά με τον ήρωα, πραγματική προσωπικότητα, να εκμεταλλεύεται , συγκυρίες και καταστάσεις, (), για να τραβήξει τα φώτα της δημοσιότητας επάνω του. Ο Ενρίκ Μάρκος, διογκώνει την πραγματικότητα, για να χωρέσει τις μισές αλήθειες του. Βρίσκεται να πολεμά ηρωικά στον Ισπανικό εμφύλιο, να γνωρίζεται με τις προσωπικότητες του αναρχικού χώρου. Βρίσκεται φυγάς, να οδεύει ως εξόριστος στην Ναζιστική Γερμανία και να φυλακίζεται για αντικαθεστωτική /αντιναζιστική δράση και τελικά να περνά και από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Γυρνώντας στην Ισπανία, ως γνήσιος Ισπανός , Καταλανός αναρχικός «ζει» σε καθεστώς ημιπαρανομίας στα χρόνια του Φράνκο και τον «υπονομεύει». Με την έλευση της Δημοκρατίας, αναλαμβάνει ηγετικές θέσεις πρώτα στους Ισπανούς Αναρχικούς στη συνέχεια στα συνδικάτα, στην Οργάνωση επιζώντων των εκτοπισθέντων σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και στον Σύλλογο για την Δημόσια παιδεία. Σε κάθε έκφανση των δραστηριοτήτων του επικαλείται το αντιστασιακό παρελθόν του, ώσπου αυτό αποκαλύπτεται, αλλιώτικο, μικρότερο σε διαστάσεις από όσα δήλωνε έως και ανύπαρκτο.

Αυτή την αληθινή προσωπικότητα που έφτασε να μιλήσει στην Ισπανική βουλή, μέσα σε θύελλα χειροκροτημάτων, αναλαμβάνει να διαιωνίσει ο Θέρκας, με μια αντιστοιχία τουλάχιστον έξυπνη. Ιδαλγός όσων δεν τον άφησε η πραγματική ζωή του να ζήσει όπως ο Δον Κιχώτης ή απλά υπερφίαλος απατεώνας. Χαρισματικός απατεώνας και παθολογικός ψεύτης ή ένας άνθρωπος που επιζητούσε την δόξα και απλώς εκμεταλλεύτηκε την ανάγκη του κόσμου για ήρωες, μεγαλοποιώντας αλλά ελάχιστα παραποιώντας την αλήθεια.

Ένα βιβλίο, βιογραφία αλλά και φιλοσοφική πραγματεία, γύρω από την ανάγκη της αυτοπραγμάτωσης, του ανεπίτευκτου ονείρου, του κυνηγιού του τέλειου. Η υπεραξία της φήμης σε ένα κόσμο που ζει για τα μίντια, μέσα από την ιστορία ενός απλού ανθρώπου, που «ξεγέλασε» με την συνενοχή τους, αν θέλετε αλλά σίγουρα με την σιωπή τους, ένα ολόκληρο έθνος. Ο ίδιος δεν μετανιώνει ουσιαστικά, ακόμη και όταν αποδομείται. Ζητά από τον «βιογράφο» του να του αφήσει κάτι…κάτι να κρατηθεί.

Γλυκόπικρο, σε ταλανίζει ανάμεσα στην πλήρη απέχθεια και την συμπάθεια για έναν ήρωα ταινιών του Ντε Σίκα, που απολαμβάνει την πλαστοπροσωπία, όσο μπορεί, όπως μπορεί, ελπίζοντας να μην τελειώσει το όνειρο… Όταν έρθει η ώρα της αποκάλυψης, χαμογελά σαν τον Φερναντέλ και γαντζώνεται στα ψήγματα αλήθειας, μιας εικονικής ζωής ,που δημιούργησε και εν τέλει, καταβρόχθισε την πραγματική του, σε προσωπικό και δημόσιο επίπεδο, με το ψέμα και την ασάφεια κύρια όπλα, ενός κλασικού «επαναστάτη» των σαλονιών. Βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί ειδικά στην Ελλάδα, που όλοι πάντα σε κάθε ιστορική περίοδο έκαναν αντίσταση.

Ο Θέρκας θέτει ερωτήματα ,όχι μόνο για τον πλαστογράφο, αλλά και τα εκούσια και ακούσια θύματα του και την διάθεση μας να πιστέψουμε σε ιππότες και δράκους, για να ξεπλύνουμε ομαδικά, τα χρόνια λήθης και συνενοχής. Απολαυστικά άμεσο και ιδιοφυώς αποδομητικό, στην εποχή των μίντια, των θρύλων και του «λευκού» ψέματος.

Διαβάζεται με συνοδεία το Scenes from a memory των Dream Theater

"Μπίλλυ Μπάντ, Ναύτης"-Χέρμαν Μέλβιλ (Αντίποδες)

 

"Μπίλλυ Μπάντ, Ναύτης"-Χέρμαν Μέλβιλ  (Αντίποδες)

 

Ο όρος ναυτική περιπέτεια αδικεί το βιβλίο. Με τον ίδιο τρόπο που το αδικεί το οπισθόφυλλο με τις αναφορές του στη μάχη του καλού με το κακό, για την αθωότητα και την αδικία αλλά και τα περί στοχασμών για την ελευθερία, την εξουσία, την πολιτική και τη δικαιοσύνη, την αποδοχή και την αντίσταση. Στα χρόνια  της Γαλλική επανάστασης στρατολογείται, εν μέρει οικειοθελώς από ένα εμπορικό πλοίο σε ένα πολεμικό του Βρετανικού ναυτικού , ο Μπίλι Μπάντ. Ένας νεαρός ναύτης, ιδιαίτερα όμορφος και λαμπερός ως εμφάνιση αλλά και ως χαρακτήρας, με αποτέλεσμα να του δοθεί το προσωνύμιο "ο ωραίος ναύτης". 

 

 

Προσωνύμιο, που εξηγεί αναλυτικά ο Μέλβιλ, μιας και αποτελεί εν μέρει τον Σταυρό και εν μέρει το φωτοστέφανο του νεαρού ναύτη. Η ζωή στα Βρετανικά πολεμικά, συνέχεια της ζωής στην Μεγάλη Βρετανία, των ταξικών διαχωρισμών, των συνεχόμενων πολέμων και της επιβολής της εξουσίας με τη βοήθεια των μεσαίων και κατωτέρων αξιωματικών και υπαξιωματικών, περιγράφεται από τον Μέλβιλ, με γλαφυρότητα. Εστιάζεται δε στον οπλονόμο Τάγκαρντ και τις πρακτικές που εφαρμόζει για να κρατά το πλοίο σε τάξη, ενώ έχουν ξεσπάσει κρούσματα απειθαρχίας στο Βασιλικό ναυτικό με την ανταρσία του Νόουρ γνωστή και ως "η Μεγάλη Ανταρσία". Η κεφαλή του πλοίου ο καπετάνιος Βίερ είναι μια εξευγενισμένη μορφή, τυραννισμένη από τις προσωπικές αναζητήσεις και την ισορροπία με τις απαιτήσεις της θέσης εξουσίας που έχει σε εμπόλεμο περιβάλλον.

 

Σε αυτό το πλοίο και με μια περιγραφή γλωσσικά πλούσια με τον βερμπαλισμό των συγγραφέων του 19ου αιώνα ο Μέλβιλ, εισάγει τον καταλύτη που ακούει στο όνομα Μπίλι Μπαντ. Η έννοια της ναυτικής περιπέτειας δεν έχει καμία θέση στο συγκεκριμένο βιβλίο. Δεν υπάρχειπουθενά το στοιχείο της έκπληξης, του δόλου, αλλά αντίθετα μια ηθογραφική ανάλυση τουΜπαντ και του προσωνυμίου του, σε αντίστιξη με την καταγωγή και ιστορία του οπλονόμουπου συνθέτουν περισσότερο τη ζωή στο μικρόκοσμο του πολεμικού πλοίο, παρά ένα καμβά για μια περιπέτεια θαλασσινής υφής και προβληματισμών εσωτερικού χαρακτήρα.

 

Ο Μέλβιλ, γνωστής των χαρακτήρων, υπονοεί, αφήνει να αιωρούνται λόγοι, ενδείξεις και υπόνοιες που καθορίζουν την σχέση του οπλονόμου με τον νεαρό ναύτη. Η δημοφιλία του δεύτερου έρχεται σε σύγκρουση με την αυστηρότητα του πρώτου, ενώ ο υποβόσκων φθόνος του οπλονόμου, οδηγεί νομοτελειακά στη ρήξη με τον Μπαντ. Η χριστιανική ομορφιά του, η ηθική του, ανεπηρέαστος από σχέσεις και φθορά, με τη μορφή ενός αρχαίου θεού, άδολος και μολαταύτα απαίδευτος στη ζωή πλοίο, προσθέτει στον Ωραίο ναύτη, χαρακτηριστικά που αγγίζουν τα όρια της αγιοποίησης. Ένας χαρακτήρας ανθρώπινος, αλλά άμεμπτος, δίχως υστεροβουλίες. Από την άλλη πλευρά ο σκληραγωγημένος οπλονόμος και η ομάδα του, αποτελούν τον ρεαλιστικό περίγυρο μιας βίαιης. εποχής επαναστάσεων και αλλαγών, με τον ίδιο να αποτελεί το σίδηρό χέρι του νόμου και της πειθαρχίας. Ο στωικός καπετάνιος θα ενημερωθεί για μια πιθανή εξέγερση και θα φέρει σε αντιπαράθεση το όργανο της εξουσίας με τον ανίδεο, αλλά εξίσου ανέμελο και ηθικά ξεχωριστό Μπαντ. Σε μια στιγμιαία ανατροπή, ο Μπαντ θα ξεσπάσει ενάντια στοάδικο των κατηγοριών και θα οδηγηθεί στο εδώλιο, κατηγορούμενος πλέον για φόνο. Το τυχαίο των περιστάσεων, η βαρύτητα του περιρρέοντος κλίματος , ο φόβος μιας εξέγερσηςθα οδηγήσουν σε δίκη ,ένα έκτακτο ναυτοδικείο που θα αποδώσει την αναγκαία δικαιοσύνη, χωρίς ποτέ να εμβαθύνει στα αίτια, αλλά απλά παραμένοντας στα γεγονότα. Ο ίδιος ο καπετάνιος, όσο και οι συμμετέχοντες ναυτοδίκες θα αντιμετωπίσουν ένα κατηγορούμενο με μια πρωτοχριστιανική αγνότητα και στωικότητα. Το τέλος προδιαγεγραμμένο, θα βαρύνει ακόμη περισσότερο τον καπετάνιο και θα δώσει μια άλλη διάσταση στην ηθική της εφαρμογής των νόμων. 

