"The story of the TITANIC as told by its survivors" – L. Beesley, A. Gracie, C. Lightoller H.Bride
Τιτανικός, η πιο συγκλονιστική τραγωδία του 20ου αιώνα, μέσα από τα μάτια των επιζώντων, επιβατών και μελών του πληρώματος.
14-15 Απριλίου 1912, η πιο διάσημη ναυτική τραγωδία λαμβάνει χώρα στον Βόρειο Ατλαντικό ωκεανό. Από τότε, η φαντασία των σκηνοθετών έχει μεγαλουργήσει με κορυφαίο τον Κάμερον και την ομώνυμη ταινία του. Σειρές και ταινίες έχουν εξαντλήσει το θέμα αυτό, αλλά τi πραγματικά έγινε εκείνη τη μοιραία νύχτα;
Για ένα φανατικό του αντικειμένου όπως εγώ,, αυτό το βιβλίο που ουσιαστικά αποτελεί συλλογή των αφηγήσεων/βιβλίων/δημοσιεύσεων δύο επιζώντων επιβατών και δύο μελών του πληρώματος, ανάμεσα τους ενός από τους ελάχιστους αξιωματικούς του πλοίου, του C. Lightoller, αποτελεί ένα βοήθημα ανεκτίμητης αξίας. Τα επιμέρους βιβλία, μαρτυρίες εμφανίστηκαν, σε πολύ σύντομο διάστημα από τη βύθιση του πλοίου.
Η περιγραφή του επιβάτη Beesley αποτελεί μιας πρώτης τάξεως εισαγωγή. Μεστός, χωρίς να καταφεύγει στη δραματοποίηση των γεγονότων, περιγράφει τα πάντα, από την ανεπαίσθητη σύγκρουση, μέχρι την είσοδό του στη βάρκα και την παρακολούθηση της βύθισης αλλά και την αναμονή έως ότου το Καρπάθια μαζέψει τους επιζώντες.
Στο δεύτερο κομμάτι της μαρτυρίας του επικεντρώνεται στην ανάγκη αλλαγής των κανόνων για τα σωστικά μέσα, τα σήματα κινδύνου και την επικοινωνία στα πλοία της εποχής, προσφέροντας προτάσεις, για να αποφευχθούν ναυάγια σαν του Τιτανικού. Ίσως σήμερα διαβάζεται ως παρωχημένο, αλλά για την εποχή του δείχνει μια θαυμαστή αντίληψη των αναγκών αλλαγής στη ναυσιπλοΐα, που επιβαλλόταν από τη ραγδαία εξέλιξη των επικοινωνιών και της τεχνολογίας.
Ο έτερος επιβάτης A. Gracie, μας δίνει όχι μόνο σημαντικά στοιχεία για όσους έμειναν στο πλοίο όπως αυτός και επέζησαν της βύθισης και της παραμονής αρχικά στη θάλασσα και μετά σε μια αναποδογυρισμένη λέμβο, αλλά και της νοοτροπίας των Αγγλοσαξώνων, της εποχής. Είναι πολύ ενδιαφέροντα τα σχόλιά του για τους επιβάτες άλλων θέσεων και εθνικοτήτων, ιδωμένα μέσα από το πρίσμα του σήμερα.
Στο δικό του τμήμα περιέχονται και οι αφηγήσεις μπροστά στην εξεταστική επιτροπή όλων των επιζώντων ανά σωσίβιο λέμβο, που αν και επαναλαμβάνουν τα ίδια γεγονότα και ίσως γίνονται κουραστικές, συνθέτουν μια συνολική εικόνα του ναυαγίου και της μοιραίας νύκτας και φέρνουν στο φως στοιχεία για τη συμπεριφορά των επιζώντων απέναντι σε όσους βρέθηκαν στη θάλασσα, που σοκάρουν.
Η μαρτυρία του αξιωματικού C. Lightoller είναι εξίσου ουσιαστική με αυτή του A. Gracie, αλλά περιέχει και τη βαρύτητα, του επαγγελματία ναυτικού και μάρτυρα των γεγονότων αλλά και πρωταγωνιστή στη διάσωση τόσων ανθρώπων.
