«Στο εστιατόριο-Η κοινωνία στο πιάτο μας» Κρίστοφερ Ρίμπατ (Εστία)

 

Ο Ρίμπατ καθηγητής Αμερικανικών Σπουδών σε Γερμανικό πανεπιστήμιο προσεγγίζει το γνωστό σε όλους μας χώρο του εστιατορίου, με μια ματιά που συνδυάζει κοινωνιολογία, ιστορία και πολιτικές επιστήμες. Το ενδιαφέρον του βιβλίου είναι ότι η «ιστορία» του εστιατορίου από την αρχή της εμφάνισης του όρου ρεστοράν, έως σήμερα μεταφέρεται με τη βοήθεια αποσπασμάτων από συγγραφείς και ανθρώπους του χώρου της εστίασης, σαν ένα χρονικό που συνδυάζει την παρακολούθηση εκ των έσω αλλά και ταυτόχρονα την κοινωνιολογική εξέλιξη του εστιατορίου.

Κάποια από τα άρθρα,αποσπάσματα αφηγήσεων που χρησιμοποίει, σε συνδυασμό με την επανεμφάνιση /συνέχεια τους σε άλλες χρονικές στιγμές και την εξέλιξη των συγγραφέων-κεντρικών χαρακτήρων είναι πολύ ενδιαφέροντα. Η κοινωνιολόγος-δασκάλα που παρακολουθεί την ζωή των σερβιτόρων εκ των έσω και τελικά πέφτει θύμα των διακρίσεων, μιας και ως γυναίκα η δουλειά της δεν αναγνωρίζεται, «στερείται» της επιστημονικής θεώρησης, αλλά πρακτικά αποτελεί χρονικό μιας πραγματικότητας, είναι από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία του βιβλίου. Αντίστοιχα η εξέλιξη της καντίνας στην Ισπανία, σε σημείο συγκέντρωσης των νεόπλουτων της Ευρώπης, η μοριακή γαστρονομία αλλά και ο αντισημιτισμός στη Γερμάνια πριν τον Β ΠΠ, μαζί με τον Γάλλο μετανάστη μάγειρα που αναδεικνύεται σε υπέρμαχο των δικαιωμάτων των εργαζομένων στην κουζίνα, είναι από τα δυνατά σημεία του βιβλίου. Το εστιατόριο αποκτά πρόσωπο. Η ζωή πίσω από τις πόρτες της κουζίνας γίνεται μια απτή πραγματικότητα, οι αδικίες, η διαστρωμάτωση στο προσωπικό, οι κοινωνικές αλλαγές στην ψυχή του εστιατορίου αλλά και στον τρόπο αντίληψης του πελάτη.

Ο Ρίμπατ έχει τις προσωπικές πολιτικές και κοινωνικές προκαταλήψεις του, όπως και στον τρόπο που αντιμετωπίζει τα ταχυφαγεία ή κατευθύνει με την παράθεση κειμένων τον αναγνώστη. Αυτό είναι το μειονέκτημα του βιβλίου αλλά και το πλεονέκτημα του. Αν και αποτελεί στην ουσία μια κοινωνιολογική πραγματεία, η επιστημονική προσέγγιση συρραφή των επι μέρους τμημάτων θα γίνει στις τελευταίες σελίδες. Εκεί ο αναγνώστης συντάσσεται με την ερμηνεία του Ρίμπατ ή αναλύει όσα έχουν παρατεθεί υπό το δικο του πρίσμα εμπειριών, γνώσεων, απόψεων. 

Παρόλα αυτά ο όγκος της πληροφορίας για τη συνομοταξία των μαγείρων και των εστιατορίων σε συνδυασμό με την μεταμόρφωση τους σε ποπ φιγούρες του σημερινού κόσμου αλλά και σημεία αλλαγής βλπ κίνημα του πάγκου, στο πλαίσιο των αγώνων για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις φυλετικές διακρίσεις στις Η.Π.Α και τις Νότιες πολιτείες συνθέτει ένα μωσαϊκό χαρακτήρων και στοιχείων που ξεπερνάνε τον δημιουργό, ερευνητή και αποτελούν υλικό τροφή για σκέψη, απευθείας για τον αναγνώστη. Η ανισομέρεια στην επιλογή των κειμένων και η οπτική του συγγραφέα/μελετητή που είναι έντονα πολιτικοποιημένη και στρατευμένη αποτελούν το μόνο ανάχωμα  στην ανάγνωση ενός κατά τα άλλα πολύ ενδιαφέροντος βιβλίου, που απευθύνεται σε όσους αντιλαμβάνονται το εστιατόριο σαν τόπο συνάντησης, εργασίας αλλά και κοινωνικών αλλαγών.