Βαθιά ανθρώπινος ο Μέλβιλ, θα συνεχίσει να αναπαράγει τις αρχέγονες συγκρούσεις αναμεσά στον ιδιοτελή υπαξιωματικό και τον ανιδιοτελή ναύτη. Θα αφήσει την υφέρπουσα ζήλεια, τον φθόνο να απλωθούν στο βιβλίο ως ενδείξεις αλλά ποτέ ως αποδείξεις και θα αποδώσει την δικαιοσύνη για τον Μπαντ, μέσα από τη στάση των δικαστών και του πληρώματος που αναγνωρίζουν ή στην περίπτωση του πληρώματος αποδέχονται την ανάγκη τιμωρίας βάσει των νόμων αλλά ταυτόχρονα την ουσιαστική αθωότητα του κατηγορούμενου, πέρα από τους ανθρώπινους νόμους. Ζήλεια, φθόνος, μισαλλοδοξία ,ανθρώπινη κακία ή πραγματική σύγκρουση με την εξουσία, όλα περιγράφονται μέσα από την ψυχολογία των κεντρικών ηρώων, με αναφορές στο παρελθόν τους, παντελή έλλειψη δράσης και με την πένα του Μέλβιλ, να ζωγραφίζει τους κεντρικούς χαρακτήρες με τα χρώματα της βρετανικής σημαίας, λευκό για τον Μπαντ,Μπλε για τους αξιωματικούς και κόκκινο για την απόδοση της τιμωρίας σε ένα κόσμο που η δικαιοσύνη έρχεται μέσα από το σχοινί της αγχόνης αλλά και το βόλι στην επόμενη ναυμαχία.

 

 Παλιομοδίτικο, βιβλίο χαρακτήρων, 19ος αιώνας γαρ, κουράζει με την ανάλυση και τον τρόπο που τους προσεγγίζει ο Μέλβιλ, αλλά από την άλλη συναρπάζει με την γεμάτη πλούτο εσωτερική περιγραφή των πρωταγωνιστών σε αντίθεση με τον κινηματογραφικό, λιτό τρόπο γραφής του σήμερα. Ένα βιβλίο, σκέψης και παρατήρησης που θα σε ταυτίσει με ηθικές αξίες και ερωτήματα και λιγότερο με χαρακτήρες, αφού πολλά περισσότερα υπονοούνται και ελάχιστα αποκαλύπτονται σε μια ιστορία με προδιαγεγραμμένο τέλος. Η δυναμική του βιβλίου είναι ανοδική , αύξουσα και τα πιο ενδιαφέροντα θέματα στην εποχή που η επιστήμη αντικαθιστά τη δεισιδαιμονία έρχονται μετά το θάνατο του Μπαντ , στα τελευταία κεφάλαια, εκεί που η πραγματικότητα συναντά το μεταφυσικό και η επιστημονική ορθολογικότητα, το βέβαιο του θανάτου. Μικρό σε μέγεθος, μεγάλο σε ιδέες,

Μια νουβέλα, που θα ζητήσει οχι μόνο το χρόνο σας αλλά και την προσοχή σας. Ανάλογα δε με την αγάπη σας στα πρωτοχριστιανικά ιδεώδη, θα αγαπήσετε ή θα μισήσετε τον «Ωραίο ναύτη», που η λάμψη του απλώνεται σε κάθε σελίδα του βιβλίου.

 

 

Norodahl, Eirikur Orn – «Illska- το κακό» (Πόλις)

Norodahl, Eirikur Orn – «Illska- το κακό» (Πόλις)

    Η Άγκνες, νεαρή φοιτήτρια ιστορίας, με Λιθουανική καταγωγή, γράφει τη διπλωματική της εργασία με θέμα την άνοδο των ακροδεξιών ρευμάτων στην ξενοφοβική Ισλανδία και την Ευρώπη του 21^ου αιώνα. Για τις ανάγκες της έρευνας της, συναντά τον Άρνορ, έναν νεοναζί «διανοούμενο» τον οποίο ερωτεύεται, παρά τη Λιθουανοεβραϊκή της καταγωγή. Ο σύντροφός της, Όμαρ βάζει φωτιά στο σπίτι τους, όταν διαπιστώνει την απιστία της Άγκνες. Θα μπορούσε να είναι ένα συνηθισμένο ερωτικό τρίγωνο, για κάποιους ίσως προκλητικό  (Εβραία συνάπτει ερωτική σχέση με νεοναζί). Το «Illska» (“Το Κακό” ) είναι, κάτι πολύ περισσότερο. Είναι ένα βιβλίο, στο οποίο η συλλογική μαρτυρία, διασταυρώνεται με την προσωπική. 

  Ο χρόνος στρεβλώνεται ανάμεσα στη σκοτεινή δεκαετία του 40, αυτή των προγόνων και την δεκαετία του 2000 των απογόνων. Το βιβλίο, με τη μορφή των παράλληλων χρονικά ιστοριών, κάνει μια βουτιά στην ιστορική μνήμη, στην κατάκτηση της Λιθουανίας από τους Γερμανούς. Τέμνει ανελέητα και εις βάθος τη μαζική εξόντωση των Εβραίων της χώρας. Την παρουσιάζει, δίχως ωραιοποιήσεις και ιστορίες ηθικών διλλημάτων και ηθικού θάρρους. Μια γενοκτονία που διεξάγεται με την ενεργό συνεργασία μερίδας του ντόπιου πληθυσμού και την ανοχή των υπολοίπων. Οι πρώην συνεργάτες και φίλοι, γείτονες, που γίνονται ξένοι εν μια νυκτί και αργότερα αμείλικτοι εχθροί. Το μίσος που ξεχειλίζει, ανούσιο και αναίτιο, με τους νέους ισχυρούς να εκδικούνται, απολαμβάνοντας την εξουσία, εντυπωσιάζοντας με την σκληρότητα τους και τους ίδιους τους ηθικούς αυτουργούς, τους Γερμανούς. Η αδυναμία των απλών ανθρώπων, να αντιδράσουν μπροστά στην λαίλαπα των αντισημιτών χούλιγκαν, που ευτελίζουν έννοιες όπως η ζωή και τα γηρατειά και πάνω από όλα την ανθρώπινη υπόσταση και αξιοπρέπεια. 

  Μια ιστορία που τοποθετείται σε δύο χωροχρονικές περιόδους, στο σήμερα και το αδιέξοδο του έρωτα της Άγκνες με τον νεοναζί, που εξωθεί τον μειλίχιο σύντροφο της στο να γίνει εμπρηστής και λαθραίος παρατηρητής της  οικογενειακής του ζωής, ακόμα και στο ίδιο του το σπίτι. Η αδυναμία ενός άνδρα να ορίσει την ζωή του και το ανάστημα του. Ο εκφυλισμός της σύγχρονης Δυτικής κοινωνίας, με την μαλθακότητα και τον πολιτικό κορρεκτιβισμό (πολιτική ορθότητα (?)), να ευνουχίζουν το δικαίωμα στην ελεύθερη βούληση και τον σεβασμό στις προσωπικές αξίες. Η οδύσσεια του Όμαρ, διασχίζοντας την Ευρώπη μέχρι τη Λιθουανία, το ταξίδι του ακολουθώντας τα βήματα της φίλης του, σε τόπους μαρτυρίου. Η συνειδητοποίηση, της συλλογικής ευθύνης του χθες, που έχει μετατρέψει τον Ευρωπαίο του σήμερα σε σκλάβο της ευμάρειας και αρνητή, της επιθυμίας για συνύπαρξη, με όρια. Σε μια Ευρώπη, που για να μην κατηγορηθεί ως βίαια και σοβινιστική, αφήνει τα κόμματα των άκρων, τις συμπεριφορές των φανατικών, πολιτικά ή θρησκευτικά να την οδηγούν και τους μετριοπαθείς να ασφυκτιούν και να οδηγούνται στην φυγή ή την σφαγή.

  Η άλλη περίοδος αφορά την Λιθουανία του ΒΠΠ, την εξόντωση της ακμάζουσας Εβραϊκής κοινότητας, από τους χθεσινούς της γείτονες. Το κακό, κρύβεται μέσα μας, δίπλα μας και απλώνει τα πλοκάμια του αθόρυβα, αφήνοντας μας άφωνους, με τον δυναμισμό και την επεκτατικότητα του και πάνω από όλα  την ανηθικότητα του. Η βία του Β’ ΠΠ, οι νεοναζί του σήμερα και η πίστη των Ισλανδών στον Εθνικιστικό εγωκεντρισμό τους, δίνουν τον τόνο σε ένα μυθιστόρημα, με διαφορετικές ιστορίες που εμπλουτίζουν οι συνεχείς αναφορές-γέφυρες του συγγραφέα στο Ολοκαύτωμα και τους μοντέρνους αρνητές του, κάνοντας την ανάγνωση, δύσβατη αλλά γεμάτη μικρές στιγμές απόλαυσης για όσους εντρυφήσουν στο πεσιμιστικό, μισανθρωπικό ύφος του δουλεμένου αυτού βιβλίου. 

  Γεμάτο ερωτήματα για την ανθρώπινη φύση, διεγείρει το μυαλό, αλλά ποτέ δεν καταφεύγει στην εύκολη λύση των ηθικολογικών απαντήσεων.

Διαβάζεται  συνοδεία Jello Biafra and the DOA- Full metal jack off

«Στον κήπο με τα θηρία» – Έρικ Λάρσον εκδ.Μεταίχμιο

«Στον κήπο με τα θηρία» –  Έρικ Λάρσον  εκδ.Μεταίχμιο  

Ένα βιβλίο που ακροβατεί μεταξύ των απομνημονευμάτων και του ιστορικού μυθιστορήματος. Ο Έρικ Λάρσον, χρησιμοποιώντας τα αρχεία του πρέσβη  των  Η.Π.Α στο Βερολίνο, από το 1933 έως και το 1937, παρουσιάζει μια αποκαλυπτική εικόνα της ανόδου του Γ Ράιχ. Η σκοπιά του όμως είναι εντελώς διαφορετική από τα περισσότερα βιβλία που γνωρίζουμε ως σήμερα. Έχει την πολυτέλεια , να χρησιμοποιεί αρχεία αυτοπτών μαρτύρων, με εξέχουσα θέση.

