Λεονάρδο Παδούρα – Αιρετικοί (Καστανιώτης)

 

Λεονάρδο Παδούρα – Αιρετικοί

 Από το Άμστερνταμ του 17^ου αιώνα στην Αβάνα του 21^ου ένας πίνακας, μια εβραϊκή ιστορία και ένας πρώην αστυνομικός, σε μια περιπέτεια, που ορίζεται από τη θέληση για τη διαφορετικότητα, τη διαφθορά της οργανωμένης εξουσίας και τη δίψα για ζωή των νέων ανθρώπων, πέρα από νόρμες και περιορισμούς.

Με  έντονο το άρωμα Κούβας ένα βιβλίο, που αναμιγνύει εποχές, ανθρώπους, φυλές, θρησκείες, όλα αυτά με πρόσχημα ένα πίνακα του Ρέμπραντ, που από την προπολεμική Κρακοβία θα καταλήξει στα δημοπρατήρια του Λονδίνου του 21ου αιώνα. Ο πίνακας είναι κτήμα μίας οικογένειας Εβραίων που στην πορεία του χρόνου, θα διαβούν το κατώφλι της μετανάστευσης, της διασποράς. Κάποιοι θα στήσουν στην Κούβα μια νέα ζωή και κάποιοι θα συνεχίσουν στις Η.Π.Α. με γνώμονα και πυξίδα την αγάπη για την ελευθερία της βούλησης, το καλό και το ηθικό, πέρα από θρησκευτικούς περιορισμούς και κοινωνικές πολιτικές παραδοχές και υποταγές.

Ο Παδούρα, με αφορμή την ιστορία του πίνακα, δημιουργεί δύο ιστορίες, τη μία στον 20ο και την άλλη στον 21ο αιώνα, με φόντο την Κούβα και τα παιχνίδια εξουσίας και διαφθοράς, αλλά κεντρικό ήρωα έναν Εβραίο, «αιρετικό», που αποφασίζει να πάρει την τύχη του στα χέρια του και τις επιλογές του, θρησκευτικές και μη, να τις καθορίσει ο ίδιος.  Θα ανακαλύψει, όμως, ότι η οικογένεια, η φιλία και τα ηθικά βάρη, καθώς και ο νόμος της φυλής, είναι πολλές φορές πολύ πιο βαριές δεσμεύσεις από τις όποιες θρησκευτικές.

Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, έχουμε την ιστορία του ίδιου του πίνακα, που θα γίνει το αντικείμενο έρευνας στο σύγχρονο (πρώτο) κομμάτι του βιβλίου. Στην Ευρώπη του 17ου αιώνα, ένας Εβραίος ζωγράφος άρα και αιρετικός (για την φυλή του) , θα έρθει αντιμέτωπος με τα θέλω του, τα θέλω και τις δοξασίες της φυλής του και την ίδια την ζωή, επιλέγοντας την πορεία του, με γνώμονα το δικαίωμα της βούλησης και της δημιουργίας. «Αιρετικός» εξ ανάγκης για να μπορέσει να εκφράσει το θείο χάρισμα της ζωγραφικής, θα αναδείξει τη βούληση όπως και οι ομόθρησκοί του, του 20ου αιώνα, σε σημαία της ζωής του.

Ο συγγραφέας με λόγο μεστό, συνεχή, αδιάκοπο και σε σημεία καταιγιστικό, σκιαγραφεί χαρακτήρες, που σε καταπίνουν μέσα στην τροπική ζέστη του νησιού ή το ομιχλώδες σκοτάδι του Άμστερνταμ, πότε με τις ηθικές αναστολές αλλά και ταλαντεύσεις τους, όσο και με την αποφασιστικότητα που δείχνουν μέσα από το πρίσμα του καθημερινού ανθρώπου, ενάντια σε καθεστηκυίες τάξεις και δόγματα. Ένα μυθιστόρημα, για την αξία της ελευθερίας, της επιλογής αλλά και του βάρους που φέρει για τον καθένα μας.

Η επιστροφή του βιβλίου και η λύση του μυστηρίου του πίνακα στον 21^Ο αιώνα, σκιαγραφεί τη ζωή στην Κούβα της νομενκλατούρας και της εισβολής της Δύσης. Στην ζωή των πρώην ιδεαλιστών που επιβιώνουν, απολαμβάνοντας το άρωμα της ζωής και της νέας γενιάς που παγιδεύεται σε εικόνες, που προβάλλει η τηλεόραση και η μουσική, σαν φάρμακο για την πτώση της ιδεολογίας. Το μυστήριο της πώλησης του πίνακα, αποκτά ένα τέλος απρόσμενο, που τον συνδέει με τη ζωή μιας ομάδας, γερασμένων Κουβανών που αποζητούν το ρούμι και τη φιλία και μιας ομάδας νεαρών Κουβανών που αποζητούν τη λήθη από τα δεσμά της ιστορίας μέσα από την άρνηση είτε φιλοσοφική είτε μουσική, σε κάθε επίπεδο της ζωής τους.

Ο ήρωας του Παδούρα, κουβαλάει τον πεσιμισμό των Αμερικανών κλασικών, συνδυασμένο με μια θυμόσοφη στάση απόρροια της ζωής στην Καραϊβική. Σε τραβά με ακαταμάχητη έλξη στην περιπέτεια που διαδραματίζεται στους ασφυκτικούς από την υγρασία δρόμους της Αβάνας.

Συναρπαστικό, αν και σε κάποια σημεία, υπερβολικά βαρύ και περιγραφικό, αποτελεί, το καλύτερο μεθύσι λέξεων, που μου έχει προσφερθεί από συγγραφέα της Αμερικής τον τελευταίο καιρό.

Υ.Γ Η παρουσίαση γράφτηκε πριν τον θάνατο του Κάστρο, αλλά το βιβλίο αυτό αποτελεί μια γλαφυρή περιγραφή ενός καθεστώτος που έζησε εις βάρος της ελευθερίας των ανθρώπων του και βουτήχτηκε γρήγορα στη διαφθορά που ήρθε να αντικαταστήσει.

Ιδανική Μουσική υπόκρουση: Santana IV