Αντίστοιχα η μαρτυρία του H.Bride δεύτερου ασυρματιστή, έχει βαρύτητα, γιατί δείχνει την αυτοθυσία του πληρώματος αλλά και την αδυναμία των μέσων της εποχής να προλάβουν το μέγεθος του ατυχήματος. Το Καλιφόρνιαν που έπλεε κοντά δεν έλαβε ποτέ το σήμα κινδύνου. Ίσως γιατί ο μοναδικός ασυρματιστής είχε πέσει για ύπνο και ο αξιωματικός της γέφυρας αγνόησε τις ρουκέτες κινδύνου. Διαφορετικά δεν θα είχαν χαθεί 1500 άνθρωποι. Τραγικά στοιχεία που δείχνουν ότι οι κανόνες ασφαλείας όταν τηρούνται, είναι σωτήριοι, όπως και η ύπαρξη βαρδιών σε επίκαιρες θέσεις ευθύνης
Όσα τελικά μένουν από τη ανάγνωση του βιβλίου είναι ότι:
Αν το Καλιφόρνιαν είχε ασυρματιστή ξύπνιο θα είχε προστρέξει άμεσα στο σημείο του ατυχήματος και ίσως είχαμε αποφύγει τα χειρότερα.
Ο κόσμος συμπεριφέρθηκε κόσμια και προηγήθηκαν οι γυναίκες και τα παιδιά, ενώ ελάχιστοι άνδρες δοκίμασαν να μπουν λαθραία στις σωσίβιες λέμβους.
Δεν υπήρξε πανικός ακόμα και όταν οι σωσίβιες λέμβοι έφυγαν, αλλά αναμονή και η ορχήστρα που έπαιζε. Μοιρολατρία ή ψυχραιμία, κανείς δεν θα μάθει. Άλλοι καιροί, άλλα ήθη.
Ο Τιτανικός δεν έτρεχε όσο μπορούσε, αλλά σίγουρα το χτύπημα ήταν μοιραίο (Εδώ υπάρχουν κάποια άλλα βιβλία, που μιλούν για λάθη στην κατασκευή, στις συνδέσεις των μεταλλικών πλακών, που έκαναν το πλοίο, πιο ευάλωτο στα χτυπήματα και οδήγησαν στο εκτεταμένο άνοιγμα στα πλευρά του και στη βύθιση του).
Το πλήρωμα έκανε τα αδύνατα δυνατά να ανταποκριθεί, όντας πρώτη φορά στο πλοίο και με συσκευές που δεν γνώριζε πλήρως, γερανοί για το κατέβασμα των λέμβων κλπ.
Όταν ο Τιτανικός βυθίστηκε, δεν εξερράγη τίποτα, αλλά η μετακίνηση των μηχανών προς την πλώρη, θύμισε έκρηξη, λόγω του έντονου θορύβου.
Το πλοίο δεν τράβηξε πολλούς επιβάτες μαζί του στον βυθό, αλλά περισσότερους σκότωσε μέσα στη θάλασσα το φουγάρο που έπεσε επάνω τους.
Επιζώντες ακούγονταν να ζητάνε βοήθεια και 45 λεπτά με τα τη βύθιση.
Οι βάρκες είχαν χώρο κάποιες, αλλά ο φόβος ότι θα τους «ρουφήξει» το πλοίο και η έλλειψη αρκετών ανδρών σε αρκετές δεν επέτρεψε να γυρίσουν εγκαίρως για να βοηθήσουν και να σώσουν κάποιους ακόμα.
Κάποιοι χρησιμοποίησαν ακόμη και χρήματα για να πείσουν τα πληρώματα των λέμβων να μη γυρίσουν στον τόπο της τραγωδίας φοβούμενοι για τη ζωή τους.
Πλούσιοι αστοί, προτίμησαν να πνιγούν παρά να δωροδοκήσουν για να πουν σε βάρκες ή να σωθούν εις βάρος γυναικών και παιδιών.
Ο Τιτανικός δεν έλαβε υπόψη του ποτέ το μοιραίο σήμα που έδινε την ακριβή θέση των παγόβουνων, γιατί οι ασυρματιστές του είχαν επιδοθεί στον αγώνα να στέλνουν μηνύματα των επιβατών στη Ν.Υόρκη, ως επίδειξη των εξυπηρετήσεων που παρείχε το πλοίο. Το μήνυμα παράπεσε στο σωρό με τα τηλεγραφήματα.
Ο εκπρόσωπος της ναυτιλιακής εταιρίας κ. Ίζμει, σώθηκε, αφού δεν είδε άλλους επιβάτες στην πλευρά του καταστρώματος που βρισκόταν και επιβιβάστηκε στην τελευταία λέμβο. Η αίσθηση του καθήκοντος δεν τον διέκρινε.
Στις λέμβους επιβιβάστηκαν άχρηστα μέλη του πληρώματος, που τελικά «ξελάσπωσαν» οι γυναίκες επιβάτες που ήταν μαζί τους, στην κωπηλασία.
Μετά από 105 χρόνια, ένα βιβλίο που αξίζει να ψάξετε, όσοι ενδιαφέρεστε για το τι πραγματικά έγινε εκείνη τη νύχτα.
Διαβάστε το ακούγοντας το: Mastodon – Leviathan.