 Ο πρέσβης Γ. Ντοντ , καθηγητής σε κολλέγιο στις ΗΠΑ και συγγραφέας του ανολοκλήρωτου «Παλιού Νότου», «δημοκρατικών» κατά τις Αμερικανικές εκδοχές πεποιθήσεων, δέχεται την θέση του Αμερικανού πρεσβευτή στο Βερολίνο, μετά από πίεση του Ρούζβελτ. Καταφθάνει στην γηραιά ήπειρο στην οποία είχε σπουδάσει (Λειψία) μαζί με την οικογένεια του, τον γιό του Μπιλ και τη γυναίκα του. Δύο πρόσωπα  που θα δούμε ελάχιστα έως καθόλου κατά την αφήγηση. Εξέχον μέλος της οικογένειας, θα αποτελέσει η κόρη του Μάρθα, μια τυπική Αμερικανίδα , μικροαστή, δήθεν διανοούμενη, στην πράξη, ένα στερημένο σεξουαλικά και συναισθηματικά άτομο, που θα αποτελέσει τον έτερο πόλο του βιβλίου. Ο πρέσβης Ντοντ, με τα εντερικά του προβλήματα και την απέχθεια του στη βία και σιγά σιγά στο Ναζιστικό καθεστώς, είναι  ο ένας πόλος. Ένας άνθρωπος, με αξίες, μακριά από το διπλωματικό κατεστημένο, λιτής ζωής, που προκαλεί με την λιτότητα του, τους συναδέλφους του στην Ουάσιγκτον. Η κόρη του, κοινωνική, εν δυνάμει συγγραφέας και άτομο με πνευματικές ανησυχίες. Θα προσηλυτιστεί πρόσκαιρα στο Γερμανικό θαύμα, έως ότου της αποκαλυφθεί η μοχθηρότητα του καθεστώτος και των ανδρών που το αποτελούν. 

Μεταξύ αυτών των δύο  ανθρώπων, ίντριγκες και διαπλοκές σε Βερολίνο και Ουάσιγκτον. Διπλωματικοί υπάλληλοι και διπλωμάτες, κοσμικοί, μέλη του Ναζιστικού καθεστώτος, της Γκεστάπο και των SA και SS, αλλά και ο ίδιος ο Χίτλερ, ο Χίμλερ, ο Γκαίρινγκ, ο Ντιλ και άλλες προσωπικότητες της εποχής, θα περάσουν από τα σαλόνια της κατοικίας του πρέσβη ή το κρεβάτι της κόρης του. Μαζί με ένα μέλος της Σοβιετικής  πρεσβείας μια  σειρά διπλωματικών υπαλλήλων, εβραίων αστών, κοσμικογράφων, καλλιτεχνών και απλών ανθρώπων, έχουμε μια συγκλονιστική χαρτογράφηση της πρώιμης Ναζιστικής Γερμανίας.

 Οι διώξεις των Εβραίων, παρουσιάζονται μέσα  από τα μάτια ενός απλού συμπαθούντα(των Εβραίων). Ο τρόμος και τα δεινά, έχουν μια πιο ανθρώπινη διάσταση, όπως και τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως, μέχρι να φτάσει η δυσοσμία στη μύτη όσων θέλουν ν μυρίσουν. Ο σχολιασμός για την απουσία βοήθειας από τις Η.Π.Α και τα μεταναστευτικά εμπόδια που προέβαλλε, είναι καυστικός και ακριβοδίκαιος.  Ο Ντοντ αν και ειρηνιστής, αντιδρά, με όσα μέσα διαθέτει, αντιτίθεται σ τη νομιμοποίηση της βίας και της επεκτατικότητας των Γερμανών και προς στιγμή πετυχαίνει μικρές νίκες. Η παρουσίαση του , όμως σαν μοναχικού καβαλάρη, στην συγκλονιζόμενη από τη  βία  Γερμανία, μας θυμίζει την αδυναμία των Ευρωπαίων, να δεχτούν και να σταματήσουν, μια κατάσταση που καλλιεργούνταν, χρόνια, πριν φτάσει στην υπόλοιπη Ευρώπη, με τη μορφή του Β Παγκόσμιου πολέμου.

Εξίσου εντυπωσιακή είναι η αφύπνιση της Μάρθας, που από θαυμάστρια των ξανθών αγοριών που τραγουδούν εμβατήρια, μετατρέπεται  σε σκεπτόμενη γυναίκα, που φλερτάρει πρόσκαιρα με τον κομμουνισμό και ωριμάζει σε ένα Βερολίνο, που όζει αίμα και βασανιστήρια. Κλίμα ρεαλιστικό (βοηθάνε  τα αυθεντικά χειρόγραφα και η επιτόπια έρευνα. Εικόνες από μια άλλη Γερμανία που η μποέμ ανεμελιά, αντικαταστάθηκε, από την υποχρεωτική αγάπη προς την μητέρα Πατρίδα). Ένα μυθιστόρημα- ιστορικό αφήγημα, που σε συναρπάζει, με την ένταση των χαρακτήρων, του , ειδικά όταν γνωρίζεις ότι –πρόκειται για πραγματικά πρόσωπα, αλλά σε συγκλονίζει ταυτόχρονα, όταν σε θέτει, όπως και αυτούς τους ανθρώπους μπροστά στις ευθύνες τους, για την επερχόμενη καταιγίδα. 

Τελικά αν είχαν εισακουστεί οι διάφοροι Ντοντ και οι Εβραϊκές κοινότητες, δεν εθελοτυφλούσαν  τα πρώτα χρόνια, μήπως θα είχαμε αποφύγει το σφαγείο αθώων και στρατιωτών, που ονομάστηκε ΒΠΠ? Ένα  βιβλίο που διαβάζεται μονορούφι έως τις πολλές και ενδιαφέρουσες σημειώσεις στο τέλος του.

"Omega Minor"-Πάουλ Βεράχεν- Εκδόσεις Πόλις

"Omega Minor"-Πάουλ Βεράχεν- Εκδόσεις Πόλις

... Μια παρουσίαση από την παλιότερη μορφή του rockyourlife που η άνοδος των θρησκευτικών εξτρεμιστων και της άκρας δεξιάς καθιστά επίκαιρη, αναφορικά με ένα μυθιστόρημα, σταθμό για τον 21ο αιωνα

Ο Βέλγος συγγραφέας Βεράυχεν, τολμά μια αναζήτηση στην καρδιά της Ευρώπης. Ένα ταξίδι στη Ναζιστική Γερμανία κ μια σύνδεση της, με το ανερχόμενο νεοναζιστικό κίνημα της πρώην Ανατολικής Γερμανίας. Μέσα από μια ιστορία μυθοπλασίας, Εβραίοι της διασποράς, που ζουν στις ΗΠΑ, πρόσφυγες από την Χιτλερική Γερμανία, οδηγούν την τελική λύση, όπως την οραματίστηκε ο Φον Μπράουν κ η ομάδα του, την Ατομική βόμβα. Την ίδια στιγμή η ιστορία του μικρού κυνηγημένου Γερμανο Εβραίου όπως την διηγείται, επιζών πια, σε ένα φοιτητή της ψυχολογίας, που έχει έρθει ως μεταπτυχιακός υπότροφος στο Πότσνταμ, θα αποτελέσει τον κορμό της Ευρωπαϊκής διάστασης της ιστορίας.

Το ντελίριο του Γερμανικού λαού κατά του μισητού εχθρού, των Εβραίων, προσωποποιείται και από μαζικοποιείται μέσα από τη δυνατή πένα του Βεράυχεν. Η παράλληλη ιστορία του πληγωμένου από την Δυτική κοινωνία, Ανατολικογερμανού, που γίνεται Νεοναζί ,η εμπλοκή του Ινδουιστικού θεού κ οι αναφορές σε παράλληλες ιστορίες στα χρόνια της κυριαρχίας του Γ Ραιχ, δημιουργούν έναν ιστό, που παγιδεύει τον αναγνώστη.

Η πολύ καλή μετάφραση ,ιδιαίτερα στα θέματα των θεωριών της φυσικής, κάνει τα πρώτα, ξύλινα κεφάλια του βιβλίου, τα γεμάτα επιστημονικούς όρους, για θεωρίες της Φυσικής, βατά, πράγμα αναγκαίο για την κατανόηση του Αμερικάνικου σκέλους του βιβλίου, αλλά κ του τέλους του.
Οι παράλληλες χρονικά κ ιστορικά πλοκές, συγκλίνουν μέσα από τον γέροντα, επιζώντα του Ολοκαυτώματος, τον κεντρικό ήρωα, αφηγητή, καταγραφέα της ιστορίας του κ της Νέμπιουλα, καταγραφέα της ιστορίας του Ανατολικογερμανού Νεοναζί. Συμμέτοχοι, μια Ιταλίδα μεταπτυχιακή φυσικός, η Ντονατέλα κ ο καθηγητής κ μέντορας της, με παρελθόν αλλά κ μέλλον, που θα αλλάξει το ρου της μεταπολεμικής Ευρώπης.

Το βιβλίο, δονείται από τον ερωτισμό κ την ανάγκη για επιβεβαίωση μέσα από τον άλλο, πράγμα ιδιαίτερα αληθινό, σε καιρούς πόλεμου κ καταστροφής. Κυριαρχείται από τον επιστημονικό αμοραλισμό που εξαπέλυσε τα πυρηνικά κτήνη, στα χέρια των υπερδυνάμεων κ πάλλεται από την αγωνία της επιβίωσης, του Γερμανοεβραίου επιζώντα. Συναισθήματα, που πηγάζουν από τη βουβωνική χώρα, αλλά κ την καρδιά, σε περίσσεια κ μια αφηγηματική δεινότητα, που σε μεταφέρει από τον φοιτητικό ξενώνα του Ποτσνταμ στον καταυλισμό έρευνας για την Ατομική βόμβα στο Λος Αλαμος κ στα υπόγεια του εμπόλεμου Βερολίνου σε χρόνο μηδέν, με πειστικότητα κ ένταση.
Όταν όμως οι κεντρικοί χαρακτήρες συγκλίνουν, όλα αλλάζουν κ επέρχεται η ανατροπή, που αναδεικνύει το μυθιστορηματικό ταλέντο του Βεράυχεν. Το πολιτικό μυθιστόρημα, αποκτά άλλη διάσταση και η Ευρώπη άλλη μοίρα. Πράγματα που τα έχουμε δει κοντά μας κ τα έχουμε διαβάσει σαν υποθετικά σενάρια , θα ζωντανέψουν στο καθαρτικό κλείσιμο του βιβλίου.

Τα τελευταία κεφάλαια, απλά τα ρουφάς, καθώς όλα ανατρέπονται κ η θεϊκή δικαιοσύνη, πίπτει επι δικαίων κ αδίκων, σαν άλλος Θεός του Ισραήλ. Ο όρος Θεός που ποτέ δεν αναγράφεται με πλήρη γραμματοσειρά κατά την προσφιλή συνήθεια των Εβραίων, αποκτά παντοδυναμία κ η επιστήμη τον υποκαθιστά, αδυνατώντας να τον λυτρώσει από το βάρος της συνείδησης της ανθρωπότητας. Το εκτυφλωτικό φως του τέλους του βιβλίου, θα δώσει μια νέα Ευρώπη, μια Γερμανία, καθαρή από τα λάθη των προγόνων της.

