«Ο λευκός ήλιος των ηττημένων -όλη η αλήθεια για τον Αμερικανικό εμφύλιο» - Ντομινίκ Βενέρ (Patria)

 

«Ο λευκός ήλιος των ηττημένων -όλη η αλήθεια για τον Αμερικανικό εμφύλιο» - Ντομινίκ Βενέρ (Patria/Λόγχη)

 

Ο Αμερικανικός εμφύλιος είναι  στην Ευρώπη γνωστός περισσότερο από τηλεοπτικές σειρές και ταινίες όπως το ¨Όσα παίρνει ο άνεμος" παρά από μια ανάλυση των πραγματικών αιτίων που οδήγησαν στον πιο αιματηρό πόλεμο στην ιστορία των Η.Π.Α. Ο Γάλλος ιστορικός δημοσιογράφος Ν.Β επιχειρεί μια ανάλυση της κατάστασης πρώτα της δουλείας και της δομής των πολιτειών Βορά και νότου, από την ανακάλυψη της Αμερικής και στη συνέχεια του ίδιου του πολέμου. Με σωρεία στοιχείων στοιχειοθετεί οχι μόνο την ουσιαστική σύγκρουση δυο συστημάτων, του πουριτανικού ,βιομηχανικού καπιταλιστικού Βορά με τον πιο χαλαρό, ευδαίμονα Νότο αλλά και των βασικών χαρακτήρων που έδρασαν στα χρόνια πριν και μετά βλπ Τζων Μπράουν, Γκραντ, Λη , Λίνκολν. Η περιγραφή του Νότου,των αγροτικών του επιδιώξεων, του βαμβακιού και των καπνών αλλά και της εξέλιξης της δουλείας στα δύο τμήματα των Η.Π.Α αποκαλύπτει πράγματα που διαστρεβλώνεται, πχ την αξία του σκλάβου και την έλλειψη πραγματικής αξίας στο να κακομεταχειρίζεται κανείς την "περιουσία " του. Η δε αντίστιξη μεταξύ του ελεύθερου εργάτη στην πρωτο βιομηχανική εποχή, στο Βορά, δίχως ασφάλιση με 12 ωρα ωράρια, παιδική εργασία ασθένειές και το φάσμα της ανεργίας δίχως επιδόματα, σε σχέση με τον εργάτη της φυτείας, εξειδικευμένο με τους γηραιότερους να χαίρουν "σύνταξης" με την αρωγή και φροντίδα από τους ιδιοκτήτες της φυτείας ξένιζε αλλά είναι ρεαλιστική και αποδεικνύει πόσο διαφορετικά κρίνουμε στον 21 αιώνα μια εποχή που ο εργαζόμενος αν και οξύμωρο είχε περισσότερες ελευθερίας και δικαιώματα ως σκλάβος στο Νότο παρά ως ελεύθερος Βιομηχανικός εργάτης στο Βορά.

 

Η επερχόμενη σύγκρουση των Νότιων πολιτειών με τις Βόρειες αναδεικνύεται με όλη την βαναυσότητα και πολεμική διάθεση του βορά, που γνώριζε ότι ο Νότος θα έπρεπε σε αυτο το ιδιόμορφο παιχνίδι ισορροπιών στην ένταξή νέων πολιτειών στη Αμερικανική ομοσπονδία ή να αθετήσεις τις βασικές του αρχές η να επιλέξει την απόσχιση. Την απόσχιση που αν και επέτρεπε το Σύνταγμα των πολιτειών δεν αποδέχτηκε ο Λίνκολν και η γερουσία των Βορείων που επιθυμούσαν διακαώς την ταπείνωση των Νοτίων. Η κίνηση εναντίων της δουλείας με τα στρεβλά δημοσιεύματα, τις επιθέσεις ενάντιων λευκών αλλά και τα προπαγανδιστικά βιβλία, όπως η «Καλύβα του μπάρμπα Θωμά», αποκαλύπτεται σε όλο το μεγαλείο ης ,ως υποκινουμένη από πολύ βαθύτερα οικονομικά συμφέροντα, από οτι υψηλά ιδεώδη. Ο Ν.Β με πληθώρα στοιχείων ενισχύει την άποψη οτι η σύγκρουση για τη εξουσία στις Η.ΠΑ ήταν προδικασμένη και ο Βοράς την υποκίνησε εν μέρει με την άτεγκτη στάση του, όταν ουσιαστικά αρνήθηκε στις πολιτείες του Νότου, το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης. Επίσης δεν έλαβε ποτέ υπόψη του τις πληθυσμιακές αναλογίες, που σε περίπτωση απελευθέρωσης των σκλάβων μπορούσαν να οδηγήσουν το Νότο στην πλήρη απώλεια των ελεύθερων των λευκών από τους υπεράριθμους μαύρους σε αντίθεση με τον Βορά όπου η οικονομική εξαθλίωση κρατούσε το μεγαλύτερο μέρος των φτωχών στρωμάτων ασχέτως φυλής σε οικονομική σκλαβιά.