Διαβάστε ένα βιβλίο, που θα αλλάξει τη γνώμη σας, για το Ολοκαύτωμα αλλά κ την μοντέρνα Φυσική, δείχνοντας, μέσα από μια σειρά παράλληλων ιστοριών ,πως η ασημαντότητα ενός προσώπου, μπορεί απλά να αποτελεί, το προσωπείο, για ιστορίες, ανείπωτης δύναμης κ φρίκης. Η δύναμη της ψευδαίσθησης, γίνεται λογοτεχνικό εγχείρημα κ αποτελεί τον κύριο πόλο σκέψης αυτού το μαγευτικού μυθιστορήματος. 800 σελίδες που αξίζουν κάθε λεπτό που θα σπαταλήσετε…

Eric Burdon –“Don’t let me be misunderstood" «Χωρίς παρεξήγηση» (Ηλέκτρα)

Η θρυλική φωνή των Animals σε μια χορταστική βιογραφία του από τις εργατουπόλεις της Βορείου Αγγλίας στο Λος Άντζελες και την έρημο. Γυναίκες, ναρκωτικά μηχανές η αγάπη για τις αχανείς εκτάσεις από την Καλιφόρνια ως το Ισραήλ, κοινός παρονομαστής όλων τα μπλουζ. Ο Burdon δεν ξεχνά από που ξεκίνησε, απομυθοποιεί τα 60ς και την όποια επανάσταση, μιλά με τρυφερό τόνο για τα ψυχοτρόπα ναρκωτικά και την ζωή στο μεταίχμιο. Ευχαριστεί τους γονείς του και τον θεό που είναι ακόμη ζωντανός για να θυμάται και να διηγείται. Μια βιογραφία με χρονικά κενά αλλά και δυνατά σημεία, για έναν άνθρωπο που αγάπησε την μουσική κι αυτή του το ανταπέδωσε. Περνά σχετικά επιδερμικά την εκμετάλλευση από τις δισκογραφικές εταιρίες και τους μάνατζερς, την σχέση του με τον κινηματογράφο αλλά είναι ορμητικός όπως η προσέγγιση του στα μπλουζ σε ένα βιβλίο τίμιο, από την γνωριμία του με τον Hendrix μέχρι τη συμμετοχή του στην ταινία για τους Doors.

Η ζωή στα 60ς, η γνωριμία και φιλία με τον Hendrix, η ενοχή οτι ίσως μπορούσε να τον σώσει, είναι το πιο δυνατό κομμάτι της εμπειρίας του, μαζί με αυτό της εκμετάλλευσης από τους μάνατζερ όλων των ειδών. Καλλιτέχνης της αναζήτησης είτε μουσικά με τους Animals, New Animals, War είτε μέσω των ψυχοτρόπων ουσιών βλπ Lsd, o Burdon αποτελεί τον «ιδεαλιστή» δυτικό, με «αριστερή» σκέψη που στην πραγματικότητα, αγαπά την ελευθερία της Δύσης αλλά θεωρεί τον εαυτό του αντισυστημικό, χωρίς να παραμελεί την ανάγκη να πληρώνεται δίκαια για την εργασία του και να μένει σε ξενοδοχεία ανάλογα του στάτους του. Η πικρία του αποτυχημένου γάμου και η αμφιβολία για το όσο καλός πατέρας στάθηκε, θάβονται κάτω από τις αναμνήσεις της συνύπαρξης με σταρ του κινηματογράφου βλπ.Στιβ Μακ Κούιν και της μουσικής , σαν δύο ζωές να παλεύουν ποια θα υπερισχύσει της άλλης. Το τμήμα με την αναφορά στην RAF- Φράξια Κόκκινος Στρατός και η φυλάκιση ως ύποπτου για φιλική στάση προς τρομοκράτες , είναι από τα πιο διασκεδαστικά σημεία του βιβλίου, γιατί πραγματικά διαχωρίζουν μια μαγική φωνή, από έναν άνθρωπο που ζει σε μια Ευρώπη αλλαγών, δίχως να έχει αντιληφθεί το κύμα βίας και πολίτικων, ιδεολογικών ζυμώσεων.

Η πιο συγκινητική στιγμή του βιβλίου, είαι σίγουρα η γνωριμία του Burdon με το πραγματικό “Σπίτι του ήλιου” στη Νέα Ορλεάνη. Μια συναισθηματικά φορτισμένη σκηνή με τον τραγουδιστή να συναντά το πεπρωμένο του. Επίσης φορτισμένη είναι η εμφάνιση του στο Σεράγεβο αν και το να αποκαλεί τους Σέρβους φασίστες, μαρτυρά οτι δεν έχει ιδέα για το τί συνέβη στον συγκεκριμένο εμφύλιο. Ίσως για αυτό και δεν μιλά πολύ για το Κόσοβο και το παιδί που με δάκρυα του ζητά να μεσολαβήσει ,να εμφανιστεί εκεί, γιατί τον χρειάζονται…

Ξεχωριστό είναι και το τελευταίο κομμάτι του βιβλίου με την γνωριμία του τραγουδιστή με το Ελληνικό «ποπ» όπως το ονομάζει σχήμα των Πυξ Λαξ και τη συνεργασία μαζί τους. Τα σχόλια για την Ελλάδα που χαρακτηρίζει ως τριτοκοσμική, τη γνωριμία του με την "αγωνίστρια» υπουργό Μερκούρη (δείγμα της βαθιάς κατανόησης του Burdon για τον σύγχρονο πολιτικό χάρτη) που ήταν στο κοινό της συναυλίας του και την απογοήτευση του από τα Ελληνικά ξενοδοχεία, μέχρι να μείνει στο Κινγκ Τζορτζ, ως γνήσιος εστέτ μπλουζ μαν. Η αναφορά του στον σκηνοθέτη Αντώνη Κόκκινο και τη συμμετοχή του στην ταινία του «Ο αδελφός μου και εγώ», είναι αυτή που σώνει την κατάσταση, αλλά δεν μας γλυτώνει από τα μειδιάματα όταν αναφέρεται σε κόκκινα και μαύρα "φασιστικά’ συνθήματα στους τοίχους που ξεχωρίζει ως καλά και κακά από το χρώμα, δίχως να μπορεί να τα διαβάσει.

Αν τα 60ς και τα μπλουζ σας ενδιαφέρουν αξίζει να διαβάσετε ,την ιστορία του ανθρώπου που έκανε το “House of the rising sun” επιτυχία για να μην πάρει τίποτα από τα δικαιώματα του, αιώνιος έφηβος, αφελής αλλά κι αξιαγάπητος, ασθματικός και μπλουζίστας. Αν έχετε διάθεση να σκεφτείτε γιατί οι ροκ καλλιτέχνες και η πολιτική κρίση σπάνια συνάδουν, πάλι η «αθώα» ματιά του Burdon σε χώρες όπως η Σερβία, Γερμανία, Ελλάδα, Ισραήλ, Κατεχόμενα αλλά και Η.Π.Α θα σας πείσει οτι έκαστος στο είδος του και ο Burdon μόνο στο τραγούδι.

 

«Σικελικό ειδύλλιο» -Σώτη Τριανταφύλλου  (Πατάκης)

 

Η Σώτη Τριανταφύλλου σε ένα ακόμη μυθιστόρημα, που έχει ως συνήθως βαθιά ανθρώπινο χαρακτήρα, με ήρωες που θέλουν να πετάξουν αλλά βουλιάζουν στα δεσμά της συνήθειας, που επιλέγουν γιατί αυτή ξέρουν ή γιατί το αύριο είναι μια επιλογή που δεν θέλουν ακόμα να εξερευνήσουν.

 

 

Με φόντο μια μικρή πολη της Σικελίας στα μέσα της δεκαετίας του 50, ο αστυνόμος Λούκα Ντε Ματέις, και η νεαρή Κοντσέττα Βιτάλε, θα μας μιλήσουν για τις ιστορίες τους. Η Ιταλία μετά τον πόλεμο, με τους νοσταλγούς του Μουσολίνι, τους αριστερούς συνδικαλιστές και τους χωρικούς του Νότου, που θεωρούν το Παλέρμο σαν μια δεύτερη πρωτεύουσα και την τοπική Μαφία σαν το Κράτος. Μια χώρα που σε αντιστοιχία με την τότε Ελλάδα, οδηγείται σιγά σιγά στον εκσυγχρονισμό, με την τηλεόραση να απειλεί τον υπαίθριο κινηματογράφο στο καφενείο του χωριού, μια από τις απολαύσεις της νεαρής Κοντσέττα. Η αλλαγή στην κοινωνία, αργεί, σε αντίθεση με την τεχνολογική αλλαγή. Οι Αμερικανοί απελευθερώνουν τους Ιταλούς από τον φασιστικό ζυγό, αλλά οχι από την υπακοή στην Μαφία, τον παραγκωνισμό της γυναίκας, τον νωχελικό ρυθμό της Σικελίας και της Νότιας Ιταλίας σε αντίθεση με τον Βιομηχανικό Βορά, Ο Ντι Ματέι, ορφανό που έχει φτιάξει το μέλλον του μέσα από την προσπάθεια, το διάβασμα, μέλος του φασιστικού κόμματος, δίχως πολιτική στάση, συμμετέχει στην εκστρατεία στην Αβησσυνία, αναιρεί και καταρρίπτει μέσα του, το όνειρο του Μαρε Νόστρουμ, επιζώντας του πολέμου, με την δική του πληγή, την απώλειά της κόρης του από υψηλό πυρετό, που αμέλησε να φροντίσει εγκαίρως . Η διάλυση του γάμου του, δίνει στον ψηλό αστυνόμο, ένα μόνο σκοπό, να διαλύσει την Μαφία. Για να το πετύχει αυτό κατεβαίνει στη Σικελία με σκοπό να δημιουργήσει ένα πίνακα οικογενειών και κοινών μοτίβων στα εγκλήματα, να κινητοποιήσει τον τοπικό πληθυσμό και τελικά να νικήσει τη Μαφία απομονώντας τη. Η Κοντσέττα Βιτάλε, μέλος μιας οικογένειας με κορίτσια που ο γάμος είναι η λύση για να φύγουν από το σπίτι, έχει όνειρα, να τελειώσει το γυμνάσιο, να δει την Ρώμη.

 

 

Οι δρόμοι τους διασταυρώνονται, όταν η κοπέλα παίρνει την θέση της καθαρίστριας στο αστυνομικό τμήμα. Ο αστυνόμος την έχει υπό την προστασία του. Η αλλαγή έρχεται, όπως το ηλεκτρικό, το μικρό φίατ του Αστυνόμου και η τηλεόραση, αλλά δεν υπολογίζει τον αστάθμητο παράγοντα. Την βαθιά ριζωμένη οπισθοδρομικότητα, την άρνηση να ξεφύγουν από τη ραστώνη του Νότου. Η Κοντσέττα θα πέσει θύμα βιασμού, ο αστυνόμος, θα προκαλέσει με τις επαφές και τα ευρήματα του την Μαφία και η τύχη και των δύο θα αλλάξει. Θα οδηγηθούν σε επιλογές που θα αποδεχθούν , μοιρολατρικά ο αστυνόμος, που η ζωή του είναι βραδινά νεγκρόνι και αναπολήσεις της οικογενειακής ζωής παρέα με Ιταλικά τραγούδια.

Η κοπέλα θα κάνει την δική της επανάσταση, θα επιζητήσει την αλλαγή, θα βρει την απρόσμενη στήριξη μέσα στην οικογένεια της και τελικά θα αποφασίσει με γνώμονα όχι τις επιταγές της τοπικής κοινωνίας, αλλά τις δικές της δυνατότητες. Η Τριανταφύλλου ακόμη μια φορά, έχει ήρωες και ηρωίδες ανθρώπους, με όνειρα και λιγότερο πάθη, που ασφυκτιούν από το παρελθόν αλλά δεν έχουν πάντα την δυνατότητα να αλλάξουν το μέλλον, χωρίς όμως να αποδέχονται αυτή την αδυναμία. Σε μια κοινωνία βαθιά συντηρητική, οι ίδιοι θεσμοί ,που λειτουργούν ως βαρίδια θα λειτουργήσουν επωαστικά, γιατί η ίδια παράδοση που λειτουργεί ως τροχοπέδη, είναι κοιτίδα επώασης για την πληγωμένη Κοντσέττα, δίνοντας της το θάρρος να αποφασίσει, να αντιμετωπίσει τον κόσμο, με μικρά,  αλλά σταθερά βήματα. Δίχως να καταφεύγει σε μελοδραματισμούς ,αλλά με μια ρεαλιστική γραφή, λιτή και απλή, όχι απλοϊκή, η Τριανταφύλλου, αποδομεί την γραφικότητα του Ιταλικού Νότου, αντίστοιχα της Ελληνικής μεταπολεμικής κοινωνίας και εστιάζει σε ο,τι κάνει τον άνθρωπο πιο δυνατό. Στον σκοπό, την ανάγκη να προχωρήσουμε και να αλλάξουμε σε πείσμα συνθηκών, κοινωνικών επιταγών.

 

Το ¨Σικελικό ειδύλλιο» δεν είναι σε καμία περίπτωση, μια ερωτική ιστορία, όπως υπαινίσσεται ο τίτλος του. Είναι μια ιστορία για τον έρωτα, την απογοήτευση, βαθιά αισιόδοξη, ακόμα και όταν ο θάνατος και η κοινωνική απόρριψη κυριαρχούν. Ένας μικρός ύμνος στην αγάπη για το διάβασμα, το όνειρο, την γνώση και την ανάγκη του καθενός να χαράζει το δικό του μονοπάτι, έστω και μικρό, παίρνοντας την ευθύνη των πράξεων του. Δίχως μεγαλοστομίες, αφήνει μια γλυκόπικρη γεύση, ένα χαμόγελο και μια σκέψη για το χθες, που στις ημέρες μας με τις δολοφονίες πάθους γυναικών, είναι ακόμη πιο επίκαιρο, για την πραγματική γυναικεία χειραφέτηση που είναι για την Κοντσέττα, έστω και με άγνοια όρων όπως χειραφέτηση και φεμινισμός, καθημερινή πρακτική σε ένα εχθρικό περιβάλλον. Μια παραβολή για την διαφθορά και τον έλεγχο στον απλό άνθρωπο, σε κοινωνικό επίπεδο με τη σύγκρουση του Ντι Ματέι με τη Μαφία και της Κοντσέττα με την οικογένεια και το περιβάλλον της. Πριν σηκωθείς πρέπει να πέσεις, πριν τρέξεις, πρέπει να μάθεις να περπατάς και να στοχεύεις εκεί που μπορείς, για να δεις το αύριο λίγο καλύτερο. Σώτη Τριανταφύλλου σε μια ένεση αισιοδοξίας, σε έναν σκοτεινό κόσμο, επίκαιρη και γεμάτη εν συναίσθηση, αναδεικνύοντας τις ομοιότητες ανάμεσα στη δεκαετία του 50 σε Ελλάδα και Ιταλία αλλά και πόσο λίγο έχουμε προχωρήσει σε βασικά θέματα. Αν έχετε κόρη κάντε της αυτό το βιβλίο δώρο.

«Ο ήχος των πραγμάτων όταν πέφτουν» -Juan Gabriel Vasquez (Ίκαρος)

 

 

Κολομβία, Μπογκοτά ένας νεαρός καθηγητής νομικής ο Αντόνιο Γιαμάρα στην ζωή,μετά το θάνατο του Εσκομπάρ ,σε μια πόλη που ανασυντάσσεται, με τον φόβο συνοδό της για χρόνια. Γνωρίζει έναν μυστηριώδη, σιωπηλό, χαμηλών τόνων πιλότο τον Λαβέρδε και ξεκινά μια ιστορία προσωπικής αναζήτησης. Ο Λαβέρδε είναι πρώην φυλακισμένος και στη σύντομη γνωριμία του με τον Γιαμάρα, του κληροδοτεί ένα τραύμα που τον αφήνει για καιρό στο νοσοκομείο, από την επίθεση που θα κοστίσει τη ζωή του Λαβέρδε, αλλά και μια σειρά από ερωτηματικά, μαζί με μια ηχογράφηση από ένα μαύρο κουτί μιας πτήσης που δεν θα προσγειωθεί ποτέ στην Μπογκοτά.

Ο Βάσκεζ με αριστοτεχνικό τρόπο θα ανασυστήσει την ζωή στα χρόνια των καρτέλ μέσα από τα μάτια απλών ανθρώπων της οικογένειας Λαβέρδε, της συζύγου του Αμερικανίδας που έχει έρθει να συνδράμει με το Ειρηνευτικό σώμα την Κολομβία και τους αγρότες, της κόρη τους και τον κόσμο, την Κολομβία που αλλάζει.

Η καλλιέργεια μαριχουάνας και κοκαΐνης, θα φέρει τον διαμοιρασμό του πλούτου, θα αλλάξει ζωές και θα αποτελέσει είκοσι χρόνια αργότερα το λόγο που ο καθηγητής Νομικής θα αντιμετωπίσει τους φόβους του παρέα με την κόρη του Λαβέρδε. Πίστη, απιστία, οικονομική ευμάρεια, φιλίες , πρόοδος αλλά και εγκληματικότητα, μέσα από το χρονικό των Λαβέρδε, στο οποίο με τον τρόπο του θα γίνει μέλος και ο Γιαμάρα. Ταυτόχρονα  περογράφεται γλαφυρά η  διάλυση της δικής του οικογενειακή ζωής, σε αντιστάθμισμα της ηρεμίας που θα φέρουν αποκαλύψεις και αναζητήσεις με τους εναπομείναντες Λαβέρδε.

Δυνατό, πυκνογραμμένο σαν τον αποπνικτικό αέρα της Μπογκοτά, γεμάτο υγρασία και τον φόβο του χθες, « Ο ήχος των πράγματων όταν πέφτουν» αποτελεί ένα μοντέρνο αστυνομικό΄ μυθιστόρημα και συνάμα την συγκέντρωση των κομματιών από μια σπασμένη καρδιά, τα όνειρα μιας γενιάς, χαμένης στην βίλα του Εσκομπάρ και των παρακρατικών. Όλα αυτά δομημένα μέσα από μια προσωπική ιστορία δύο ανθρώπων που τους ενώνουν μερικές φωνές αγνώστων στο μαύρο κουτί ενός αεροπλάνου και δημοσιεύματα, γράμματα και φωτογραφίες μιας εποχής που συνυπήρξαν οριακά δίχως να το ξέρουν στον ζωολογικό κήπο του Εσκομπάρ, ως επισκέπτες.

Η δεξιότητα του Βάσκεζ στον λόγο σε συνεπαίρνει και σε τυλίγει σαν φίδι, σε καταπίνει σαν ανακόντα, απαιτώντας από εσένα κάθε ικμάδα προσοχής για να σε ανταμείψει με ένα βιβλίο ρεαλιστικό ως το τέλος, δίχως ίχνος υπερβολών. Μια ιστορία που σε αγχώνει καθώς ελπίζεις να αποκαλυφθούν τα πάντα και αυτά είναι τόσο κοινότυπα και τετριμμένα και σύναμμα τόσο ανατρεπτικά. Γραφή δυνατή, κεντρικοαμερικάνικη, με χαρακτήρες δέσμιους των αισθημάτων τους σε μια χώρα που ταλανίζει το παρελθόν της . Διαβάστε το για να ανακαλύψετε τον ήχο των πραγμάτων όταν πέφτουν, δίχως φανφάρες, ξερά και μονότονα, λίγο πριν το τέλος ή την καινούργιά αρχή.

 Ένας συγγραφέας που μιλάει με τους χαρακτήρες του, δίχως να ωθεί καταστάσεις στα άκρα. Μια τοιχογραφία μιας κοινωνίας, που θέλει να ξεχάσει, αλλά δεν τολμά και πολλές φορές δεν μπορεί, γιατί η γραμμή του αίματος είναι ακόμα ορατή.

 

«Μην πεις λέξη-Βία και προδοσία στη Βόρεια Ιρλανδία. Η κρυφή ιστορία του IRA» - Patrick Radden Keefe (Μεταίχμιο)

 

Τις περισσότερες φορές η πραγματικότητα ξεπερνά και την πιο καλπάζουσα φαντασία. Όταν το βιβλίο έχει σαν θέμα την περίοδο των Ταραχών στις αρχές της δεκαετίας του 70, την κορύφωση της ένοπλης σύγκρουσης IRA- Μ. Βρετανίας και Ενωτικών, πιστεύει κανείς ότι θα μπορούσαν να έχουν γραφτεί όλα. Όμως σε αυτό τον άτυπο εμφύλιο αλλά και πόλεμο δυο Εθνών, οι πρωταγωνιστές δεν είναι τελικά οι ένοπλοι αντάρτες ή τρομοκράτες και το Στρατιωτικό καθεστώς που προσπαθεί να τους αντιμετωπίσει, αλλά οι άμαχοι που εξαφανίζονται, αγνοούνται για δεκαετίες και οι οικογένειες τους που σηκώνουν τον σταυρό του μαρτυρίου. 

 

Ο Αμερικανός δημοσιογράφος Patrick Radden Keefe με αφορμή την εξαφάνιση μιας μητέρας δέκα παιδιών της Τζιν Μακόνβιλ ξετυλίγει ένα νήμα από γεγονότα και ανθρώπους , πραγματικούς όπως και η εξαφάνιση με τη μορφή ενός καλοδουλεμένου αστυνομικού μυθιστορήματος. Το ζήτημα είναι ότι όλο οι συμμετέχοντες ,είναι πραγματικοί, όπως και τα γεγονότα που αναφέρονται. Αυτό είναι που κάνει το βιβλίο ακόμη πιο δυνατό και τελικά την πραγματικότητα, πιο ισχυρή συγγραφέα, μιας ιστορίας, αδελφοκτόνων, επαναστατών γεμάτων φανατισμό αλλά και αντεπαναστατών και Στρατιωτικών που βλέπουν την Βόρειο Ιρλανδία σαν τόπο άσκησης πρακτικών που μελέτησαν και τελειοποίησαν σε αφρικανικές χώρες, απαξιώνοντας τον άνθρωπο, τα ανθρώπινα δικαιώματα και βγάζοντας από τον κάθε συμμετέχοντα τα χειρότερα του ένστικτα.