 

Η περιγραφή των πολεμικών επιχειρήσεων, συγκινεί με την δημιουργία του κράτους της συνομοσπονδίας από το πουθενά, το σπάσιμο του ναυτικού αποκλεισμού και την άρνηση αρχικά του επιθετικού πολέμου, εναντίον ενός Βορά που εξαπολύει πεινασμένους Ιρλανδούς μετανάστες στο πεδίο της μάχης με το δόλωμα της υπηκοότητας σε ένα πόλεμο φθοράς που θα κερδίσει. Η στρατηγική ιδιοφυία του Λη αλλά και η εξάντληση των ανθρωπίνων πόρων του Νότου, μαζί με την ολοκληρωτική και ιμπεριαλιστική πολιτική του Βορά που αντιλαμβάνεται την συνομοσπονδία ως εχθρό που αξίζει ταπείνωση και εξόντωση σηματοδοτούν το τμήμα της περιγραφής του πενταετούς πολέμου. Ιστορίες ευρηματικότητάς, εφευρετικότητάς αλλά και λιποψυχίας παρουσιάζονται γλαφυρά, μαζί με την διαφθορά του Βορά και τους καπιταλιστές που εξαγοράζουν θητείες και απλά στέλνουν τον φτωχό να πολεμήσει. Η αποτυχία του Λη να μεταφέρει τον πόλεμο στο βορά για να διεκδικήσει την ειρήνη αλλά και η άρνηση του Λίνκολν, στενόμυαλου και οπορτουνιστή να δεχτεί μία συνθηκολόγηση τον δεύτερο χρόνο, σταματώντας το αιματοκύλισμα αναδεικνύει το μίσος του εμφυλίου. Ελληνικό ενδιαφέρον έχει οτι ο ναυτικός αποκλεισμός του Βορά στην εξαγωγή βαμβακιού, ωφέλησε την ανάπτυξη των καλλιεργειών βαμβακιού απο Έλληνες στην Αίγυπτο, για να καλύψουν τις αυξημενες ανάγκες Αγγλλίας και Γαλλίας. Εντύπωση κάνει στο τέλος του βιβλίου, η άποψη ότι ο Λίνκολν έχοντας ωριμάσει θα οδηγούσε σε μια ενωμένη ΗΑ και ο θάνατος του από τον Μπουθ, θα στοιχήσει περισσότερο στον Νότο παρά στο Βορά. Δυστυχώς το κομμάτι με την συμπεριφορά του νικητή Βορά στον ηττημένο Νότο αποτελεί μόνο το τελευταίο τμήμα του βιβλίου και καλύπτει μάλλον επιδερμικά μια περίοδο που οδήγησε στην ίδρυση της Κλαν αλλά και στη διάπραξη εγκλημάτων εις βάρος του πληθυσμού του Νότου από στρατιώτες του Βορά και απελεύθερους, είναι ίσως το πιο ενδιαφέρον σημείο. 

 

Με στοιχεία για τις απώλειες των δύο πλευρών, την υποχρεωτική στρατολόγησή και πόσο ήταν συμβατή με την νοοτροπία των δύο αντιμαχόμενων πλευρών αλλά και μια σειρά κειμένων οικονομικών και πολίτικων συγγραφέων από τον Τοκεβίλ μέχρι τον Μαρξ, ο Β σκιαγραφεί και υποστηρίζει με στοιχεία οτι ο πόλεμος ήταν περισσότερο ταξικός και επίσης ήταν ο προάγγελος των μεγάλων πολέμων σε επίπεδο οχυρωματικής τακτικής και τακτικών που θα ταλάνιζαν την Ευρώπη μόλις μερικές δεκαετίες αργότερα, εισάγοντας την επαναληπτική καραμπίνα, το μυδράλιο και τις σταθερές οχυρωματικές θέσεις, χαρακώματα στο λεξιλόγιο κι τον επικήδειο πολλών νέων ανδρών. Εμπεριστατωμένο αν και φανερά μεροληπτικό.δίνει μια λεπτομερή περιγραφή του αγώνα για επιβίωση του Νότου, έναντι στον βιομηχανικό βορά. Ένα αδυσώπητο αγώνα δύο ιδεολογιών, δύο τρόπων ζωής, που ενώ χρησιμοποίησα την σκλαβιά ως εφαλτήριο και αφορμή στην πράξη οδήγησαν σε ένα ακόμα αιώνα πολύ πιο σκληρού διαχωρισμού και ρατσιστικών προκαταλήψεων , ενώ η ταξικότητα του πολέμου, και ειδικότερα η διαφθορά ανάμεσα στα δύο στρατόπεδα και την συμμέτοχή των τάξεων , εκπλήσσει δυσάρεστα τους υποστηρικτές των Βορείων που ήταν πραγματικά εκτός από διχαστικοί και βαθιά ταξικοί στην οργάνωση τους. 

 

Με πληθώρα στοιχείων, σας αφήνει να βγάλετε μόνο τα συμπεράσματα σας, για το δίκαιο του αγώνα κάθε πλευράς και αν αναρωτηθείτε αν δεν υπήρχε η πολιτική μισαλλοδοξία και το μίσος, αν ο πόλεμος θα μπορούσε να έχει σταματήσει από τον δεύτερο χρόνο , αφήνοντας την Αμερική με δεκάδες χιλιάδες λιγότερους νεκρούς και σε μια διαδικασία συμβιβασμού και συμφιλίωσης και οχι σε μια βαθιά χαοτική κρίση ταυτότητας και μίσους μεταξύ βορά κι Νότου που διαρκεί ως σήμερα με τις φτωχές τάξεις, να επωμίζονταν το βάρος και το κόστος αυτών των παιχνιδιών Ακραία ιδεαλιστικό και σε μερικά σημεία ίσως υπερβολικό, κάνει περήφανους όσους από εμάς αγαπήσαμε την ανθρώπινη παράδοση του αξιακού συστήματος του Νότου (χωρίς φυλετικές προκαταλήψεις) μαζί με την σημαία της συνομοσπονδίας και τα δεκατρία αστέρια της.