 

 

Η ιστορία ξεκινά με την εισαγωγή μας στους χαρακτήρες ,τις αδερφές Πραις,Ντολρες και Μάριαν από ενεργά μέλη του ειρηνιστικού κινήματος για την απόσχιση και ανεξαρτησία της Β.Ιρλανδίας δέχονται τις επιθέσεις των Ενωτικών και της αστυνομίας σε μια πορεία ειρήνης και αποφασίζουν να ενταχθούν στον IRA και τους ΠΡΟΒΟΣ για να ανταποδώσουν βλέποντας , ότι δεν υπάρχει διάθεση να εισακουστούν από την Βρετανική κυβέρνηση. Το πάθος των ζηλωτών που τις διακρίνει ,σε συνδυασμό με τη νεανική ζωντάνια και την οικογενειακή ιστορία τους σε συμμετοχή στις εξεγέρσεις του 1916 και αργότερα θα τις κάνει ηρωΊδες σε μια εποχή που οι γυναίκες αναλαμβάνουν δράση σε αυτονομιστικά και τρομοκρατικά κινήματα σε όλο τον κόσμο και ιδιαίτερα την Ντολόρς που γνωρίζει το παιχνίδι της δημοσιότητας  τόσο καλά όσο και το να τραβά την σκανδάλη.

 

Η περιγραφή συνεχίζεται μαθαίνοντας την ιστορία των βασικών μελών των ΠΡΟΒΟΣ του Μπρένταν Χιουζ που δρώντας στο Δυτικό Μπέλφαστ, στην καρδιά των ταραχών είχε να αντιμετωπίσει τον «επίσημο» IRA που συχνά διαφωνούσε και επίλυε τις διαφωνίες με όπλα, με τους πιο δραστήριους των ΠΡΟΒΟΣ αλλά και την Βρετανική συνεχιζόμενη δράση, παρακολούθηση και σύντομα και τον Βρετανικό στρατό, ο οποίος ήρθε με την μορφή όχι ειρηνοποιού ,αλλά κατακτητή. Ο Keefe περιγράφει την δομή των μονάδων των ΠΡΟΒΟΣ, τις ισορροπίες με τον «τακτικό» IRA και τις μεθόδους με τις οποίες επιλύονταν οι διαφορές και αποδίδονταν δικαιοσύνη σε οποιοδήποτε θεωρούνταν συνεργός των Βρετανών, είτε μέλος του IRA, είτε Ιρλανδού «αμάχου».

Στην εικόνα σύντομα θα εμπλακεί και ο Τζέρι Άνταμς, περισσότερο ως στρατηγικός σχεδιαστής και λιγότερο ως «εκτελεστής» των εντολών και τελικά θα έχουμε την τοιχογραφία της εποχής. Μιας δεκαετίας που ξεκινά με εκρήξεις βομβών στην Ιρλανδία για να μετακινηθούν τα χτυπήματα στη Μ. Βρετανία, όταν αντιλαμβάνονται οι «αγωνιστές» του IRA, ότι καταστρέφοντας τον εμπορικό ιστό της πατρίδας τους, απομονώνονται από τους συμπατριώτες τους. Η μετάβαση στην Μ. Βρετανία των αδελφών Πραις και τα βομβιστικά χτυπήματα στο Λονδίνο, αποτελούν την κορύφωση του αγώνα και η Ντολόρς μαζί με τη Μάριαν, μετά τη σύλληψη τους,  γίνονται κεντρικά πρόσωπα του αγώνα στα δικαστήρια. Οι Χιουζ, Ανταμς και σειρά άλλων «αγωνιστών» , εντός και εκτός φυλακής, συνεχίζουν τις βιαιοπραγίες στην Ιρλανδία, στοχοποιώντας όχι μόνο Βρετανούς, Ενωτικούς αλλά και πολιτικούς αντιπάλους σε έναν ιδιόμορφο εμφύλιο στον οποίο η χώρα σιωπά, δεν λέει λέξη, γιατί ο πέλεκις της εκδίκησης είναι βαρύς από  «αγωνιστές» αλλά και Ενωτικούς «παραστρατιωτικους». 

 

Φανατισμός και τυφλά χτυπήματα, κατασταλτικές μέθοδοι και κυνηγητό που θύμιζε τη Γερμανική Γκεστάπο εις βάρος αμάχων και κάπου εδώ μαθαίνουμε πως οι ΠΡΟΒΟΣ συνέλαβαν την Τζιν Μακόνβιλ από το εργατικό συγκρότημα πολυκατοικιών που έμενε τα δέκα παιδιά της, ένα βράδυ, ενώ όλη η γειτονιά είχε γυρίσει την πλάτη και κλείσει τα μάτια μπροστά στον φόβο των αντίποινων. «Θα την ξαναφέρουμε» ‘είπαν στο γιό της, για να αφήσει ήσυχο το απόσπασμα που την συνέλαβε για να μην επιστρέψει ποτέ πίσω. Η πορεία της οικογένειας σε ιδρύματα και ανάδοχες οικογένειες συγκλονίζει, ενώ το ερωτηματικό πώς μια γυναίκα που ζούσε προσπαθώντας να επιβιώσει με τον άδρα της νεκρό με δέκα παιδιά κυρίως μέσα στο σπίτι αλλά ήταν και πληροφοριοδότης των Βρετανών, ταλανίζει τον αναγνώστη. Ο Patrick Radden Keefe προσπαθεί να παρουσιάζει στοιχεία και να μην παίρνει θέση, αλλά η αλήθεια που θυμίζει τόσο την δική μας «Ελένη» του Γκατζογιάννη είναι εδώ….Οι ΠΡΟΒΟΣ σκοτώνουν γιατί είναι η «λαϊκή» αυτοδιορισμένη εξουσία. 

 

Η συνέχεια του βιβλίου παρακολουθεί την αλλαγή κλίματος με την προσπάθεια του IRA να αποκτήσει πολιτικό και λαϊκό έρεισμα και του Άνταμς να μην αναγνωρίζει επίσημα τη συμμετοχή του στις επιχειρήσεις αν και φυλακίστηκε μαζί με τον Χιουζ. Παίζοντας πια το παιχνίδι της προσέγγισης της μάζας και βλέποντας ότι η βία δεν μπορεί να ωφελήσει τα μακροπρόθεσμα σχέδια αλλάζει πορεία, αποξενώνοντας και απομονώνοντας τους παλιούς συντρόφους που επιθυμούν να συνεχιστεί η ένοπλη σύγκρουση, με την βία ή την στέρηση από αυτούς κάθε ερείσματος στα ΜΜΕ και τον κόσμο. Η αλλαγή προσώπου του IRA αλλά και η αναφορά στην πορεία των αδελφών Πραις από τη φυλάκιση, τις απεργίες πείνας στην υπό όρους απελευθέρωση και των μεγάλων απεργιών πείνας, την αρχικά αδιάλλακτη στάση της Θάτσερ , το θάνατο του Μπομπι Σαντς, που ο Άνταμς θα εκμεταλλευτεί για να αποσπάσει ότι μπορεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων είναι μια γνωστή ιστορία «ξεπουλήματος» των θερμόαιμων ή «ρομαντικών», εσείς διαλέγετε, για χάρη μιας πιο ρεαλιστικής προσέγγισης που πατάει σε ματωμένες επιφάνειες.

 

Η επιχείρηση να γίνει γνωστή η τύχη των αγνοούμενων που έχουν εκτελεστεί από τον IRA σε συνδυασμό με μια έρευνα στα ανενεργά πλέον μέλη του, από έναν δημοσιογράφο και έναν πρώην «αγωνιστή» νυν φοιτητή ενός Πανεπιστήμιου, θα οδηγήσει στη συγκέντρωση υλικού από τους πραγματικούς πρωταγωνιστές, που θα αναδείξει την ανεντιμότητα του Άνταμς, προς τον αρχικό σκοπό και τους παλιούς συντρόφους αλλά και την τραυματική εμπειρία όλης της χώρας. Με την βοήθεια Βρετανικών αρχείων θα αποκαλυφθούν πληροφοριοδότες εντός της οργάνωσης, υψηλόβαθμα στελέχη, που θα διαφύγουν ή θα αρνηθούν τις κατηγορίες. 20 χρόνια μετά τις Ταραχές, θα υπάρξει μια περιδίνηση η οποία θα συνταράξει τη χώρα. Η ανακάλυψη του πτώματος της εκτελεσμένης Μακόνβιλ, παρουσία της οικογένειας της θα αποτελέσει το έναυσμα, για να αξιοποιηθούν τα αρχεία αυτά ,οι μαρτυρίες από τον Keefe, που δίχως προσωπικό συμφέρον θα μας μεταφέρει ως το σήμερα, φτάνοντας στο συμπέρασμα ποιος εκτέλεσε την Μακόβιλ. Αν ήταν ένοχη συνεργασίας ή όχι το υπονοεί αλλά ποτέ δεν θα γίνει γνωστό.  Αν έπρεπε να αφεθεί το πτώμα της σε κάποιο δρόμο, για παραδειγματισμό και να μην θαφτεί ώστε να μην περάσουν δεκαετίες αφήνοντας τα δέκα παιδια της να την περιμένουν, θα τεθεί ως ερώτημα, ακόμη και στα μέλη των ΠΡΟΒΟΣ. Τραγικές εν μέρει φιγούρες οι πρώην «αγωνιστές» Χιουζ και Πραις, αλλά εκπληκτικά εκνευριστικός ο Άνταμς, που θυσιάζει τα πάντα μπροστά στην υστεροφημία του και την επιτυχία του σκοπού του, του δικού του οράματος για την Ιρλανδία.

 

Όπως κάθε εμφύλιος , ο Ιρλανδικός οδήγησε σε μια παύση εχθροπραξίων. Ο Keefe, αναμοχλεύει το παρελθόν, βασισμένος σε αρχεία και μαρτυρίες των συμμετεχόντων και στο τέλος αφήνει μόνο την πικρία των παραγκωνισμένων «αγωνιστών», τα δάκρυα της οικογένειας, ένα τοπίο, εμφύλιου σπαραγμού, «καρφιών», δολοφονιών, τρόμου, ζηλωτών, στην υπηρεσία ενός ανωτέρου σκοπού και μια έρευνα αστυνομικής φύσεως, γεμάτη στοιχεία, που ο αναγνώστης καλείται να αποφασίσει να υποδεικνύουν όπως υπαινίσσεται ο συγγραφέας, ότι ο δολοφόνος/εκτελεστής αποκαλύφθηκε. Μια ιστορία εμφύλιου σπαραγμού, αθώων που θυσιάζονται στο όνομα του «σκοπού» και μίσους που η μόνη διέξοδος του είναι η  αιματηρή σύγκρουση, μέχρι η πολιτική να αναλάβει να κάνει τον ιδεαλισμό, να φαίνεται ή να είναι απαρχαιωμένος μπροστά στην ανάγκη του ρεαλισμού. Θα ήταν μια αστυνομική ιστορία με πολιτικό υπόβαθρο, αν όλα τα πρόσωπα δεν ήταν αληθινά και οι καταθέσεις τους καταπέλτης για όσα έκαναν και για όσα μετάνιωσαν ,αλλά επίσης για όσα δεν τόλμησαν να αποκαλύψουν δεσμευόμενοι από τον φόβο της αντεκδίκησης και την ενοχή για τις πράξεις τους. Συγκλονιστική ανατομία μιας οργάνωσης που λατρεύτηκε στην Ελλάδα και ήταν εξίσου ανήθικη και δολοφονική όσο και οι Βρετανοί αντίπαλοι της, δικαιολογώντας τα μέσα με πρόφαση τον σκοπό, βάζοντας τον απλό πολίτη στις υποσημειώσεις της ιστορίας. Η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σκληρή και ευφάνταστη από τον κάθε συγγραφέα. 

 

Συγχαρητήρια στον Keefe για τον τρόπο που συνέδεσε και διαχειρίστηκε ένα μεγάλο όγκο πληροφοριών, διασταυρώνοντας και μέχρι το τέλος ζητώντας από όσους είναι εν ζωή να τοποθετηθούν. Μια δημοσιογραφική δουλειά, που τιμά τον όρο «ανεξάρτητος» δημοσιογράφος και φωτίζει μια περίοδο της Ιρλανδικής ιστορίας άγνωστη σε εμάς αλλά όπως φάνηκε και στην ίδια τη χώρα της, γεμάτη εμφύλια πάθη και μίσος.

«Στο εστιατόριο-Η κοινωνία στο πιάτο μας» Κρίστοφερ Ρίμπατ (Εστία)

 

Ο Ρίμπατ καθηγητής Αμερικανικών Σπουδών σε Γερμανικό πανεπιστήμιο προσεγγίζει το γνωστό σε όλους μας χώρο του εστιατορίου, με μια ματιά που συνδυάζει κοινωνιολογία, ιστορία και πολιτικές επιστήμες. Το ενδιαφέρον του βιβλίου είναι ότι η «ιστορία» του εστιατορίου από την αρχή της εμφάνισης του όρου ρεστοράν, έως σήμερα μεταφέρεται με τη βοήθεια αποσπασμάτων από συγγραφείς και ανθρώπους του χώρου της εστίασης, σαν ένα χρονικό που συνδυάζει την παρακολούθηση εκ των έσω αλλά και ταυτόχρονα την κοινωνιολογική εξέλιξη του εστιατορίου.

Κάποια από τα άρθρα,αποσπάσματα αφηγήσεων που χρησιμοποίει, σε συνδυασμό με την επανεμφάνιση /συνέχεια τους σε άλλες χρονικές στιγμές και την εξέλιξη των συγγραφέων-κεντρικών χαρακτήρων είναι πολύ ενδιαφέροντα. Η κοινωνιολόγος-δασκάλα που παρακολουθεί την ζωή των σερβιτόρων εκ των έσω και τελικά πέφτει θύμα των διακρίσεων, μιας και ως γυναίκα η δουλειά της δεν αναγνωρίζεται, «στερείται» της επιστημονικής θεώρησης, αλλά πρακτικά αποτελεί χρονικό μιας πραγματικότητας, είναι από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία του βιβλίου. Αντίστοιχα η εξέλιξη της καντίνας στην Ισπανία, σε σημείο συγκέντρωσης των νεόπλουτων της Ευρώπης, η μοριακή γαστρονομία αλλά και ο αντισημιτισμός στη Γερμάνια πριν τον Β ΠΠ, μαζί με τον Γάλλο μετανάστη μάγειρα που αναδεικνύεται σε υπέρμαχο των δικαιωμάτων των εργαζομένων στην κουζίνα, είναι από τα δυνατά σημεία του βιβλίου. Το εστιατόριο αποκτά πρόσωπο. Η ζωή πίσω από τις πόρτες της κουζίνας γίνεται μια απτή πραγματικότητα, οι αδικίες, η διαστρωμάτωση στο προσωπικό, οι κοινωνικές αλλαγές στην ψυχή του εστιατορίου αλλά και στον τρόπο αντίληψης του πελάτη.

Ο Ρίμπατ έχει τις προσωπικές πολιτικές και κοινωνικές προκαταλήψεις του, όπως και στον τρόπο που αντιμετωπίζει τα ταχυφαγεία ή κατευθύνει με την παράθεση κειμένων τον αναγνώστη. Αυτό είναι το μειονέκτημα του βιβλίου αλλά και το πλεονέκτημα του. Αν και αποτελεί στην ουσία μια κοινωνιολογική πραγματεία, η επιστημονική προσέγγιση συρραφή των επι μέρους τμημάτων θα γίνει στις τελευταίες σελίδες. Εκεί ο αναγνώστης συντάσσεται με την ερμηνεία του Ρίμπατ ή αναλύει όσα έχουν παρατεθεί υπό το δικο του πρίσμα εμπειριών, γνώσεων, απόψεων. 

Παρόλα αυτά ο όγκος της πληροφορίας για τη συνομοταξία των μαγείρων και των εστιατορίων σε συνδυασμό με την μεταμόρφωση τους σε ποπ φιγούρες του σημερινού κόσμου αλλά και σημεία αλλαγής βλπ κίνημα του πάγκου, στο πλαίσιο των αγώνων για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις φυλετικές διακρίσεις στις Η.Π.Α και τις Νότιες πολιτείες συνθέτει ένα μωσαϊκό χαρακτήρων και στοιχείων που ξεπερνάνε τον δημιουργό, ερευνητή και αποτελούν υλικό τροφή για σκέψη, απευθείας για τον αναγνώστη. Η ανισομέρεια στην επιλογή των κειμένων και η οπτική του συγγραφέα/μελετητή που είναι έντονα πολιτικοποιημένη και στρατευμένη αποτελούν το μόνο ανάχωμα  στην ανάγνωση ενός κατά τα άλλα πολύ ενδιαφέροντος βιβλίου, που απευθύνεται σε όσους αντιλαμβάνονται το εστιατόριο σαν τόπο συνάντησης, εργασίας αλλά και κοινωνικών αλλαγών.

 

Philip Kerr – Μοιραία Πράγα (κέδρος)

Γερμανία 1942, ο πόλεμος είναι σε κρίσιμο σημείο, αλλά για τον αστυνομικό  επιθεωρητή Μπέρνι  Γκούντερ, η τελική νίκη δεν έχει καμία σημασία μπροστά στη προσπάθεια του να συμβιώσει με τις τύψεις του για τη συμμετοχή του στις εκκαθαρίσεις των Εβραίων στη Ρωσία.

Κριτικός απέναντι στο καθεστώς αλλά και στον ίδιο τον εαυτό του, επιζεί σε ένα Βερολίνο, που ακροβατεί ανάμεσα στον αντισημιτικό φανατισμό, την ιδεοληψία του  χιλιόχρονου Τρίτου Ράιχ, τα υποκατάστατα μπίρας, καφέ, τα δελτία τροφίμων και τα νυχτερινά μαγαζιά γεμάτα με τους ξένους διπλωμάτες και  στελέχη του κόμματος. Η αστυνομική δουλειά δεν σταματά ποτέ και ο συστηματικός Γκούντερ, θα βρεθεί να προσπαθεί να διαλευκάνει τον φόνο ενός άνδρα, που ο ίδιος γνωρίζει οτι έχει σχέση με την νέα ερωμένη του, που δουλεύει σε ένα από τα φημισμένα γερμανικά νάιτ κλαμπ. Καθήκον και συναίσθημα θα αναμιχθούν και θα συγκρουστούν, με τον έρωτα να νικά.

Η μοίρα παίζει άσχημα παιχνίδια και μια πρόσκληση του Χάινριχ, Προστάτη του Ράιχ στην Πράγα προς τον Γκούντερ, για ένα Σαββατοκύριακο στην εξοχική του κατοικία, θα αποδειχτεί μοιραία. Σύντροφος του στο ταξίδι θα είναι η ερωμένη του του Αριάνε, που όμως θα παραμείνει στο ξενοδοχείο στην Πράγα.

 

Η συνάντηση με τον ισχυρό άνδρα των SS, θα είναι όπως πάντα μια άσκηση εκφοβισμού, ένα παιχνίδι με το θηρίο, στο οποίο ο ανεξάρτητος χαρακτήρας του Μπέρνι, θα του φέρει μόνο προβλήματα. Ο διορισμός του εν αγνοία του και χωρίς δυνατότητες επιλογής ως σωματοφύλακα του Χάινριχ, θα τον οδηγήσει σε ένα αδιέξοδο για την επαγγελματική του πορεία.

Η δολοφονία ενός νεαρού υπασπιστή του Χάινριχ, βετεράνου των επιχειρήσεων κατά των Εβραίων στη Ρωσία, το ίδιο βράδυ, θα δημιουργήσει ένα μυστήριο, που θα διαταχθεί να διαλευκάνει. Ο νεκρός και η προσωπική ιστορία του, θα αποτελέσουν το έναυσμα για μια σειρά ανακρίσεων και αποκαλύψεων ιστοριών πάθους, προδοσίας, δύναμης ανάμεσα στα υψηλόβαθμα στελέχη του Ράιχ, που ήταν καλεσμένοι το Σαββατοκύριακο στο εξοχικό του Χάιντριχ. Ο Γκούντερ, λειτουργώντας ως ερευνητής δίχως ενδοιασμούς, χωρίς στολή και με μόνο όπλο την άδεια του Χάιντριχ, θα ανακαλύψει τελικά πολύ περισσότερα από ένα απλό δολοφόνο. Η ιστορία θα τον αγγίξει στην προσωπική του ζωή, θα φτάσει ως τον φόνο στο του άνδρα στο Βερολίνο και θα δώσει τον ευκαιρία στον Κερρ, να υφάνει έναν ιστό αστυνομικού και κατασκοπικού μυθιστορήματος, που σε κρατά σε εγρήγορση αλλά και σου δίνει ένα τέλος ρεαλιστικό, με ανατροπές που είναι βγαλμένες από την ζωή, ενός διεφθαρμένου κράτους βίας στο απόγειο της δόξας των υπηρετών του.

Καλή πλοκή, λιτή γλώσσα, χωρίς ακροβατισμούς  και υπερβάσεις στο χτίσιμο της υπόθεσης και τις αποκαλύψεις, λειτουργεί ως ένα βιβλίο που θα απολαύσει ο λάτρης του αστυνομικού μυθιστορήματος αλλά και αυτός του ιστορικού. Ο έξυπνος συνδυασμός ιστορικών προσώπων και γεγονότων, με φανταστικές καταστάσεις, σε ισόποσες δόσεις αλήθειας και λογοτεχνικής δημιουργικότητας, χαρακτηρίζουν την πένα του Κερρ. Ανθρώπινες αδυναμίες και τύψεις, θα δώσουν ένα διαφορετικό βάθος στον ήρωα του, που δεν παύει να είναι ένας Γερμανός που έχει λερώσει τα χέρια του με αίμα αθώων αλλά και ένας άνθρωπος με συνείδηση (βασανισμένη). Κριτική άποψη για την ναζιστική Γερμανία, χωρίς προκαταλήψεις αλλά με μια πολύ ανθρώπινη προσέγγιση στην καθημερινότητα όσων έζησαν οχι κατ ανάγκη από επιλογή στη Γερμανία εκείνα τα χρόνια. Ένα αστυνομικό μυθιστόρημα, που ο δολοφόνος είναι ταυτόχρονα και ο τιμωρός, ανάλογα με τις περιστάσεις και ο κυνηγός γίνεται θήραμα, μέσα από πολύ ενδιαφέρουσες και καθόλου αν αληθοφανείς ανατροπές.

Συστήνεται ανεπιφύλακτα σε όσους αγαπάνε το καλό αστυνομικό μυθιστόρημα.

Διαβάζεται συνοδεία  Rory Gallagher, Stevie Ray Vaughan, John Cambell blues rock  γενικότερα.

 

"The story of the TITANIC as told by its survivors" – L. Beesley, A. Gracie, C. Lightoller H.Bride

Τιτανικός, η πιο συγκλονιστική τραγωδία του 20ου αιώνα, μέσα από τα μάτια των επιζώντων, επιβατών και μελών του πληρώματος.

14-15 Απριλίου 1912, η πιο διάσημη ναυτική τραγωδία λαμβάνει χώρα στον Βόρειο Ατλαντικό ωκεανό. Από τότε, η φαντασία των σκηνοθετών έχει μεγαλουργήσει με κορυφαίο τον Κάμερον και την ομώνυμη ταινία του. Σειρές και ταινίες έχουν εξαντλήσει το θέμα αυτό, αλλά τi πραγματικά έγινε εκείνη τη μοιραία νύχτα;

Για ένα φανατικό του αντικειμένου όπως εγώ,, αυτό το βιβλίο που ουσιαστικά αποτελεί συλλογή των αφηγήσεων/βιβλίων/δημοσιεύσεων δύο επιζώντων επιβατών και δύο μελών του πληρώματος, ανάμεσα τους ενός από τους ελάχιστους αξιωματικούς του πλοίου, του C. Lightoller, αποτελεί ένα βοήθημα ανεκτίμητης αξίας. Τα επιμέρους βιβλία, μαρτυρίες εμφανίστηκαν, σε πολύ σύντομο διάστημα από τη βύθιση του πλοίου.

 

Η περιγραφή του επιβάτη Beesley αποτελεί μιας πρώτης τάξεως εισαγωγή. Μεστός, χωρίς να καταφεύγει στη δραματοποίηση των γεγονότων, περιγράφει τα πάντα, από την ανεπαίσθητη σύγκρουση, μέχρι την είσοδό του στη βάρκα και την παρακολούθηση της βύθισης αλλά και την αναμονή έως ότου το Καρπάθια μαζέψει τους επιζώντες.

Στο δεύτερο κομμάτι της μαρτυρίας του επικεντρώνεται στην ανάγκη αλλαγής των κανόνων για τα σωστικά μέσα, τα σήματα κινδύνου και την επικοινωνία στα πλοία της εποχής, προσφέροντας προτάσεις, για να αποφευχθούν ναυάγια σαν του Τιτανικού. Ίσως σήμερα διαβάζεται ως παρωχημένο, αλλά για την εποχή του δείχνει μια θαυμαστή αντίληψη των αναγκών αλλαγής στη ναυσιπλοΐα, που επιβαλλόταν από τη ραγδαία εξέλιξη των επικοινωνιών και της τεχνολογίας.

Ο έτερος επιβάτης A. Gracie, μας δίνει όχι μόνο σημαντικά στοιχεία για όσους έμειναν στο πλοίο όπως αυτός και επέζησαν της βύθισης και της παραμονής αρχικά στη θάλασσα και μετά σε μια αναποδογυρισμένη λέμβο, αλλά και της νοοτροπίας των Αγγλοσαξώνων, της εποχής. Είναι πολύ ενδιαφέροντα τα σχόλιά του για τους επιβάτες άλλων θέσεων και εθνικοτήτων, ιδωμένα μέσα από το πρίσμα του σήμερα.

Στο δικό του τμήμα περιέχονται και οι αφηγήσεις μπροστά στην εξεταστική επιτροπή όλων των επιζώντων ανά σωσίβιο λέμβο, που αν και επαναλαμβάνουν τα ίδια γεγονότα και ίσως γίνονται κουραστικές, συνθέτουν μια συνολική εικόνα του ναυαγίου και της μοιραίας νύκτας και φέρνουν στο φως στοιχεία για τη συμπεριφορά των επιζώντων απέναντι σε όσους βρέθηκαν στη θάλασσα, που σοκάρουν.

Η μαρτυρία του αξιωματικού C. Lightoller είναι εξίσου ουσιαστική με αυτή του A. Gracie, αλλά περιέχει και τη βαρύτητα, του επαγγελματία ναυτικού και μάρτυρα των γεγονότων αλλά και πρωταγωνιστή στη διάσωση τόσων ανθρώπων.

Αντίστοιχα η μαρτυρία του H.Bride δεύτερου ασυρματιστή, έχει βαρύτητα, γιατί δείχνει την αυτοθυσία του πληρώματος αλλά και την αδυναμία των μέσων της εποχής να προλάβουν το μέγεθος του ατυχήματος. Το Καλιφόρνιαν που έπλεε κοντά δεν έλαβε ποτέ το σήμα κινδύνου. Ίσως γιατί ο μοναδικός ασυρματιστής είχε πέσει για ύπνο και ο αξιωματικός της γέφυρας αγνόησε τις ρουκέτες κινδύνου. Διαφορετικά δεν θα είχαν χαθεί 1500 άνθρωποι. Τραγικά στοιχεία που δείχνουν ότι οι κανόνες ασφαλείας όταν τηρούνται, είναι σωτήριοι, όπως και η ύπαρξη βαρδιών σε επίκαιρες θέσεις ευθύνης

Όσα τελικά μένουν από τη ανάγνωση του βιβλίου είναι ότι:

Αν το Καλιφόρνιαν είχε ασυρματιστή ξύπνιο θα είχε προστρέξει άμεσα στο σημείο του ατυχήματος και ίσως είχαμε αποφύγει τα χειρότερα.

Ο κόσμος συμπεριφέρθηκε κόσμια και προηγήθηκαν οι γυναίκες και τα παιδιά, ενώ ελάχιστοι άνδρες δοκίμασαν να μπουν λαθραία στις σωσίβιες λέμβους.

Δεν υπήρξε πανικός ακόμα και όταν οι σωσίβιες λέμβοι έφυγαν, αλλά αναμονή και η ορχήστρα που έπαιζε. Μοιρολατρία ή ψυχραιμία, κανείς δεν θα μάθει. Άλλοι καιροί, άλλα ήθη.

Ο Τιτανικός δεν έτρεχε όσο μπορούσε, αλλά σίγουρα το χτύπημα ήταν μοιραίο (Εδώ υπάρχουν κάποια άλλα βιβλία, που μιλούν για λάθη στην κατασκευή, στις συνδέσεις των μεταλλικών πλακών, που έκαναν το πλοίο, πιο ευάλωτο στα χτυπήματα και οδήγησαν στο εκτεταμένο άνοιγμα στα πλευρά του και στη βύθιση του).

Το πλήρωμα έκανε τα αδύνατα δυνατά να ανταποκριθεί, όντας πρώτη φορά στο πλοίο και με συσκευές που δεν γνώριζε πλήρως, γερανοί για το κατέβασμα των λέμβων κλπ.

Όταν ο Τιτανικός βυθίστηκε, δεν εξερράγη τίποτα, αλλά η μετακίνηση των μηχανών προς την πλώρη, θύμισε έκρηξη, λόγω του έντονου θορύβου.

Το πλοίο δεν τράβηξε πολλούς επιβάτες μαζί του στον βυθό, αλλά περισσότερους σκότωσε μέσα στη θάλασσα το φουγάρο που έπεσε επάνω τους.

Επιζώντες ακούγονταν να ζητάνε βοήθεια και 45 λεπτά με τα τη βύθιση.

Οι βάρκες είχαν χώρο κάποιες, αλλά ο φόβος ότι θα τους «ρουφήξει» το πλοίο και η έλλειψη αρκετών ανδρών σε αρκετές δεν επέτρεψε να γυρίσουν εγκαίρως για να βοηθήσουν και να σώσουν κάποιους ακόμα.

Κάποιοι χρησιμοποίησαν ακόμη και χρήματα για να πείσουν τα πληρώματα των λέμβων να μη γυρίσουν στον τόπο της τραγωδίας φοβούμενοι για τη ζωή τους.

Πλούσιοι αστοί, προτίμησαν να πνιγούν παρά να δωροδοκήσουν για να πουν σε βάρκες ή να σωθούν εις βάρος γυναικών και παιδιών.

Ο Τιτανικός δεν έλαβε υπόψη του ποτέ το μοιραίο σήμα που έδινε την ακριβή θέση των παγόβουνων, γιατί οι ασυρματιστές του είχαν επιδοθεί στον αγώνα να στέλνουν μηνύματα των επιβατών στη Ν.Υόρκη, ως επίδειξη των εξυπηρετήσεων που παρείχε το πλοίο. Το μήνυμα παράπεσε στο σωρό με τα τηλεγραφήματα.

Ο εκπρόσωπος της ναυτιλιακής εταιρίας κ. Ίζμει, σώθηκε, αφού δεν είδε άλλους επιβάτες στην πλευρά του καταστρώματος που βρισκόταν και επιβιβάστηκε στην τελευταία λέμβο. Η αίσθηση του καθήκοντος δεν τον διέκρινε.

Στις λέμβους επιβιβάστηκαν άχρηστα μέλη του πληρώματος, που τελικά «ξελάσπωσαν» οι γυναίκες επιβάτες που ήταν μαζί τους, στην κωπηλασία.

Μετά από 105 χρόνια, ένα βιβλίο που αξίζει να ψάξετε, όσοι ενδιαφέρεστε για το τι πραγματικά έγινε εκείνη τη νύχτα.

Διαβάστε το ακούγοντας το: Mastodon – Leviathan.